Với sự chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên và liên tục, thời gian qua, những bất cập trong hoạt động khai thác thủy sản mà Ủy ban châu Âu (EC) chỉ ra được tỉnh tổ chức khắc phục, đi vào thực chất. Qua đó làm chuyển biến tích cực việc chấp hành pháp luật của ngư dân, các khuyến nghị của EC đã được khắc phục một cách căn cơ.
Bộ đội Biên phòng tỉnh kiểm tra thủ tục hành chính đối với tàu cá khi ra khơi đánh bắt hải sản.
Nhìn thẳng vào hạn chế, giải quyết dứt điểm
Những ngày tháng 4, chúng tôi có mặt tại cảng cá Cửa Lân (Tiền Hải), cảng Tân Sơn và bến cá Đông Tiến (Thái Thụy) để ghi nhận việc thực hiện các quy định về chống khai thác bất hải sản hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) của các địa phương cũng như hoạt động quản lý, kiểm soát của Chi cục Thủy sản và lực lượng biên phòng.
Lên tàu tuyên truyền, kiểm tra giấy tờ, các thiết bị thông tin liên lạc, triển khai cho chủ tàu ký cam kết không vi phạm các quy định về chống khai thác IUU là việc làm thường xuyên của cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng tỉnh. Đại úy Nguyễn Quang Hải, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát biên phòng Cửa Lân cho biết: Trạm đã xây dựng kế hoạch tăng cường tuần tra, kiểm soát, chống khai thác IUU; phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền trên hệ thống loa tại cảng cá Cửa Lân và trên phương tiện thông tin đại chúng. Tổ chức tuyên truyền tại khu neo đậu tàu thuyền, đến từng nhà ngư dân, vận động ký cam kết chấp hành các quy định khai thác thủy sản. Đặc biệt, chú trọng truyên truyền những trường hợp chủ tàu có nguy cơ vi phạm các quy định về chống khai thác IUU. Cương quyết không cho xuất bến những phương tiện không đủ thủ tục, giấy tờ. Đẩy mạnh xử lý vi phạm hành chính đối với những tàu cố tình vi phạm.
Điển hình, ngày 11/3/2024, trên vùng biển Thái Bình cách khoảng 5 hải lý về hướng Đông, tổ tuần tra của Hải đội 2 Bộ đội Biên phòng tỉnh phát hiện tàu cá NĐ91208-TS do ông Trần Ngọc Hà, sinh năm 1998, quê quán xã Giao Hải, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định làm chủ đồng thời là thuyền trưởng có hành vi sử dụng tàu cá có chiều dài trên 15m khai thác hải sản tại vùng ven bờ đã vi phạm vùng đánh bắt không đúng quy định đăng ký. Bộ đội Biên phòng đã hoàn chỉnh hồ sơ, ra quyết định xử phạt theo quy định của pháp luật.
Từ khi đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát, ý thức trách nhiệm của các chủ tàu cá tốt lên rất nhiều, đã trang bị đầy đủ trang thiết bị phục vụ khai thác theo đúng yêu cầu của cơ quan chức năng. Ông Bùi Đức Thàn, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện Tiền Hải cho biết: Thực hiện Kế hoạch số 30/ KH-UBND, ngày 6/2/2024 của UBND tỉnh về triển khai đợt cao điểm chống khai thác IUU, đơn vị đã phân công cán bộ thực hiện giám sát sản lượng trực tiếp bốc dỡ qua cảng, việc sắp xếp tàu thuyền cập cảng, rời cảng; cán bộ theo dõi, thu nhật ký khai thác, thu mua hải sản; ghi chép thông tin tàu cá khai báo cập cảng vào sổ theo dõi, thông tin khai báo tàu cá rời cảng. Đến tháng 4/2024 đã có 1.237 lượt phương tiện đủ điều kiện xuất, cập cảng; tổng số báo cáo, nhật ký khai thác, nhật ký thu mua đã nộp 451; tổng sản lượng khai thác thủy sản qua cảng 1.882 tấn.
Tại Thái Thụy, ông Nguyễn Quang Vinh, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện cho biết: Chúng tôi phối hợp với Bộ đội Biên phòng tỉnh thường trực tại các chốt tiến hành kiểm tra, kiểm soát và xác nhận cho tổng số 5.886 lượt phương tiện đủ điều kiện xuất bến, trong đó có 1.297 lượt phương tiện đăng ký xuất bến nhưng không đi do thời tiết, hỏng máy, thiếu lao động… Tổng số lượt phương tiện đủ điều kiện cập bến là 4.598 lượt phương tiện, đạt 100%. Báo cáo, nhật ký khai thác, nhật ký thu mua đã nộp 3.502 lượt, đạt 100%. Huyện Thái Thụy có 145 tàu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Qua kiểm tra, giám sát từ ngày 1/1 – 1/3/2024, tàu có chiều dài trên 15m bị mất kết nối trên 6 giờ và trên 10 ngày trên biển là 24 tàu đều đã được nhắc nhở, xử lý theo quy định.
Những tín hiệu đáng mừng
Ngay sau buổi làm việc với đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tỉnh Thái Bình đã khẩn trương thực hiện các giải pháp khắc phục triệt để tồn tại để cùng với các tỉnh, thành phố trong cả nước quyết tâm gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các ngành chuyên môn, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã phối hợp với các huyện Tiền Hải, Thái Thụy, Kiến Xương tổ chức lực lượng kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn và nghiêm cấm tất cả tàu cá vi phạm 14 hành vi khai thác IUU. Xử lý nghiêm các tàu cá vi phạm mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS), đặc biệt tàu cá mất kết nối VMS trên 6 giờ và 10 ngày trên biển, tàu cá khai thác sai vùng. Kết quả, 715 tàu, có công suất 137,498CV đã được đăng ký và cập nhật vào phần mềm dữ liệu quốc gia VNFishbase; 100% tàu cá được kẻ biển, đánh dấu theo quy định; 169/170 tàu cá được cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm và lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định; 374 tàu cá từ 12m trở lên được kiểm tra và cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật; đã thực hiện cấp giấy phép khai thác thủy sản 682 tàu cá. Số tàu được lắp thiết bị hành trình 169 tàu.
Bộ đội Biên phòng tỉnh tích cực tuyên truyền đến ngư dân huyện Thái Thụy về chống khai thác IUU.
Công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm được tăng cường. Từ năm 2020 đến tháng 4/2024, Bộ đội Biên phòng tỉnh, Chi cục Thủy sản đã lập biên bản xử phạt hành chính với số tiền 1.866 triệu đồng. Bằng những chỉ đạo quyết liệt, sự vào cuộc của các sở, ngành, địa phương, chuyển biến trong nhận thức của ngư dân, những tồn tại trong việc thực hiện chống khai thác IUU đang dần được khắc phục, những vi phạm của tàu cá giảm mạnh. Đáng chú ý, đến nay các ngành đã ngăn chặn khá triệt để tình trạng tàu cá ra vào cảng không khai báo, ghi chép nhật ký đánh bắt… Đây là kết quả của việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo chuyển biến trong việc thay đổi nhận thức và hành động của các cơ quan quản lý cũng như các ngư dân trực tiếp thực hiện các quy định về chống khai thác IUU.
Để gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) thì những tồn tại trên còn phải tiến hành khắc phục một cách nghiêm túc hơn, sâu sắc hơn, sát thực tiễn hơn. Tỉnh ta không có tàu vi phạm vùng biển nước ngoài, mặc dù vậy các địa phương ven biển cần quản lý chặt chẽ đội tàu, khai thác đúng vùng, đúng tuyến, sản lượng khai thác như yêu cầu đoàn thanh tra lần thứ 4 của Ủy ban châu Âu (EC) đề ra.
(còn nữa)
Mạnh Thắng – Lưu Ngần
