Dầu tràn và các chất gây ô nhiễm khác trong nước lụt từ vụ vỡ đập Kakhovka có thể gây hại cho cả con người lẫn động thực vật.
Hình ảnh được cho là đập thủy điện Kakhovka bị vỡ sáng 6/6. Video: Telegram/RVvoenkor
Vụ nổ gây vỡ đập Kakhovka trên sông Dnieper, tỉnh Kherson, hôm 6/6 dẫn đến một thảm họa môi trường nghiêm trọng, làm gián đoạn nguồn cung cấp nước ngọt và điện cho hàng triệu người, khiến hàng chục thị trấn ngập lụt, thậm chí có thể để lại hậu quả cho khu vực phía nam của nước này suốt nhiều thập kỷ.
Ít nhất 150 tấn dầu máy đã tràn vào nước sông Dnieper và 300 tấn dầu khác có thể bị rò rỉ khi đập sụp đổ. “Đây là thảm họa môi trường lớn nhất mà con người gây ra ở châu Âu suốt nhiều thập kỷ”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết hôm 6/6. Nga, Ukraine đổ lỗi lẫn nhau tại Liên Hợp Quốc về vụ vỡ đập.
Trong những giờ đầu tiên sau khi đập Kakhovka vỡ, hàng triệu lít nước đã làm ngập ít nhất 80 làng và thị trấn với khoảng 10.000 cư dân. Nước lụt cũng tràn vào Công viên Quốc gia Lower Dnieper. Dầu tràn và các chất ô nhiễm khác vốn nằm dưới đáy hồ chứa đang xâm nhập vào những khu vực này, có thể gây hại cho con người và động thực vật.
Người phụ nữ đang quan sát con đường bị ngập ở Kherson sau vụ vỡ đập Kakhovka hôm 6/6. Ảnh: AFP/Getty
Quy mô thảm họa rất khó đánh giá vì nước vẫn đang tràn ra từ hồ chứa, theo Anna Ackerman, thành viên ban quản trị tại tổ chức môi trường phi lợi nhuận Ecoaction của Ukraine. Trong vài ngày tới, các nhà khoa học và nhà hoạt động trông đợi thu được bức tranh rõ ràng hơn khi mực nước ổn định và các phân tích ban đầu hé lộ thêm chi tiết về vật liệu gây ô nhiễm trong nước.
“Có thể nói mọi hệ sinh thái và khu định cư của con người xuôi dòng sông Dnieper đều sẽ chịu ảnh hưởng. Các môi trường sống và loài vật được bảo vệ trong một số công viên quốc gia dọc theo đó đang gặp nguy hiểm”, Ackerman hôm 6/6 cho biết.
Vỡ đập Kakhovka. Ảnh chụp từ video
Vụ vỡ đập làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái môi trường sống tại Ukraine kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở nước này tháng 2/2022. Ít nhất 1,24 triệu ha đất trong các khu bảo tồn thiên nhiên chịu ảnh hưởng từ cuộc xung đột trong năm đầu tiên, theo báo cáo của tổ chức Greenpeace, bao gồm cháy rừng do tên lửa và ô nhiễm đất, nước do khí độc.
Dòng nước trên sông Dnieper đã bị gián đoạn nhiều tháng khi lực lượng vũ trang Nga chiếm con đập vào năm ngoái. Mực nước đã giảm 2 m, gây hại cho động thực vật ở bãi bồi. Nhóm nghiên cứu của Greenpeace nhận thấy, việc những nơi này đột ngột khô cằn làm chết hàng loạt động vật thân mềm, tôm và các loài địa phương khác.
Trong khi các nhà chức trách Ukraine gấp rút sơ tán người dân, nhiều tình nguyện viên cũng đang nỗ lực cứu động vật gặp nạn. Các nhà hoạt động của tổ chức UAnimals cứu chó mèo và đưa chúng lên ôtô. Vườn thú Kazkova Dibrova ở thị trấn Nova Kakhovka nằm trên đường chảy của nước lụt và bị ngập hoàn toàn. Trong số 260 con vật của vườn thú, chỉ có thiên nga và vịt sống sót.
Thu Thảo (Theo Bloomberg)
