Powered by Techcity

Khu di tích lịch sử Lam Kinh – điểm đến tâm linh “níu chân” du khách (Bài 1): Lam Kinh

Lam Kinh trầm mặc và linh thiêng của khối kiến trúc nghệ thuật hài hòa, giàu giá trị. Lam Kinh sống động và huyền hoặc trong những câu chuyện ly kỳ, hấp dẫn và chưa thể lý giải… Và suy cho cùng thì sự tồn tại của Lam Kinh ngót 6 thế kỷ qua là để khẳng định tầm cao và chiều sâu của lịch sử, của văn hóa, của sức sáng tạo tuyệt vời từ bàn tay con người.

Khu di tích lịch sử Lam Kinh - điểm đến tâm linh “níu chân” du khách (Bài 1): Lam Kinh - trầm mặc và linh thiêngNghinh môn Lam Kinh. Ảnh: Khôi Nguyên

Lam Kinh nép mình dưới một không gian khoáng đạt, ngập tràn nắng gió và rợp bóng cây xanh. Bước qua cầu Bạch cong cong vắt ngang dòng sông Ngọc, dòng sông mùa nước cạn có thể thấy cả những viên sỏi đá dưới đáy sông – tròn trịa, lung linh ánh lên màu nắng, tục truyền rất quý, rất thiêng. Lam Kinh đón du khách bằng nét chao nghiêng vừa trang nghiêm, vừa duyên dáng, nhưng cũng đầy phóng khoáng của Nghinh môn ba gian ba cửa. Qua Nghinh môn là sân Rồng, còn được gọi là sân chầu trải rộng suốt bề ngang Chính điện, tiến sát vào thềm của hai tòa nhà Tả Vu và Hữu Vu.

Sân chầu được lát gạch nung ánh đỏ như ráng chiều pha. Qua sân Rồng là thềm Rồng với chín bậc lên xuống, còn được gọi là Cửu trùng. Ở đây có những tượng rồng đá tạc tròn, thân uốn khúc với hoa văn hình đao lửa theo đường sóng xoắn. Tất cả hướng mặt ra ngoài theo cốt cách Nho giáo vừa uy nghi vừa dữ tợn, thể hiện cho sức mạnh, sự thịnh vượng và hào khí vương triều Hậu Lê. Theo tài liệu nghiên cứu thì bậc thềm rồng tại Lam Kinh có niên đại cùng với bậc thềm rồng tại điện Kính Thiên (Thăng Long, năm 1467). Đôi rồng ở Lam Kinh thuộc dòng rồng đế vương, có 5 móng biểu tượng cho quyền lực của nhà vua.

Qua chín bậc Cửu trùng, du khách hãy dành một phút “mặc niệm”, để tâm hồn lắng lại trước khi bước vào khối kiến trúc đồ sộ nhất, cũng là không gian linh thiêng bậc nhất trong Khu di tích lịch sử Lam Kinh: Chính điện Lam Kinh. Toàn bộ Chính điện gồm ba tòa trung tâm, hằn lên những đường nét vô cùng tao nhã, với bố cục hình chữ Công (I). Đời vua Lê Nhân tông (năm 1456), khi trở về bái kiến tổ tông, nhà vua đã đặt tên 3 tòa Chính điện bằng 3 cái tên mang hàm ý tôn thờ đạo đức, gia phong, gồm Quang Đức (tiền điện), Sùng Hiếu (trung điện) và Diên Khánh (hậu điện). Công năng của chính điện là nơi để vua nghỉ ngơi, thiết triều nghị bàn việc nước.

Chính điện có tổng diện tích 1.662 m2, là một trong những công trình quan trọng, bề thế nằm giữa khu trung tâm di tích Lam Kinh. Theo các nguồn tài liệu thì quá trình xây dựng và tồn tại, Chính điện Lam Kinh đã bị cháy tới 3 lần. Sau nhiều thế kỷ hoàn toàn là phế tích, những gì hậu thế còn biết về Chính điện là những chân tảng đá lớn, nằm trơ trọi trên nền móng cũ. Dấu mốc quan trọng phải kể đến là năm 2010, khi Nhà nước cho khởi công phỏng dựng lại 3 tòa Chính điện. Nhờ đó, diện mạo toàn bộ Chính điện mới được “sống lại” trước mắt Nhân dân và du khách như hiện nay. Chính điện được xây dựng từ gần 3.000 m3 khối gỗ lim, với ngoại thất tương đối đã hoàn thiện, nội thất được dát vàng lộng lẫy. Với lối kiến trúc mang đậm phong cách nhà Lê, Chính điện là công trình tôn tạo được đánh giá là lớn nhất hiện nay. Với kết cấu khung gỗ lim 6 hàng cột, vì chồng rường giá chiêng. Trang trí hoa văn trên bề mặt cấu kiện gỗ hình rồng, các linh vật và hoa lá thời Lê, chạm nổi, chạm bong một và một số lớp, độ sâu khác nhau…

Năm 1430, Lê Thái tổ cho đổi Lam Sơn thành Lam Kinh (hay Tây Kinh). Với mục đích nâng cao vị thế và tầm vóc của vùng đất quê hương trong thời kỳ đất nước giành được độc lập; đồng thời, nhằm để phân biệt với Đông Kinh – Kinh đô của đất nước. Đây là mốc quan trọng, mở đầu cho sự phát triển của trung tâm Lam Kinh, một vùng đất “căn bản”, với vai trò của một “kinh đô thứ hai” – “kinh đô tưởng niệm” hoàng tộc nhà Lê, nơi thờ phụng tổ tiên, các bậc tiên đế, hoàng đế, hoàng hậu của vương triều Lê Sơ. Năm 1433, sau khi vua Lê Thái tổ băng hà, thi hài được đem về an táng ở Lam Kinh. Từ đây các điện miếu cũng bắt đầu được xây dựng. Đồng thời, các vua thời Lê Sơ đã giao các quan đầu triều và Cục Bách tác cho xây dựng ở Lam Kinh nhiều điện miếu và các công trình kiến trúc nguy nga, lộng lẫy.

Sách “Lịch triều hiến chương loại chí” của Phan Huy Chú đã mô tả bức tranh tổng thể các công trình kiến trúc trong khu miếu điện Lam Kinh như sau: “Điện Lam Kinh đằng sau gối vào núi, trước mặt trông ra sông, bốn bên non xanh nước biết, rừng rậm um tùm. Vĩnh Lăng của Lê Thái tổ, Thiệu Lăng của Lê Thái tông và các lăng của vua nhà Lê đều ở đây cả. Lăng nào cũng có bia. Sau điện lấy Tây hồ làm não, giống như hồ Kim Ngưu. Hồ rất rộng lớn, nước các ngả đều chảy cả vào đó. Có con sông phát nguyên từ hồ ấy, chạy vòng trước mặt, lòng sông có những viên đá nhỏ, tròn và nhẵn trông rất thích mắt nhưng không ai dám lấy trộm. Lại có lạch nước nhỏ, chảy từ bên tay phải qua trước điện, ôm vòng lại như cánh cung. Trên lạch có cầu giống như Bạch Kiều ở giảng đình điện Vạn Thọ Đông Kinh, đi qua cầu mới tới điện. Nền điện rất cao, hai bên mở rộng, dưới chân điện có làn nước phẳng, giống như trước điện nhà vua coi chầu. Ngoài cửa Nghi môn có hai con chó ngao bằng đá, tục truyền là rất thiêng. Điện làm ba ngôi liền nhau, kiểu chữ Công, mẫu mực theo đúng kiểu các miếu ở kinh sư. Theo từng bậc mà lên, rồi từ đó trông xuống thì thấy núi khe hai bên Tả, Hữu, cái nọ, cái kia vòng quanh thật là một chỗ để xây dựng cơ nghiệp”.

Song, trải qua gần 600 năm tồn tại, với không ít biến thiên lịch sử, toàn bộ di tích Lam Kinh đã bị tàn phá nặng nề. Mãi đến năm 1962, Khu di tích lịch sử văn hóa Lam Kinh được xếp hạng là di tích cấp quốc gia. Và đến năm 1994, Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt Dự án phục hồi, tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử Lam Kinh. Từ các nguồn đầu tư lớn của ngân sách Nhà nước và các nguồn kinh phí hợp pháp khác, hàng chục hạng mục công trình kiến trúc nghệ thuật trong khu di tích đã được tu bổ, phục hồi, tôn tạo. Nhờ đó, di tích Lam Kinh đã từng bước “hồi sinh”.

Lam Kinh ngày nay đã có được diện mạo tương đối hoàn chỉnh, với các công trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc mang dấu ấn cung đình. Quy mô của khối kiến trúc nghệ thuật ở Lam Kinh là rất lớn, với Chính điện, Nghi môn, sân Rồng, cầu Bạch, Thái miếu…; cùng hệ thống bia ký, lăng mộ. Tất cả đã tạo nên diện mạo của một phong cách kiến trúc tiêu biểu, đặc sắc, đánh dấu một giai đoạn phát triển của nền kiến trúc dân tộc. Đồng thời, mang đậm bản sắc văn hóa – văn hóa Lam Sơn mà những giá trị nhân văn và sinh thái của tư duy kiến trúc độc đáo ấy vẫn còn lan tỏa cho tới hôm nay. Với những giá trị to lớn và đặc biệt quan trọng đó của khu miếu điện, ngày 27-9-2012, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1419/QĐ-TTg xếp hạng di tích Lam Kinh là di tích lịch sử văn hóa và kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt. Đây là niềm vinh dự, cũng là trách nhiệm lớn lao, đang đặt ra cho hậu thế hôm nay trong việc gìn giữ và phát huy giá trị di sản quý giá của cha ông.

Khu di tích lịch sử Lam Kinh khởi phát là nơi an táng, thờ cúng và tôn vinh các vua và hoàng hậu nhà Lê Sơ; nơi nghỉ ngơi, hành tại của các vua Lê và triều thần trong những dịp về bái yết sơn lăng. Trải qua thời gian, ngày nay Lam Kinh trở thành biểu tượng của lòng tôn kính đối với cội nguồn tổ tiên. Để rồi, từ cái tổng thể “kiến trúc xanh” độc đáo đa tầng – vốn dĩ là sự hòa quyện tuyệt vời của thiên nhiên xanh tươi và kiến trúc đậm sắc đỏ trầm mặc – dường như hậu thế vẫn cảm nhận được tinh thần, cốt cách của cha ông ta từ gần sáu thế kỷ trước, đã đi qua thác ghềnh mà “ký thác” vào Lam Kinh, để mãi trường tồn cùng dân tộc…

Khôi Nguyên

Bài 2: Những bảo vật quốc gia vô giá.

Nguồn

Cùng chủ đề

Mở cánh cửa huy động nguồn lực bảo tồn di sản

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Đây là tin vui không chỉ với người làm công tác quản lý di sản văn hóa, mà còn với nhiều cộng đồng dân cư.Từng có cán bộ một địa phương phàn nàn di tích trên địa bàn xuống cấp trong khi kinh phí tu bổ từ ngân sách rất eo hẹp, kinh phí xã hội hóa thì lại khó để...

Dưới chân núi Chiếu Bạch

Cho đến tận ngày hôm nay, khi thời gian cùng biến ảo thời cuộc đã làm mất đi nhiều giá trị thì sự hiện diện của những ngôi chùa, đình, đền, bia đá cổ... trên nền bức tranh sơn thủy hữu tình vẫn đủ sức vẽ nên một vùng danh lam thắng cảnh, lịch sử - văn hóa tiêu biểu, độc đáo dưới chân núi Chiếu Bạch (nay thuộc xã Yến Sơn, Hà Trung).Đền thờ Đô thống Thượng tướng...

Nhiều điểm du lịch tâm linh tạo sức hút du khách

Đi lễ đền, chùa từ lâu đã trở thành nét đẹp văn hóa tâm linh trong đời sống tinh thần của người Việt. Chính vì vậy, thời gian qua các điểm đến tâm linh trên địa bàn tỉnh thu hút được khá đông du khách tới dâng hương, vãn cảnh trong cả suốt 4 mùa.Di tích lịch sử và thắng cảnh Phủ Na (Như Thanh), thu hút du khách đến tham quan, dâng hương.Đến với Thường Xuân, du khách...

Phát huy giá trị di sản văn hóa từ chuyển đổi số

Thanh Hóa có hệ thống di sản văn hóa đa dạng, phong phú. Để bảo tồn và phát huy giá trị của di sản, việc số hóa di tích, hiện vật lịch sử và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đang được các cấp, ngành, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh đặc biệt quan tâm.Ứng dụng công nghệ số tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa giúp du khách có những trải nghiệm tốt hơn...

Rà soát các khu đất, công trình có nguồn gốc của HTX, đơn vị sự nghiệp công lập đã giải thể, sau sáp nhập

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Văn Thi vừa ký Văn bản số 16098/UBND-KTTC, ngày 30/10/2024 về việc tăng cường công tác quản lý, xử lý nhà, đất trên địa bàn tỉnh.Công sở xã Hoằng Sơn (Hoằng Hoá) hiện đang để trống sau sáp nhập. (Ảnh minh hoạ).Theo đó, để công tác quản lý, xử lý nhà, đất trên địa bàn tỉnh đảm bảo theo quy định của pháp luật và chỉ đạo của cấp...

Cùng tác giả

Mở cánh cửa huy động nguồn lực bảo tồn di sản

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Đây là tin vui không chỉ với người làm công tác quản lý di sản văn hóa, mà còn với nhiều cộng đồng dân cư.Từng có cán bộ một địa phương phàn nàn di tích trên địa bàn xuống cấp trong khi kinh phí tu bổ từ ngân sách rất eo hẹp, kinh phí xã hội hóa thì lại khó để...

Ra quân chương trình tình nguyện mùa Đông năm 2024 và Xuân tình nguyện năm 2025

Sáng 28/11, tại Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS huyện Quan Sơn, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn, Ban Thư ký Hội Liên hiệp thanh niên (LHTN) tỉnh Thanh hoá đã tổ chức lễ ra quân chương trình tình nguyện mùa Đông năm 2024 và Xuân tình nguyện năm 2025.Lãnh đạo Tỉnh đoàn và huyện Quan Sơn trao tặng công trình “Thắp sáng đường quê” cho xã Tam Thanh, đường tranh bích họa an toàn thực phẩm cho...

Công bố điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng huyện Nga Sơn đến năm 2045

Chiều 28/11, UBND huyện Nga Sơn đã tổ chức hội nghị công bố điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng huyện Nga Sơn đến năm 2045, Quy hoạch chung đô thị Hói Đào đến năm 2045.Toàn cảnh hội nghị.Tại hội nghị, đại diện lãnh đạo huyện Nga Sơn đã công bố các quyết định của UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt Quy hoạch xây dựng vùng huyện Nga Sơn và Quy hoạch chung đô thị Hói Đào.Các đại biểu...

Khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, sợ không dám làm

Ngày 28/11, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy được tổ chức để đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2024; đề ra mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp chủ yếu năm 2025.Toàn cảnh hội nghị.Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Doãn Anh chủ trì hội nghị.Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lại Thế Nguyên và...

Ký kết biên bản ghi nhớ giữa Hội LHPN tỉnh Hủa Phăn và Hội LHPN tỉnh Thanh Hóa

Chiều 28/11, Đoàn công tác của Hội LHPN tỉnh Hủa Phăn (Lào) do đồng chí Nheng Phết - Bun Mi Xay, Tỉnh uỷ viên, Chủ tịch Hội LHPN tỉnh làm trưởng đoàn và Hội LHPN tỉnh Thanh Hóa đã đánh giá kết quả thực hiện nội dung biên bản ghi nhớ giai đoạn 2022-2024; ký kết Biên bản ghi nhớ giai đoạn 2024-2026.Đại biểu tỉnh Thanh Hoá và Hội LHPN tỉnh tại lễ ký kết.Đại biểu đoàn Hội LHPN...

Cùng chuyên mục

Mở cánh cửa huy động nguồn lực bảo tồn di sản

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Đây là tin vui không chỉ với người làm công tác quản lý di sản văn hóa, mà còn với nhiều cộng đồng dân cư.Từng có cán bộ một địa phương phàn nàn di tích trên địa bàn xuống cấp trong khi kinh phí tu bổ từ ngân sách rất eo hẹp, kinh phí xã hội hóa thì lại khó để...

Tinh thần hiến tặng

Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11) năm nay tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa diễn ra như thường lệ, với một phần rất cảm động đó là: Tiếp nhận hiện vật hiến tặng từ người dân.Đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Bảo tàng tỉnh tiếp nhận hiện vật do các cá nhân hiến tặng tại tọa đàm kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam năm 2024.Tôi từng có...

Thúc đẩy thu hút khách du lịch quốc tế đến Thanh Hóa

Sáng 24/11, Hiệp hội Du lịch tỉnh đã tổ chức tọa đàm “Thúc đẩy thu hút khách du lịch quốc tế đến tỉnh Thanh Hóa”. Dự buổi tọa đàm có ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch (HHDL) Việt Nam; đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các địa phương, ban quản lý các khu, điểm, doanh nghiệp du lịch trên địa bàn tỉnh và gần 60 doanh nghiệp lữ hành...

Liên hoan thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ lần thứ 5

Sáng 24/11, Hội Di sản văn hóa và Cổ vật Thanh Hoa tổ chức Liên hoan thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ lần thứ 5, tại Đền thờ thành hoàng làng và Phủ bà Hạc Long (phường Trường Thi, thành phố Thanh Hóa). Tham dự liên hoan có 17 nghệ nhân, thanh đồng trong toàn tỉnh.Liên hoan thu hút đông đảo người dân trên địa bàn đến xemLiên hoan là hoạt động nhân kỷ niệm Ngày Di...

Hoành tráng Đêm nhạc hội Unitour tỉnh Thanh Hóa năm 2024

Chương trình Unitour tỉnh Thanh Hóa năm 2024 mang đến các hoạt động trải nghiệm mới, đa dạng như: Giải chạy Uni Run cho khoảng 600 sinh viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Cuộc thi “Tìm kiếm tài năng sinh viên” 2024 tại Thanh Hóa; Cuộc thi sáng tạo, thiết kế; Đêm đại nhạc hội Unitour Thanh Hóa.Tối 23/11, tại Trường Đại học Hồng Đức (TP Thanh Hóa), Trung ương Hội Sinh...

Đoàn kiểm tra, giám sát liên ngành của BCĐ vận động quốc gia hiến máu tình nguyện làm việc với UBND tỉnh

Sáng ngày 14/11/2024, Đoàn kiểm tra, giám sát liên ngành của BCĐ vận động quốc gia hiến máu tình nguyện do đồng chí Bùi Thị Hòa – Chủ tịch Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Phó Trưởng Ban Thường trực BCĐ vận động quốc gia hiến máu tình nguyện làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND tỉnh về công tác kiểm tra, giám sát liên ngành công tác hiến máu tình nguyện (HMTN) tại...

Giữ nguồn “dưỡng nuôi” di sản

Vinh danh những người “giữ hồn” di sản bằng các danh hiệu mới là điều kiện “cần”. Trong khi, điều kiện “đủ” để những người nắm giữ các yếu tố cốt lõi của di sản văn hóa ấy có thể duy trì nhiệt huyết, tình yêu và tích cực trao truyền di sản đến đời sau, thì cần thêm nguồn “dưỡng nuôi” từ sự chung tay trách nhiệm của các ngành và địa phương.Các nghệ nhân trình diễn trò...

Vài nét Cuộc thi ảnh “Nét đẹp Người làm báo Xứ Thanh” qua hai mùa giải

Cuộc thi ảnh “Nét đẹp Người làm báo Xứ Thanh” do Hội Nhà báo Thanh Hóa tổ chức từ năm 2023, đã qua 2 mùa giải, để lại dấu ấn đối với những người làm báo xứ Thanh. Cuộc thi nhằm tuyên truyền, quảng bá nét đẹp của những người làm báo Thanh Hóa trong tác nghiệp, trong trải nghiệm nghề báo, ghi nhận, tôn vinh tinh thần cống hiến vì sự nghiệp báo chí của những người làm...

Cuối năm, du lịch check-in lên ngôi

Thời điểm cuối năm, khi “muôn hoa khoe sắc”, cũng là thời gian các điểm check-in ở Thanh Hóa “nở rộ” để phục vụ du khách. Hoạt động này thường diễn ra tại các điểm đến có thể di chuyển trong ngày và không sử dụng dịch vụ lưu trú.Du khách Vương Hiền Lương với góc check-in tại hồ bán nguyệt, đền thờ Trung túc vương Lê Lai (Ngọc Lặc).Phường Hàm Rồng (TP Thanh Hóa) với những cung đường...

Đoàn famtrip Hiệp hội Du lịch Việt Nam khảo sát, trải nghiệm tại Khu Du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông

Ngày 22/11, đoàn famtrip của Hiệp hội Du lịch Việt Nam, với sự tham gia của gần 60 doanh nghiệp lữ hành trong nước, phóng viên các cơ quan báo chí đã đến khảo sát, trải nghiệm các sản phẩm và dịch vụ tại Khu Du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông (Bá Thước).Đoàn famtrip khảo sát các khu nghỉ dưỡng tại Khu Du lịch sinh thái cộng đồng Pù Luông.Tại đây, đoàn famtrip đã khảo sát một...

Tin nổi bật

Tin mới nhất