Thái Nguyên đào tạo nhân lực công nghiệp bán dẫn: Tạo tiền đề cho phát triển đột phá

Phát triển công nghiệp bán dẫn được xác định là lựa chọn chiến lược của đất nước và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao chính là yếu tố then chốt để thu hút đầu tư vào lĩnh vực này. Với nhiều yếu tố lợi thế, Thái Nguyên đã thể hiện quyết tâm cao, triển khai sớm nhiều bước đi mạnh mẽ trong việc phát triển hạ tầng công nghiệp cũng như đào tạo nguồn nhân lực, sẵn sàng đón nhận các dự án công nghiệp bán dẫn.

Đồng chí Nguyễn Huy Dũng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên, dẫn đầu Đoàn công tác đến thăm, làm việc tại Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên tháng 7-2023, khi trên cương vị Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông.

Ưu tiên hàng đầu

Thái Nguyên là địa phương có tiềm năng to lớn và hiện đang đứng thứ 4 cả nước về giá trị sản xuất công nghiệp. Tính tới nay, trên địa bàn tỉnh có trên 220 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký đạt 11,26 tỷ USD. Đáng chú ý, khoảng 70% trong số các dự án này thuộc về các ngành sản xuất công nghệ cao, chủ yếu là sản xuất và lắp ráp thiết bị điện tử.

Việc phát triển mạnh mẽ lĩnh vực công nghiệp bán dẫn và công nghệ cao không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh, mà còn tạo ra hàng nghìn việc làm cho lao động địa phương. Thời gian qua, Thái Nguyên đã tập trung làm tốt công tác quy hoạch, có chính sách thu hút đầu tư hiệu quả đối với các ngành công nghiệp công nghệ cao, trong đó có công nghiệp bán dẫn.

Khu công nghiệp Yên Bình, nơi có Nhà máy Samsung Thái Nguyên và nhiều dự án công nghệ cao.

Thực tế, Tập đoàn Samsung (Hàn Quốc) đã nghiên cứu sản xuất sản phẩm lưới bóng chip bán dẫn thử nghiệm vào tháng 5-2023 và triển khai đại trà từ tháng 7-2023 tại Nhà máy Samsung Electro-Mechanics Việt Nam ở Thái Nguyên. Đây là dự án sản xuất nằm trong phần mở rộng đầu tư tăng thêm 920 triệu USD của Samsung đã được UBND tỉnh cấp phép trước đó.

Trong Chương trình “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050”, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh quan điểm, đào tạo nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn là “đột phá của đột phá” trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, được ưu tiên hàng đầu, được áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù, đột phá, cạnh tranh ưu đãi đầu tư…

Đại sứ Hoa Kỳ Marc Evans Knapper cùng Đoàn công tác chụp ảnh lưu niệm với các đồng chí lãnh đạo tỉnh trong chuyến thăm và làm việc tại Thái Nguyên, ngày 15/10/2024.

Trên cơ sở đó, tại buổi làm việc với ngài Marc Evans Knapper, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hoa Kỳ tại Việt Nam mới đây, đồng chí Nguyễn Huy Dũng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, bày tỏ sự quan tâm lớn đến việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đồng chí đề nghị Đại sứ giới thiệu một số chuyên gia, công ty và tăng cường hợp tác, hỗ trợ Đại học Thái Nguyên (ĐHTN) trong đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn. Trước mắt là hỗ trợ tư vấn, thành lâp phòng LED, hỗ trợ đào tạo ngành học bán dẫn tại ĐHTN nhằm đáp ứng yêu cầu về đào tạo nhân lực của ngành này.

Chủ động nguồn nhân lực chất lượng cao

Để chuẩn bị nhân sự cho ngành công nghệ bán dẫn, Thái Nguyên đang chủ động triển khai chiến lược đào tạo bài bản, nhằm đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Trong đó, với nền tảng lợi thế về cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ, giảng viên có trình độ, trong năm học 2024-2025, ĐHTN đã mở mới chuyên ngành đào tạo bán dẫn và tuyển sinh gần 130 sinh viên tại 3 trường đại học trực thuộc, gồm: Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Khoa học và Đại học Kỹ thuật công nghiệp.  

PGS.TS Hoàng Văn Hùng, Giám đốc ĐHTN khẳng định: Việc đào tạo nhân lực ngành bán dẫn là phù hợp với xu thế và khẳng định hướng đào tạo mũi nhọn trong những năm tiếp theo của đơn vị. ĐHTN đang tiếp tục nghiên cứu hợp tác với các đối tác là trường đại học uy tín, danh tiếng và công ty nước ngoài; tạo điều kiện tốt nhất để sinh viên thực hành, tham gia thực tập trải nghiệm để có kiến thức và tăng cường khả năng thực tế trong các lĩnh vực bán dẫn, công nghệ sinh học…

Công nhân Samsung Thái Nguyên trong giờ làm việc. Ảnh: T.L

PGS.TS Phùng Trung Nghĩa, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông (một trong 3 trường đại học thuộc ĐHTN đào tạo sinh viên chuyên ngành bán dẫn), cho hay: Năm 2024, Nhà trường mở mới chương trình đào tạo vi mạch bán dẫn và đã tuyển được 46 sinh viên. Để đáp ứng chất lượng đào tạo, Nhà trường đã đầu tư thêm các phòng thí nghiệm chuyên sâu cho thiết kế vi mạch, đặc biệt là các phần mềm thiết kế vi mạch, thiết kế mạch tích hợp và kiểm tra các mô hình vi mạch; thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giảng viên và chuyên gia trong lĩnh vực bán dẫn và vi mạch. Đồng thời hợp tác với các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp bán dẫn để cung cấp cơ hội thực tập, dự án thực tế. Đặc biệt, dựa trên các hợp tác đã ký kết, Nhà trường được chia sẻ cơ sở vật chất đào tạo về vi mạch bán dẫn của Viện Công nghệ thông tin (Đại học Quốc gia Hà Nội), cũng như liên kết với các doanh nghiệp trong lĩnh vực điện tử vi mạch trong đào tạo, tuyển dụng sinh viên về vi mạch bán dẫn, như Tập đoàn HCL, Hồng Hải, Samsung,…

Trong khi đó, Trường Đại học Khoa học tuyển 32 sinh viên ngành công nghệ bán dẫn trong năm nay (trên 50% sinh viên có điểm xét tuyển đầu vào trên 24 điểm). Chương trình đào tạo bao gồm 135 tín chỉ, trong thời gian 4 năm học. Với thế mạnh của Trường, sinh viên sau khi tốt nghiệp sẽ có nhiều thuận lợi khi đảm đương các vị trí việc làm như: Nghiên cứu và phát triển vật liệu bán dẫn; thiết kế mạch tích hợp (IC Design); kiểm thử và đánh giá chất lượng; nghiên cứu và phát triển (R&D)…

Tại Trường Đại học Kỹ thuật công nghiệp, PGS.TS Ngô Như Khoa, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Nhà trường, thông tin: Chúng tôi đã hợp tác với viện nghiên cứu trong nước và các doanh nghiệp FDI trong khu vực để xây dựng chương trình đào tạo các chuyên ngành thuộc lĩnh vực điện tử, bán dẫn….

Giờ thực hành của sinh viên Khoa Điện tử, Trường Đại học Kỹ thuật công nghiệp – một trong 3 trường trực thuộc Đại học Thái Nguyên đào tạo sinh viên chuyên ngành bán dẫn.

Với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành mắt xích quan trọng của chuỗi sản xuất chip toàn cầu, Chính phủ đã có nhiều chính sách khuyến khích các cơ sở đào tạo tham gia vào công tác đào tạo nhân lực ngành công nghệ bán dẫn. Trong đó, ĐHTN là một trong 18 cơ sở giáo dục đại học công lập được ưu tiên xem xét đầu tư phòng thí nghiệm bán dẫn cấp cơ sở phục vụ đào tạo nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn.

Theo đó, ĐHTN dự kiến được đầu tư phòng thí nghiệm, đồng thời tăng cường trang thiết bị phục vụ nghiên cứu, học tập của sinh viên đang theo học chương trình đào tạo công nghệ bán dẫn. Để khuyến khích, động viên sinh viên, đơn vị cũng sẽ thực hiện đầy đủ chính sách miễn, giảm học phí theo quy định; dành các suất học bổng từ nguồn tài trợ của doanh nghiệp.

Có thể thấy, bên cạnh sự đầu tư của Nhà nước, ĐHTN và các trường thành viên đã dành sự quan tâm đầu tư tương xứng về cơ sở vật chất, cùng đội ngũ cán bộ, giảng viên; có nhiều chính sách nhằm thu hút, khuyến khích, động viên sinh viên tích cực học tập, rèn luyện, nâng cao khả năng thực hành.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ diễn ra mạnh mẽ, việc chủ động đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao sẽ là yếu tố then chốt để Thái Nguyên tạo lợi thế, đón đầu sự chuyển dịch ngành công nghiệp bán dẫn, từ đó tạo bước phát triển đột phá hơn nữa trong tương lai gần.