Powered by Techcity

100 năm ngày sinh họa sỹ Nguyễn Sáng: Bậc thầy của mỹ thuật hiện đại Việt Nam

Họa sỹ Nguyễn Sáng (1923 – 1988) được giới mỹ thuật tôn vinh là bậc thầy trong hội họa. Ông là một họa sỹ có nhiều đóng góp tiêu biểu cho hội họa hiện đại Việt Nam, là người mở đầu cho trào lưu sáng tạo mỹ thuật hiện đại trên nền tảng nghệ thuật truyền thống của cha ông.

Danh họa Việt Nam đương đại

Họa sỹ Nguyễn Sáng tên đầy đủ là Nguyễn Văn Sáng, sinh ngày 1/8/1923 tại làng Điều Hòa, tỉnh Mỹ Tho, nay là tỉnh Tiền Giang. Sinh ra trong một gia đình nhà giáo, Nguyễn Sáng lại có “năng khiếu bẩm sinh” về hội họa. Ông từng học tập và tốt nghiệp Trường Mỹ thuật Gia Định, học Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương tại Hà Nội, khóa XIV.

Tháng 8/1945, họa sỹ Nguyễn Sáng tham gia khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội. Từ đây, ông tham dự vào mọi lĩnh vực của đời sống kháng chiến trong tư cách nghệ sỹ – chiến sỹ, dùng nét vẽ để phục vụ cuộc kháng chiến của dân tộc. Ông từng tham gia vẽ mẫu giấy bạc (tiền giấy), mẫu tem thư, vẽ những pano khổ lớn treo ở Nhà hát Lớn Hà Nội, vẽ tranh cổ động tuyên truyền địch vận, tham gia khởi nghĩa cướp chính quyền ở Hà Nội, tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ… Ông còn tham gia vẽ minh họa sách báo và sáng tác.

Nghệ thuật của Nguyễn Sáng gắn liền với lịch sử cách mạng, lịch sử nghệ thuật của dân tộc. Ông là một trong số những hoạ sỹ có những tác phẩm sơn dầu, sơn mài đẹp nhất, sáng tác về đề tài chiến tranh cách mạng Việt Nam. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông có thể kể đến: “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ”, “Giặc đốt làng tôi”, “Hành quân đêm mưa”, “Bộ đội nghỉ trưa trên đồi”, “Thanh niên thành đồng”…

Ở đề tài về cuộc sống đời thường, họa sỹ Nguyễn Sáng có những tác phẩm nổi bật như: “Thiếu nữ bên Hồ Gươm”, “Thiếu nữ Việt Nam”, “Thánh Gióng”, “Chùa tháp Phổ Minh”, “Thiếu nữ bên hoa sen”, “Múa vòng”, “Thống nhất”, “Thiếu nữ trong vườn chuối”, “Chọi trâu”, “Đấu vật”…

Ông còn thành công với các bức chân dung tự họa: chân dung nhà văn Tô Hoài, nhà văn Nguyễn Tuân, họa sỹ Dương Bích Liên…

Tranh của họa sỹ Nguyễn Sáng gồm nhiều thể loại, từ tranh khắc, sơn dầu cho đến sơn mài, ở thể loại nào ông cũng đều thành công, đóng góp cho nghệ thuật hiện đại Việt Nam những tác phẩm quý giá. Đặc biệt, với chất liệu sơn mài, ông đã tạo ra một kỹ thuật mới về màu và sắc độ. Ông bổ sung vào sơn mài bảng màu vàng, xanh, diệp lục với cách diễn tả phong phú, sử dụng sơn mài để biểu đạt những đề tài hiện đại như cuộc sống đời thường, chiến tranh, cách mạng… Ngoài ra, ông còn là người khai phá thành công phong cách nghệ thuật hội họa hiện đại châu Âu, kết hợp khéo léo, tài tình với nghệ thuật dân gian truyền thống, đem đến những tác phẩm nghệ thuật có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa.

Họa sỹ Nguyễn Sáng là người có vinh dự được vẽ mẫu tem bưu chính đầu tiên mang Quốc hiệu Việt Nam có in chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, bộ tem 5 mẫu trên cùng một khuôn khổ, với những màu sắc khác nhau, được phát hành theo Sắc lệnh số 172/SL ngày 27/8/1946 của Chủ tịch Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đây là bộ tem đầu tiên của Nhà nước cách mạng, ban hành trong nước và đi toàn thế giới, có ý nghĩa lịch sử gắn với lịch sử của cách mạng Việt Nam.

Ông là một trong số những họa sỹ được Nhà nước triệu tập, giao nhiệm vụ thiết kế những mẫu tiền giấy Việt Nam đầu tiên. Những tờ tiền đầu tiên do ông vẽ là tờ 5 đồng theo hình dọc, khác với loại tiền hình ngang. Mặt trước là chân dung Hồ Chủ Tịch, mặt sau vẽ bà mẹ một tay đặt lên vai đứa con, còn tay kia cầm bó lúa. Tờ 50 đồng và 100 đồng mặt trước vẽ chân dung Hồ Chủ Tịch, mặt sau vẽ đề tài công nông có hình con trâu…

Ông là một trong nhóm “tứ kiệt” của làng hội hoạ Việt Nam Nghiêm, Liên, Sáng, Phái, gồm: họa sỹ Nguyễn Tư Nghiêm (1918-2016); họa sỹ Dương Bích Liên (1924 – 1988); họa sỹ Nguyễn Sáng (1923-1988); họa sỹ Bùi Xuân Phái (1920 – 1988).

Họa sỹ Nguyễn Sáng mất ngày 16/12/1988 tại TP Hồ Chí Minh, thọ 65 tuổi. Với những đóng góp cho nền hội họa, ông đã được Đảng, Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật đợt I năm 1996. Tên tuổi của họa sỹ  được ghi trong Từ điển Bách khoa Larousse ở Pháp.

Tác giả của hai Bảo vật quốc gia

Cho đến nay, họa sỹ Nguyễn Sáng là người duy nhất có hai tác phẩm được Nhà nước công nhận là Bảo vật quốc gia, gồm tác phẩm tranh sơn mài: “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ” năm 2013 và tác phẩm sơn mài “Thanh niên thành đồng” (năm 2017).  

Tác phẩm “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ” hiện đang trưng bày ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam được giới chuyên môn đánh giá cao nhất về kỹ thuật sơn mài truyền thống. Tác phẩm đã dựng lại thời khắc hào hùng của những người chiến sỹ Điện Biên. Nhóm nhân vật trung tâm gồm ba chiến sỹ, trong đó có một chiến sỹ trên đầu còn quấn băng với khẩu súng trong tay. Nhóm ba người này được liên kết chặt chẽ với hai chiến sỹ khác phía bên phải bức tranh bằng một cái xiết tay đầy quyết tâm. Trong lòng hào, diễn biến buổi kết nạp Đảng được diễn ra chóng vánh. Góc trái là một chiến sỹ đang dìu đồng đội bị thương, cho thấy ranh giới của sự sống – cái chết thật mong manh. Hậu cảnh, một chiến sỹ đang hối hả ra trận như nhấn mạnh thêm bối cảnh khẩn trương của cuộc chiến. Với bố cục chặt chẽ, hình thể khỏe khoắn, màu sắc chắc đậm, bức tranh “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ” có thể xem là bản hùng ca của dân tộc giai đoạn kháng chiến chống Pháp, là hình ảnh tượng trưng cho tinh thần cách mạng cao cả, lẫm liệt.

Tác phẩm “Thanh niên thành đồng” hiện đang trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh được sáng tác từ năm 1967-1978 là một tác phẩm đặc biệt, nội dung xuất phát từ bối cảnh lịch sử của đất nước những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tác phẩm mô tả cuộc đấu tranh, biểu tình của học sinh, sinh viên Sài Gòn vào những năm 1960 trong cuộc chiến tranh chống Mỹ. Bức tranh thể hiện ý chí kiên cường, bất khuất của tầng lớp tri thức trong việc phản đối sự có mặt của lính Mỹ tại Việt Nam. Hình ảnh nhóm thanh niên hào hùng tay không, đối diện với hai người lính Mỹ trên tay cầm vũ khí, đã ghi lại một dấu ấn về lòng dũng cảm, tình yêu nước của thế hệ thanh niên Việt Nam trong giai đoạn đấu tranh giành độc lập cho Tổ quốc.

Theo hoạ sỹ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, họa sỹ Nguyễn Sáng sinh ra, lớn lên ở Nam bộ nhưng ông lại gắn bó và có tình cảm đặc biệt với Hà Nội. Sinh thời, họa sỹ Nguyễn Sáng từng nói: “Không có Hà Nội, không có Nguyễn Sáng”.

Nhớ đến họa sỹ Nguyễn Sáng, họa sỹ Lương Xuân Đoàn lại nhớ đến hình ảnh một người lặng lẽ cùng đồng nghiệp nâng ly rượu ở quán Thủy Hử, hay âm thầm sáng tạo những kiệt tác nghệ thuật trong ngôi nhà nghệ sỹ số 65 Nguyễn Thái Học (Hà Nội). Khi ấy, bảng vẽ của ông là nền nhà căn phòng vỏn vẹn 13m2, ông thường vẽ rất nhiều trên sàn bằng phấn, vẽ xong rồi lại xóa đi cho đến khi nào ưng ý mới đưa lên tranh.

“Họa sỹ Nguyễn Sáng là danh họa lớn của mỹ thuật đương đại Việt Nam. Cả cuộc đời của mình, ông đã sống âm thầm, để có những sáng tạo nghệ thuật vĩ đại. Cho đến nay, hầu như chưa có tác phẩm nào vượt được tác phẩm “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ” của danh họa Nguyễn Sáng”, họa sỹ Lương Xuân Đoàn khẳng định.

Họa sỹ Đặng Thị Khuê, nguyên Ủy viên Ban Thư ký Hội Nghệ sỹ tạo hình Việt Nam, người có hơn 10 năm làm việc cùng họa sỹ Nguyễn Sáng cho rằng, ở lĩnh vực nào, Họa sỹ Nguyễn Sáng cũng có những cống hiến xuất sắc. Có lẽ, những trải nghiệm dấn thân thời trai trẻ đã khơi nguồn sáng tạo trong ông, để rồi có được những hình tượng nghệ thuật đậm đặc bề dày sự sống, làm nên những tác phẩm xuất sắc sau này, minh chứng cho một thời kỳ lịch sử.

Thành quả sáng tạo gần 40 năm của họa sỹ Nguyễn Sáng với hơn 100 tác phẩm gồm nhiều chất liệu, trưng bày tại triển lãm cá nhân của ông vào tháng 7/1984 là minh chứng cho thành tựu đỉnh cao của ông trong sáng tạo chuyên nghiệp, sự dấn thân cho nghệ thuật cách mạng và xã hội của nghệ sỹ, đặc biệt là sự độc đáo của cá tính sáng tạo trong cách tân ngôn ngữ.

“Nguyễn Sáng đã đạt tới đỉnh cao của thời kỳ nghệ thuật hiện thực. Nghệ thuật của ông đã lưu dấu trong tiến trình của nghệ thuật Việt Nam, định vị vị thế của một tài năng xuất chúng. Giờ đây, nghệ thuật đương đại Việt Nam đã viết thêm những trang mới, nhưng tấm gương sáng tạo, nhân cách sống của ông còn mãi trong lòng những người yêu mỹ thuật Việt”, họa sỹ Đặng Thị Khuê chia sẻ.

Theo TTXVN



Nguồn

Cùng chủ đề

Năm 2024, tổng sản phẩm GRDP trên địa bàn tỉnh ước tăng 7,32%

Chiều ngày 27/11, đồng chí Nguyễn Khắc Thận, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì cuộc họp của UBND tỉnh nghe và cho ý kiến vào báo cáo tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu năm 2025 và một số báo cáo, tờ trình quan trọng khác. Dự họp có các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy; lãnh đạo HĐND,...

Các hoạt động Tuần Văn hóa – Du lịch tỉnh Hòa Bình năm 2024

Bản quyền thuộc báo Thái Bình - Số 126, phố Lê Lợi, Thành phố Thái BìnhGiấy phép xuất bản số 185/GP-BTTTT ngày 23/05/2023 do Bộ TT&TT cấp.Tổng biên tập: Hoàng Minh Sơn / Phó Tổng biên tập: Hoàng Văn Duyệt, Trần Thị ThoaLiên hệ tòa soạn: ĐT (02273) 731 889 FAX: (02273) 735 544Báo điện...

Lan tỏa giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long-Quần đảo Cát Bà ra thế giới

Lan tỏa giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long-Quần đảo Cát Bà ra thế giới ...

Chống lãng phí – Báo Thái Bình điện tử

Báo Thái Bình trân trọng giới thiệu nội dung bài viết “Chống lãng phí” của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm:Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm. (Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN) 1. Trong mọi giai đoạn cách mạng, Đảng, Nhà...

Tiếp tục triển khai 6 nhóm nhiệm vụ về văn hóa

Chiều 3-10, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) tổ chức họp báo thường kỳ quý III năm 2024.Đoàn khách Ấn Độ 4.500 người sang Việt Nam là một trong những điểm sáng của hoạt động du lịch trong thời gian qua. Ảnh: Hoàng Quyên Theo Bộ VH,TT&DL, đến nay, Bộ đã hoàn thiện hồ sơ Luật Di...

Cùng tác giả

Phát triển điện gió Việt Nam những gợi mở từ Na Uy

PTSC thực hiện công tác lắp đặt cáp ngầm cho dự án điện gió Tân Thuận Việt Nam có thể trở thành trung tâm ĐGNK Thị trường ĐGNK Việt Nam được đánh giá là đầy hứa hẹn, với tốc độ gió cao hàng đầu thế giới và điều kiện đáy biển thuận lợi. Bên cạnh đó, chuỗi cung ứng đang được ngành Dầu khí trong nước sử dụng, kết hợp với cơ sở hạ tầng điện gió trên bờ và...

Đề xuất miễn, giảm thuế cho đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ

Sáng 28/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi). Qua thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị cần miễn, giảm thuế cho đơn vị sự nghiệp công lập.  Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn Thái Bình) phát biểu Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn Thái Bình) nêu rõ, tại Điều 4 Dự thảo Luật đã bổ sung nhiều...

Lạc lối với môn học lựa chọn – Kỳ 2: Mất cân bằng nghiêm trọng

Học sinh Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội, trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2024 – Ảnh: NAM TRẦN Theo thầy Nguyễn Văn Hoàng, hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Huệ (Thái Bình), trong đợt khảo sát đăng ký môn thi tốt nghiệp mới đây, có tới 80% học sinh chọn các môn thi khoa học xã hội (hai môn được lựa chọn bên cạnh hai môn bắt buộc là toán, ngữ văn). Chỉ có 20% số học sinh lựa...

Thái Bình đặt mục tiêu hoàn thành hơn 11.000 căn nhà ở …

Tỉnh Thái Bình hiện đã thực hiện quy hoạch chi tiết 63 vị trí phát triển nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp... với tổng diện tích đất dự kiến xây dựng hơn 162,7ha.Nhu cầu nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Thái Bình khá lớn. (Ảnh minh họa: Tuấn Anh/TTXVN)Nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh, đáp ứng các chỉ tiêu phát triển...

Phát triển điện gió ngoài khơi sẽ góp phần tích cực bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia trên biển

Phát triển điện gió ngoài khơi sẽ góp phần tích cực bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia trên biển | 27/11/2024 Lượt xem:888 Với tiềm năng được đánh giá cao của nước ta về điện gió ngoài khơi (ĐGNK), cùng mục tiêu đáp ứng nhu cầu điện, đảm bảo an ninh năng...

Cùng chuyên mục

Tập huấn nghiệp vụ văn hóa, thể thao cho 210 học viên tại Vũ Thư và thành phố Thái Bình

Tập huấn nghiệp vụ văn hóa, thể thao cho 210 học viên tại Vũ Thư và thành phố Thái Bình ...

Nét cổ Đồng Xâm – Báo Thái Bình điện tử

Xã Hồng Thái (Kiến Xương) không chỉ nổi tiếng với nghề chạm bạc truyền thống mà hiện nay còn lưu giữ được nét văn hóa đặc trưng của miền quê Bắc Bộ trước kia với quần thể di tích đền, chùa nằm kề bên dòng sông Vông. Đặc biệt, nhiều gia đình ở miền quê này còn lưu giữ được những ngôi nhà cổ có từ hàng trăm năm trước, là nơi tụ họp, chốn bình yên của những...

Kỷ niệm ngày Di sản văn hóa Việt Nam 23/11

Sáng ngày 22/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức kỷ niệm ngày Di sản văn hóa Việt Nam 23/11. Đến dự có đồng chí Phạm Văn Nghiêm, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.Đồng chí Phạm Văn Nghiêm, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh tặng hoa chúc mừng Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam. ...

Bế mạc hội diễn nghệ thuật quần chúng Hội tụ sông Hồng

Bế mạc hội diễn nghệ thuật quần chúng Hội tụ sông Hồng ...

Khánh thành trùng tu đền thờ Linh Từ Quốc Mẫu

Sáng ngày 16/11, xã Liên Hiệp (Hưng Hà) tổ chức khánh thành trùng tu di tích lịch sử quốc gia đền thờ Linh Từ Quốc Mẫu Trần Thị Dung.Các đồng chí lãnh đạo và đại biểu dự lễ khánh thành. Tới dự có đồng chí Nguyễn Văn Giang, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy. Về...

Khai mạc hội diễn nghệ thuật quần chúng Hội tụ sông Hồng

Tối ngày 14/11, tại Trung tâm hội nghị tỉnh, Cục Văn hóa cơ sở phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thái Bình tổ chức hội diễn nghệ thuật quần chúng Hội tụ sông Hồng. Đồng chí Nguyễn Tiến Thành, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh chúc mừng khai mạc hội diễn. ...

Tổng duyệt chương trình khai mạc hội diễn nghệ thuật quần chúng Hội tụ sông Hồng

Tổng duyệt chương trình khai mạc hội diễn nghệ thuật quần chúng Hội tụ sông Hồng ...

Nghệ sĩ Thái Bình có 11 tác phẩm trưng bày tại Liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực đồng bằng sông Hồng

Nghệ sĩ Thái Bình có 11 tác phẩm trưng bày tại Liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực đồng bằng sông Hồng ...

8 đoàn nghệ thuật quần chúng các tỉnh, thành phố tham dự hội diễn Hội tụ sông Hồng

8 đoàn nghệ thuật quần chúng các tỉnh, thành phố tham dự hội diễn Hội tụ sông Hồng ...

Nghệ thuật chèo: Trên đường ghi danh thế giới

Năm 2023, nghệ thuật chèo Thái Bình được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Năm 2024, hồ sơ nghệ thuật chèo được trình UNESCO xem xét ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Trong giai đoạn hiện nay, để tiếp tục bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật chèo truyền thống, đặc biệt ở phong trào quần chúng, tỉnh Thái Bình đã...

Tin nổi bật

Tin mới nhất