Xã Sơn Thủy (Quan Sơn) có 838 hộ, 3.857 nhân khẩu, có 4 dân tộc anh em, gồm: Thái, Mông, Mường, Kinh; mỗi dân tộc có nét văn hóa đặc trưng được hình thành từ lâu đời. Đến Sơn Thủy, dễ dàng bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ ở nhiều lứa tuổi ngồi thêu, dệt, may vá trang phục dân tộc và làm một số vật dụng sinh hoạt phục vụ đời sống hàng ngày.
Người dân xã Sơn Thủy gìn giữ nghề dệt thổ cẩm.
Chung Sơn được biết là một trong những bản của xã Sơn Thủy còn gìn giữ nhiều nét văn hóa truyền thống. Ở đây, người dân không chỉ gìn giữ được nếp nhà sàn, mà còn duy trì nghề dệt thổ cẩm. Theo người dân nơi đây, các sản phẩm thổ cẩm sản xuất đại trà được bày bán rất nhiều trên thị trường nhưng vì yêu nghề, mong muốn gìn giữ giá trị truyền thống của ông cha nên nhiều người dân trong bản gìn giữ nghề.
Chị Hà Thị Diện, bản Chung Sơn – một trong những người dân trong bản tích cực tham gia gìn giữ văn hóa truyền thống của bản cho biết: “Tôi rất yêu và tự hào về những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái. Những lúc nông nhàn, tôi và các chị em trong bản lại ngồi dệt trang phục truyền thống; tích cực tham gia các hoạt động văn hóa – văn nghệ của bản. Mong rằng những việc làm của mình sẽ góp phần gìn giữ, phát huy bản sắc của ông cha”.
Cùng với việc gìn giữ nếp nhà sàn, nghề dệt thổ cẩm, bản Chung Sơn còn thành lập câu lạc bộ (CLB) văn hóa – văn nghệ, để gìn giữ và phát huy các giá trị âm nhạc, diễn xướng truyền thống. Hiện CLB có 30 thành viên, mặc dù công việc bận rộn, nhưng mọi người vẫn sắp xếp thời gian, tập trung tại nhà văn hóa để sinh hoạt, tập luyện các tiết mục văn nghệ phục vụ cho các hoạt động của bản, của xã nhân các ngày lễ, tết và truyền dạy cho thế hệ trẻ những điệu múa, làn điệu dân ca của đồng bào dân tộc Thái.
Nhận thức được việc giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống có vai trò quan trọng trong việc nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân, xã Sơn Thủy đã chỉ đạo các bản tích cực tuyên truyền, vận động người dân gìn giữ các sinh hoạt văn hóa truyền thống. Thành lập các CLB văn hóa – văn nghệ để thúc đẩy phong trào văn nghệ quần chúng và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ngày càng phát triển.
Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, những giá trị văn hóa truyền thống được Nhân dân trong xã gìn giữ và phát huy. Cùng với tiếng mẹ đẻ được dùng trong giao tiếp hằng ngày, trang phục truyền thống cũng được các bà, các mẹ, chị em sử dụng thường xuyên vào các dịp lễ, tết, hội hè trong năm, xã Sơn Thủy còn thành lập được 11 đội văn nghệ thu hút đông đảo các thành viên tham gia. Theo thống kê của xã Sơn Thủy, hiện có khoảng 60% số hộ là đồng bào dân tộc Thái, Mường sinh sống trong nếp nhà sàn truyền thống.
Ông Hà Văn Thể, Phó Chủ tịch xã Sơn Thủy cho biết: Thiên nhiên ban tặng cho xã Sơn Thủy nhiều hang động đẹp, như động Bo Cúng, hang Co Láy, hang Lướn Lang, đặc biệt là người dân còn gìn giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống, tiêu biểu là Lễ hội Mường Xia – một trong những lễ hội đặc sắc của huyện Quan Sơn được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Nơi đây còn có di tích lịch sử, văn hóa đền thờ tướng quân Tư Mã Hai Đào. Đây là điều kiện để xã Sơn Thủy phát triển du lịch gắn với việc gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Thời gian tới, xã tiếp tục tuyên truyền, vận động Nhân dân gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc; khuyến khích các hộ dân có điều kiện đầu tư phát triển các dịch vụ du lịch; huy động nguồn lực xây dựng kết cấu hạ tầng; đẩy mạnh thu hút các nhà đầu tư phát triển du lịch… Qua đó, tạo việc làm cho một số lao động địa phương, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc.
Bài và ảnh: Hải Anh
