Hội nghị lần thứ XII về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU)

Sáng ngày 14/1, đồng chí Trần Hồng Hà, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ chủ trì hội nghị lần thứ XII về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) bằng hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến đến 28 điểm cầu các tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc Trung ương. Dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thái Bình có lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; lãnh đạo một số sở, ngành, địa phương. 

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đại biểu dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thái Bình.

Sau hơn 7 năm (kể từ ngày 23/10/2017) chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 22/4/2024 của Chính phủ, các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU; qua 4 đợt thanh tra của EC, đến nay, công tác chống khai thác IUU đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, cơ bản đã khắc phục được các nội dung theo khuyến nghị của EC tại đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023. EC đánh giá cao quyết tâm chính trị của Việt Nam trong tháo gỡ “Thẻ vàng”. Tính đến ngày 06/01/2025, qua rà soát, thống kê nắm được tổng số đội tàu cá cả nước là 84.536 chiếc; trong đó số lượng tàu cá đã đăng ký được cập nhật trên VN-Fishbase là 83.648 chiếc (đạt 98,9%). Tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên tham gia hoạt động khai thác thủy sản đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đạt 100% (28.312 chiếc). Việc kiểm soát tàu cá ra vào, xuất nhập bến và hoạt động trên biển đã có nhiều tiến bộ.  Ứng dụng công nghệ thông tin để theo dõi, kiểm soát việc giám sát sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng; thực hiện truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT) để đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp cho các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu không vi phạm IUU. Việc kiểm soát sản phẩm thủy sản khai thác nhập khẩu từ nước ngoài được thực hiện đầy đủ theo quy định quốc tế và khuyến nghị của EC. Công tác thực thi pháp luật, xử lý hình sự, xử phạt vi phạm hành chính đã được các địa phương quyết liệt triển khai thực hiện, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong việc răn đe, giáo dục trong cộng đồng ngư dân. Tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài đã giảm rõ rệt.

Các đại biểu dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thái Bình.

Tuy nhiên, đến nay vẫn còn một số nhiệm vụ chống khai thác IUU chậm khắc phục theo khuyến nghị của EC; vẫn còn tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; đánh bắt sai vùng tiếp tục diễn biến phức tạp. Ngoài ra, vẫn còn tình trạng tàu cá không đủ điều kiện vẫn ra vào cảng, xuất nhập bến tham gia hoạt động khai thác thủy sản; chất lượng nhật ký khai thác chưa đảm bảo. Công tác thực thi pháp luật, xử lý vi phạm khai thác IUU còn thấp…

Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu các ban, bộ, ngành, địa phương tập trung cao điểm quyết tâm hoàn thành các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, cấp bách đến tháng 4/2025. Tiếp tục quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các Chỉ thị, Nghị quyết của Ban Bí thư, Chính phủ đảm bảo đúng tiến độ, có kết quả, sản phẩm cụ thể để chứng minh tại đợt thanh tra lần thứ 5 của EC. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện, không để công tác sắp xếp tổ chức, bộ máy ảnh hưởng đến nhiệm vụ chống khai thác IUU, dẫn đến bị động, bất ngờ; kiên quyết xử lý nghiêm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao. Rà soát lại các quy định của pháp luật để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Xử lý mạnh các hành vi vi phạm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, xử lý các hành vi cố ý vi phạm; xử lý các hành vi có tính chất bao che; phân cấp cụ thể đối với việc quản lý đội tàu. Xử lý các tàu cá vi phạm theo đúng thẩm quyền. Xây dựng các công cụ quản lý, quy định cụ thể mùa đánh bắt thủy hải sản để quản lý ngư trường bền vững. Tiến hành thanh tra, kiểm tra đối với các cơ sở thu mua, chế biến, xuất khẩu thủy sản; xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất, chế biến vi phạm về xuất xứ hàng hóa.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, các doanh nghiệp công nghệ tiếp tục rà soát, xây dựng, nâng cấp, hoàn thiện cơ sở hạ tầng thông tin quản lý nghề cá; tích hợp liên thông, thống nhất, đồng bộ tất cả các dữ liệu liên quan đến tàu cá, chủ tàu, thuyền trưởng, sản lượng khai thác, nhật ký khai thác, tàu cá ra vào cảng, xuất nhập bến, công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác… vừa bảo đảm thuận tiện, dễ dàng cho người dân sử dụng vừa đảm bảo tính công khai, minh bạch hợp pháp đối với các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu. Đồng thời, xây dựng kế hoạch, phân công trách nhiệm cụ thể, thời gian hoàn thành, kết quả đạt được cho từng cơ quan, lực lượng chức năng có liên quan tại địa phương để chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 5 (dự kiến vào tháng 5 hoặc tháng 6/2025).