Lễ cấp sắc là một trong những phong tục độc đáo của đồng bào người Dao ở Võ Nhai, Thái Nguyên. Theo quan niệm, để trở thành trụ cột của gia đình, dòng họ và cộng đồng, người đàn ông dân tộc Dao phải được rèn luyện về nhiều mặt và được kiểm nghiệm phẩm chất qua nghi Lễ cấp sắc. Dù nhiều tuổi đến mấy thì chỉ sau khi thụ lễ cấp sắc họ mới được công nhận là người trưởng thành, được làm lễ cúng bái trong gia đình và được giao tiếp với cõi âm.
Đối với người Dao Thái Nguyên, lễ Cấp sắc đóng một vai trò vô cùng quan trọng, góp phần điều chỉnh quan hệ xã hội, lưu giữ, bảo tồn bản sắc văn hóa, củng cố tinh thần đoàn kết cộng đồng dân tộc. Nét đẹp văn hóa này đã, đang được cộng đồng người Dao ở Thái Nguyên gìn giữ, phát huy. Quý vị hãy cùng tác giả Phan huy Thiệp tìm hiểu về nghi lễ này qua bộ ảnh “Độc đáo Lễ cấp sắc 7 đèn của người Dao Lô Gang Võ Nhai – Thái Nguyên”. Bộ ảnh được tác giả gửi tham dự Cuộc thi Ảnh và Video Việt Nam hạnh phúc – Happy Vietnam, do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức.
Để chuẩn bị cho lễ Cấp sắc cần khá nhiều thời gian. Nếu dựa vào số lượng đèn thì lễ này có ba cấp bậc: 3 đèn gọi là quá tăng; 7 đèn là tẩu sai thiết ping tăng; 12 đèn là tẩu sai chập nhảy ping tăng.
Chuẩn bị cho một lễ Cấp sắc 3 đèn cần thời gian từ 6 tháng đến một năm; riêng lễ Cấp sắc ở cấp bậc cao thì có thể phải chuẩn bị từ 1-2 năm, thậm chí còn lâu hơn.
Chỉ khi nào người đàn ông Dao được làm lễ Cấp sắc thì mới có vị thế nhất định trong gia đình, dòng họ và cộng đồng. Người Dao luôn tin rằng chỉ những người được cấp sắc mới có tâm đức để phân biệt phải trái ở cuộc sống, hướng tới việc thiện và mới được công nhận là con cháu của Bàn Vương; mới thấu hiểu phong tục, tập quán của cộng đồng Dao.
Ngay từ khi còn nhỏ, các cậu con trai trong gia đình người dân tộc Dao đã được giáo dục là phải chu đáo và nghiêm khắc về vai trò, trách nhiệm của đàn ông đối với gia đình, dòng họ, làng, bản. Do vậy, lễ Cấp sắc được tổ chức một lần nữa khẳng định sự trưởng thành của người con trai đó.
Nét văn hóa đặc trưng nhất của dân tộc Dao là lễ Cấp sắc. Mà cũng có thể gọi là lễ hội Cấp sắc vì tính chất sinh hoạt cộng đồng rất cao ở nét văn hóa này. Anh em, họ hàng, bạn bè xa gần, mọi người được mời đến dự rất đông, chia sẻ niềm vui với người được cấp sắc. Cộng đồng người Dao rất tự hào khi lễ Cấp sắc của dân tộc mình được Nhà nước công nhận là di sản văn hóa Quốc gia.
