Trang chủNewsThế giớiThảm hoạ vỡ đập Kakhovka và cục diện cuộc chiến ở Ukraine

Thảm hoạ vỡ đập Kakhovka và cục diện cuộc chiến ở Ukraine



Thảm họa vỡ đập Kakhovka không những ảnh hưởng tới cuộc sống của hàng triệu người dân, hệ sinh thái và môi trường mà còn là yếu tố làm xoay chuyển cục diện cuộc chiến đang leo thang khốc liệt và rất khó đoán định tại Ukraine.

Thảm hoạ vỡ đập Kakhovka và cục diện cuộc chiến ở Ukraine
Đập thủy điện Nova Kakhovka trên sông Dnipro “bị phá hủy” rạng sáng 6/6 đã thu hút sự chú ý của dư luận (Nguồn: theTimes.co.uk)

Rạng sáng 6/6, thông tin về con đập thủy điện Nova Kakhovka trên sông Dnipro “bị phá hủy” đã làm dư luận sửng sốt, thu hút sự chú ý toàn cầu.

Sau khi vụ việc, Ukraine và Nga liên tục tung ra các cáo buộc là thủ phạm gây ra vụ vỡ đập một cách có chủ đích. Tuy nhiên, cho đến nay không bên nào đưa ra được bằng chứng thuyết phục.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tuyên bố “Nga đã cài mìn và cho nổ tung con đập”. Trong khi đó, Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng, vụ vỡ đập Kakhovka là hành vi phá hoại có chủ ý của Ukraine…

Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vassily Nebenzia tuyên bố tại phiên họp khẩn ngày 6/6 tại Hội đồng Bảo an rằng: “Hành động phá hoại do Kiev thực hiện có 2 mục tiêu rõ ràng. Thứ nhất là để thu hút tối đa sự chú ý nhằm tạo cơ hội thuận lợi cho việc tái tập hợp các đơn vị để tiếp tục cuộc phản công mà họ đã công khai rộng rãi. Mục tiêu thứ hai là gây ra thiệt hại nhân đạo tối đa đối với dân số của các vùng lãnh thổ rộng lớn, hậu quả không thể tránh khỏi của việc phá hủy một cơ sở hạ tầng lớn về năng lượng và nguồn nước”.

Trước khi con đập bị vỡ, cả Moscow và Kiev đều nói rằng có những âm mưu nhằm vào đập Kakhovka sắp xảy ra. Giới chức Ukraine tuyên bố, Nga muốn tạo ra tình trạng khẩn cấp tại Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, nơi sử dụng nước sông để làm mát, nhằm ngăn chặn các cuộc phản công dự kiến của Ukraine…

Đập Kakhovka nằm trong phần lãnh thổ do Nga kiểm soát gần thành phố Kherson. Các lực lượng Nga đã chiếm được thành phố Kherson của Ukraine vào tháng 3/2022, nhưng một cuộc phản công thành công của lực lượng Ukraine hồi tháng 11/2022 đã chiếm lại được thành phố. Hiện quân đội Nga rút lui về bờ Nam sông Dnipro và kiểm soát vùng lãnh thổ có đập thủy điện Kakhovka, trong khi Ukraine kiểm soát các vùng lãnh thổ ở phía Bắc sông Dnipro.

Tầm quan trọng chiến lược của con đập

Đập thuỷ điện Nova Kakhovka được xây dựng vào tháng 9/1950 và hoàn thành vào tháng 10/1956. Đập Kakhovka nằm trên sông Dnipro, hay còn gọi là Dnieper, cách khoảng 45 km về phía Đông thành phố Kherson của Ukraine. Đập Nova Kakhovka cao 30 mét và dài 3,2 km, có sức chứa khoảng 18 Km3 nước.

Năm 2019, con đập này đã được mở rộng và sửa chữa lớn. Hồ chứa nước của đập là nguồn cung cấp nước chính làm mát cho 6 lò phản ứng của Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia (ZNPP) lớn nhất châu Âu với công xuất 5,7 GW. Nước từ đập Kakhovka cũng là nguồn cung cấp cho một nhà máy thủy điện khác ở Kakhovka và là nguồn nước tưới tiêu cho các khu vực rộng lớn phía Đông Nam Ukraine và phía Bắc Crimea thông qua hệ thống kênh Bắc Crimea, kênh Kakhovsky và kênh Dnieper.

Thảm hoạ vỡ đập Kakhovka và cục diện cuộc chiến ở Ukraine
Nước thoát ra từ hồ chứa nước Kakhovka sau khi con đập bị vỡ đã gây ngập lụt diện rộng (Nguồn: AP)

Hệ luỵ đối với người dân và môi trường

Theo APReuters, cho đến ngày 10/6, đã có ít nhất 13 người chết, 213 người bị thương, ít nhất 80 thị trấn và khu dân cư đã phải sơ tán với khoảng 22.000 người sống ở các khu vực có nguy cơ lũ lụt trong lãnh thổ do Nga kiểm soát và 16.000 người ở vùng đất do Ukraine kiểm soát. Ngoài ra trên 17.000 người bị ảnh hưởng và khoảng 60.000 ha bị nhấn chìm trong nước.

Vụ vỡ đập cũng làm cho nguồn cung cấp nước sạch trong khu vực bị ô nhiễm, gây ra hậu quả xấu đến môi trường. Theo tờ Guardian, chỉ một ngày sau khi con đập bị vỡ, nước đã ngập sâu đến 3,5 và tăng thêm từ 5 đến 8 cm sau mỗi 30 phút ở các khu vực trũng.

Phát biểu qua video tại hội nghị của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) diễn ra tại Paris, Pháp, ngày 7/6, Thủ tướng Ukraine Shmyhal cho biết, hàng chục thị trấn và làng mạc sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung nước uống.

Ngập lụt do vụ vỡ đập gây ra khiến các cánh đồng ở khu vực hạ lưu sẽ phải đối mặt với nguy cơ mùa màng bị tàn phá trước mắt. Còn về lâu dài, khoảng 0,5 triệu mẫu đất nông nghiệp màu mỡ phụ thuộc vào hồ chứa Kakhovka để tưới tiêu có thể sẽ biến thành sa mạc, tác động nghiêm trọng đối với sản xuất lương thực trong vùng và an ninh lương thực toàn cầu.

Ngay sau khi tin con đập bị vỡ, giá lúa mì trên thị trường xuất khẩu đã tăng 3% do lo ngại chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu bị đứt gãy bởi Ukraine là một trong những nước trồng và xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới.

Vụ vỡ đập cũng khiến dư luận lo ngại về một thảm họa hạt nhân bởi hồ chứa nước của con đập này cũng là nguồn cung cấp nước làm mát chính cho 6 lò phản ứng của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia gần đó.

Mặc dù Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế đã nhấn mạnh rằng, nhà máy này có các biện pháp khác để giữ cho các lò phản ứng và thanh nhiên liệu nguội trong ít nhất vài tháng tới nhưng những lo ngại về một thảm họa hạt nhân là không thể loại trừ.

TIN LIÊN QUAN
Tình hình Ukraine: Lộ chi tiết kế hoạch phản công? IAEA trấn an về tình hình nhà máy Zaporizhzhia sau vụ vỡ đập Kakhovka

Với diện tích rộng lớn bị nhấn chìm trong nước, hệ sinh thái và động, thực vật trong vùng sẽ bị tàn phá nghiêm trọng, đặc biệt đối với các hệ sinh thái ở vùng hạ lưu con đập, bao gồm Khu Dự trữ sinh quyển Biển Đen và Công viên Tự nhiên quốc gia Oeshky Sands. Theo thông tin ban đầu của Bộ Quốc phòng Ukraine, tình trạng ngập lụt đã giết chết khoảng 300 con vật tại vườn thú Nova Kakhovka, chỉ có vịt và thiên nga là có thể sống sót…

Bên cạnh tác hại của ngập lụt, việc Nhà máy Thủy điện Kakhovka kết nối với đập trên Dnepr đã bị hư hại nghiêm trọng khiến hàng tấn dầu và hóa chất đã tràn ra và trôi theo dòng nước, phát tán vào môi trường…Theo Thủ tướng Ukraine Shmyhal, đập Kakhovka bị vỡ đã khiến ít nhất 150 tấn dầu động cơ tràn ra sông Dnipro và nguy cơ sẽ có thêm 300 tấn dầu nữa rò rỉ.

Trước đó, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã gọi trận lũ lụt do vỡ đập là một “thảm họa sinh thái” bên cạnh những hệ lụy vô cùng nghiêm trọng đến mọi mặt đời sống kinh tế – xã hội của toàn khu vực. Tổng Thư ký LHQ cho biết, hiện Liên Hợp quốc đang phối hợp với chính phủ Ukraine để gửi hỗ trợ nước uống và dụng cụ lọc nước và kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp.

Thảm hoạ vỡ đập Kakhovka và cục diện cuộc chiến ở Ukraine
Vụ vỡ đập khiến lực lượng chức năng Ukraine phải sơ tán hàng chục ngàn người dân khỏi khu vực ngập nước. (Nguồn: Reuters).

Phản ứng quốc tế

Sau vụ việc, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết, tổ chức này không có bất kỳ thông tin độc lập nào về vụ vỡ đập thủy điện Kakhovka, song mô tả đây là “một hậu quả tàn khốc khác” của cuộc xung đột Ukraine.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã lên án mạnh mẽ vụ việc, nói rằng việc phá hủy con đập thể hiện “sự tàn bạo trong cuộc xung đột Nga-Ukraine”.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel cho biết, hành động này được coi là “tội ác chiến tranh” cho dù ông không nói ai là thủ phạm.

Trong khi đó, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đổ lỗi cho Nga về vụ tấn công, nói rằng, động thái đáng lo ngại từ lâu này thể hiện một khía cạnh mới trong cuộc xung đột.

Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez viết trên Twitter: “Chúng tôi lên án việc phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự, vì điều này vi phạm luật nhân đạo quốc tế.

Phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an LHQ ngày 6/6, Đại sứ Trung Quốc tại LHQ Trương Quân bày tỏ “mối quan ngại lớn về việc phá hủy đập tại nhà máy thủy điện Kakhovka, kêu gọi kiềm chế tối đa, tránh những phát ngôn và hành động có thể leo thang đối đầu và dẫn đến tính toán sai lầm, đồng thời duy trì sự an toàn và an ninh của Nhà máy Điện hạt nhân Zaporizhzhia”.

Cùng ngày 6/6, Liên minh châu Âu (EU) đã đề nghị hỗ trợ Ukraine trong việc giải quyết hậu quả của vụ vỡ đập thủy điện Kakhovka trên sông Dnipro ở Kherson.

Thay đổi cục diện xung đột ở Ukraine?

Kherson từ lâu đã được coi là mục tiêu tiềm năng đối với cuộc phản công của Ukraine. Nga kiểm soát Kherson từ năm 2022, không lâu sau khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Sau đó Nga đã rút lui khỏi thành phố Kherson và thiết lập phòng thủ bên bờ Đông sông Dnipro, trong khi Ukraine kiểm soát khu vực ở bờ Tây con sông. Sông Dnipro, nơi đập Kakhovka nằm vắt ngang, hiện đóng vai trò như một ranh giới tự nhiên chia cắt các vùng do Nga và Ukraine kiểm soát.

Ukraine trước đây nhiều lần cảnh báo rằng, Nga có thể đang lên kế hoạch cho nổ tung con đập, trong khi Moscow cũng đưa ra cảnh báo tương tự về Ukraine. Christopher Tuck, một chuyên gia về xung đột và an ninh tại Đại học King’s College London, cho rằng: “Vụ vỡ đập có thể mang lại lợi thế cho Nga vì Moscow đang ở thế phòng thủ chiến lược còn Ukraine đang ở thế tấn công. Kiev chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn khi muốn băng qua con sông do nước lũ dâng cao”.

Ông Michael A. Horowitz, người đứng đầu bộ phận tình báo của công ty tư vấn Le Beck nhận định: “Đập Kakhovka bị vỡ sẽ khiến nỗ lực vượt sông của Ukraine gặp trở ngại, thậm chí không thực hiện được. Đồng thời việc con đập bị vỡ gây ngập lụt sẽ làm giảm diện tích chiến tuyến mà quân đội Nga cần phải bảo vệ”.

Cho đến nay, Nga bác bỏ mọi cáo buộc mà Ukraine và phương Tây đưa ra, đồng thời tố Kiev phá hủy con đập để đánh lạc hướng sự chú ý khỏi cuộc phản công lớn. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho rằng Kiev có thể lợi dụng vụ vỡ đập để chuyển các đơn vị của họ từ tiền tuyến Kherson đến những nơi cần thiết hơn.

TIN LIÊN QUAN
Nga bất ngờ ‘thay tướng’ trước thềm cuộc phản công của Ukraine

Một số blogger quân sự Nga cho rằng, vụ vỡ đập sẽ có lợi cho Ukraine vì các khu vực do Moscow kiểm soát sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Nước lũ sẽ phá vỡ những bẫy mìn và gây hư hại các vị trí tiền tuyến của Nga khiến hệ thống phòng thủ mà họ đã dày công xây dựng trong nhiều tháng qua sẽ bị ảnh hưởng một phần.

Còn theo chuyên gia Michael A. Horowitz, việc đập Kakhovka bị vỡ sẽ khiến cả hai bên mất đi một số lợi thế. “Một số tuyến phòng thủ mà quân đội Nga xây dựng dọc bờ biển sẽ bị lộ và điều này chắc chắn tác động đến các khu định cư ở những vùng do Nga kiểm soát. Còn đối với Ukraine, điều này sẽ dẫn đến thảm họa môi trường và nguy cơ mất đi một trong những nguồn năng lượng chính ở phía Nam”.

Vẫn còn quá sớm để xác định vụ vỡ đập ảnh hưởng ra sao đến cuộc phản công của Ukraine. Nhưng nhiều nhà quan sát cho rằng, vụ việc có thể cản trở các cuộc tấn công trên bộ và buộc lực lượng Ukraine phải tập trung sự chú ý cũng như mọi nguồn lực để khắc phục hậu quả.

Ngay cả trước khi vụ vỡ đập xảy ra, sông Dnipro vẫn được coi một chướng ngại vật đáng kể đối với các lực lượng Ukraine. Họ sẽ phải tìm cách vượt qua con sông này bằng thuyền, trên cầu vượt hoặc cầu phao hay trực thăng. Tất cả các phương tiện đó đều có nguy cơ bị tấn công, nay cộng thêm với vụ vỡ đập, thì khả năng phản công của Ukraine sẽ bị hạn chế rất nhiều.





Nguồn

Cùng chủ đề

Israel phá đường dây gián điệp Iran, Ukraine “kêu” Mỹ tăng hỗ trợ quân sự, Nga triệu Đại sứ Phần Lan phản đối tịch...

Nga tố phương Tây phá hoại không gian số, Venezuela triệu hồi Đại sứ tại Brazil về nước, Quân đội Triều Tiên xuất hiện tại Donetsk, Iran có thể tấn công Israel trước bầu cử tổng thống Mỹ, Hamas bác bỏ lệnh ngừng bắn ngắn hạn ở Gaza, Tên lửa Triều Tiên rơi ngoài EEZ…là một số sự kiện quốc tế nổi bật trong 24 giờ qua.

Mỹ cảnh báo Trung Quốc về can thiệp bầu cử, Đức triệu Đại sứ Iran tại Berlin, Trung Quốc bắt “gián điệp” Hàn Quốc

Hezbollah bổ nhiệm thủ lĩnh mới, Indonesia và Nga tập trận hải quân lịch sử, Ấn Độ và Trung Quốc đẩy nhanh rút quân ở biên giới, Triều Tiên nhận công nghệ vũ khí từ Nga khiến Hàn Quốc lo lắng… là một số sự kiện quốc tế nổi bật trong 24 giờ qua.

Israel điều tra vụ đâm xe gần trụ sở Mossad ở Tel Aviv, tuyên bố đạt mọi mục tiêu trong cuộc không kích Iran

Ngày 27/10, một vụ đâm xe tại khu vực Glilot, phía Bắc Tel Aviv ở Israel, khiến 24 người bị thương, trong đó có 4 người bị thương nặng.

Đảng cầm quyền “Giấc mơ Georgia” đã biến giấc mơ thành hiện thực

Chủ tịch Quốc hội Georgia Shalva Papuashvili ngày 27/10 xác nhận đảng cầm quyền "Giấc mơ Georgia" đã giành được 90 trong số 150 ghế sau khi hơn 99% phiếu bầu từ các điểm bỏ phiếu đã được kiểm trong cuộc bầu cử quốc hội của nước này.

Nga bắn hạ 51 máy bay không người lái Ukraine, cảnh báo Kiev không thể tự vận hành tên lửa tầm xa của NATO

Bộ Quốc phòng Nga trong một thông báo ngày 27/10 cho biết, đã bắn hạ 51 máy bay không người lái (UAV) của Ukraine tại nhiều khu vực, bao gồm cả vùng gần biên giới.

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Cuộc đua vô cùng sít sao, 7 bang “chiến trường” bất phân thắng bại

Theo các kết quả thăm dò dư luận công bố ngày 1/11, ông Donald Trump và bà Kamala Harris cách biệt rất ít, chỉ dưới 2% ở bất kỳ bang nào trong 7 bang "chiến trường".

“Kho tiền” tập đoàn Berkshire Hathaway của tỷ phú Warren Buffett khủng đến cỡ nào?

“Kho tiền” của tập đoàn đầu tư Berkshire Hathaway đã vượt mốc 300 tỷ USD trong quý III/2024, khi tỷ phú Warren Buffett tiếp tục bán cổ phiếu và không mua lại.

Nhiều giải pháp giải “cơn khát” nhân lực chất lượng cao cho ngành chip, bán dẫn

Hồi âm ý kiến đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết đã triển khai một số hoạt động cụ thể để thực hiện mục tiêu đào tạo khoảng 50-100 nghìn nhân lực chất lượng cao cho ngành chip, điện tử, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực mới.

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.

Kết quả khó đoán trong vòng 2 bầu cử Tổng thống Moldova

Ngày 3/11, các cử tri Moldova đi bỏ phiếu, đưa ra quyết định lựa chọn giữa ứng viên đương nhiệm ủng hộ châu Âu Maia Sandu và ứng viên thách đấu Alexandr Stoianoglo, người ủng hộ mối quan hệ chặt chẽ hơn với Nga, trong vòng hai của cuộc bầu cử tổng thống ở đất nước này.

Bài đọc nhiều

Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel ra cảnh báo mới với Iran

Tổng tham mưu trưởng Herzi Halevi của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), quân đội của nước này, ngày 29.10 cảnh báo Iran không nên tấn công lại sau khi Israel không kích các mục tiêu quân sự ở Iran hôm 26.10. ...

Gác căng thẳng ngoại giao, Tây Ban Nha-Argentina lại “cơm lành canh ngọt”

Tây Ban Nha đã bổ nhiệm Đại sứ nước này tại Argentina sau 5 tháng Madrid rút Đại sứ khỏi Buenos Aires vì những căng thẳng liên quan bình luận của Tổng thống quốc gia Nam Mỹ với phu nhân Thủ tướng đất nước châu Âu.

Hộp xà phòng Boeing cấp cho Không quân Mỹ đội giá gần 8.000%

Trang Newsweek ngày 31.10 đưa tin báo cáo kiểm toán của Lầu Năm Góc chỉ ra Boeing đã tính giá quá cao với nhiều thiết bị cấp cho máy bay vận tải C-17. ...

Cùng chuyên mục

Cuộc đua vô cùng sít sao, 7 bang “chiến trường” bất phân thắng bại

Theo các kết quả thăm dò dư luận công bố ngày 1/11, ông Donald Trump và bà Kamala Harris cách biệt rất ít, chỉ dưới 2% ở bất kỳ bang nào trong 7 bang "chiến trường".

Mỹ điều máy bay ném bom tập trận với Hàn

Quân đội Mỹ, Hàn Quốc và Nhật Bản đã tiến hành một cuộc tập trận không quân chung hôm nay 3.11 với sự tham gia của máy bay ném bom B-1B. ...

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.

Kết quả khó đoán trong vòng 2 bầu cử Tổng thống Moldova

Ngày 3/11, các cử tri Moldova đi bỏ phiếu, đưa ra quyết định lựa chọn giữa ứng viên đương nhiệm ủng hộ châu Âu Maia Sandu và ứng viên thách đấu Alexandr Stoianoglo, người ủng hộ mối quan hệ chặt chẽ hơn với Nga, trong vòng hai của cuộc bầu cử tổng thống ở đất nước này.

Nga, Ukraine cáo buộc nhau cản trở trao đổi tù binh

Theo Reuters, ngày 3/11, Ủy viên Quốc hội Ukraine về nhân quyền Dmytro Lubinets kêu gọi Nga cung cấp danh sách tù binh, sau khi Moscow cáo buộc Kiev phá hoại quá trình trao đổi tù binh.

Mới nhất

Bà Harris có thể lật ngược thế cờ ở bang ông Trump thắng 2 lần

(Dân trí) - Trong giai đoạn nước rút của bầu cử tổng thống Mỹ, ứng viên Dân chủ Kamala Harris bất ngờ vượt lên dẫn trước ứng viên Cộng hòa Donald Trump tại bang Iowa. Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris (Ảnh: Reuters). Một cuộc thăm dò dư luận trong tuần qua do công ty Selzer phối hợp với báo Des Moines...

Bầu cử Mỹ: ‘Ngôi sao’ dự báo kinh tế đặt cược cho ai?

“Nhà dự báo kinh tế chính xác nhất thế giới” đã dự đoán ông Donald Trump sẽ thắng cử tổng thống và đảng Cộng hòa có khả năng sẽ nắm toàn quyền kiểm soát Quốc hội sau cuộc bầu cử ngày 5.11. Tại kỳ bầu cử Mỹ năm 2024, ứng cử viên đảng Dân chủ kiêm Phó Tổng thống Kamala Harris đối...

Tiết lộ Top 2 ngành được đánh giá có lương cao nhất hiện nay và 4 điều sinh viên cần chuẩn bị

Mức lương phụ thuộc vào vị trí và khả năng của người lao động, tuy nhiên, nhà tuyển dụng đã chỉ ra lĩnh vực có thu nhập cao và những tiêu...

Hoa hậu Thanh Thủy mang khung cửi dệt lụa nặng 5kg diễn Miss International 2024

Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy khoe nhan sắc ngọt ngào khi trình diễn thiết kế “Lụa nàng sen” trong phần thi trang phục dân tộc ở Miss International 2024. Trên sân khấu, Thanh Thủy diện thiết kế "Lụa nàng sen" của NTK Bùi Công Thiên Bảo. Trang phục là sự kết hợp giữa áo dài lụa và khung cửi dệt...

Mới nhất