พลุไฟ และคำอวยพรปีใหม่อันสดใส

เมื่อถึงวันส่งท้ายปีเก่า เมื่อนาฬิกาตีบอกเวลาเที่ยงคืน เราจะได้ยินเสียงดอกไม้ไฟระเบิดขึ้นบนท้องฟ้าด้วยสีสันที่สดใสและงดงามมากมาย ถือเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมายาวนานในหลายประเทศทั่วโลก รวมถึงเวียดนาม โดยมีความหมายว่า การกล่าวคำอำลาปีเก่า และการอวยพรปีใหม่ที่โชคดีและเต็มไปด้วยความสุขสำหรับทุกบ้าน

การแสดงดอกไม้ไฟอันตระการตาที่เราชื่นชมในช่วงวันหยุดนั้น แท้จริงแล้วมีโครงสร้างที่ค่อนข้างเรียบง่าย โดยทำมาจากวัตถุระเบิด เชื้อเพลิง และสารเติมแต่งอื่นๆ อีกไม่กี่อย่าง เมื่อถ่ายภาพขึ้นไปบนท้องฟ้า จะสร้างฉากที่ตระการตาและงดงามอย่างยิ่ง โดยมีสีสันสะดุดตาและรูปทรงที่น่าสนใจและสดใสมากมาย ตามคำบอกเล่าของนักประวัติศาสตร์ ดอกไม้ไฟถูกคิดค้นขึ้นเมื่อกว่า 2,000 ปีที่แล้ว ประมาณศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาลในจีนโบราณ

ในสมัยนั้นประทัดเป็นเพียงท่อไม้ไผ่ที่ระเบิดได้เองตามธรรมชาติเนื่องจากมีช่องอากาศในไม้ไผ่เมื่อโยนเข้าไปในกองไฟ แม้ว่าสิ่งนี้จะไม่ได้ถูกเรียกว่าดอกไม้ไฟ แต่มันคือต้นกำเนิดของสิ่งที่เรารู้กันทุกวันนี้

ในช่วงปีค.ศ. 600-900 มีเรื่องเล่าบอกเล่าต่อๆ กันมาเกี่ยวกับนักเล่นแร่แปรธาตุชาวจีนที่ผสมโพแทสเซียมไนเตรต กำมะถัน และถ่านไม้เข้าด้วยกันเพื่อสร้างผงสีดำที่บรรจุอยู่ในไม้ไผ่ ซึ่งเมื่อสัมผัสกับไฟจะระเบิดเป็นดอกไม้ไฟ ซึ่งถือเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์มนุษย์

ในสมัยนั้น ชาวจีนใช้ดอกไม้ไฟในพิธีไล่ผี เทศกาลทางศาสนา หรือวันปีใหม่ เพราะเชื่อว่าดอกไม้ไฟสามารถขับไล่วิญญาณชั่วร้ายและนำโชคลาภมาสู่ครอบครัวได้ ต่อมาในราวศตวรรษที่ 13 ได้มีการเผยแพร่สู่ประเทศตะวันตกผ่านการค้าและการสำรวจตั้งแต่ยุโรปไปจนถึงจีน จากนั้นดอกไม้ไฟก็ได้รับความนิยมไปทั่วทวีปในศตวรรษที่ 16 โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อังกฤษเป็นประเทศที่นำดอกไม้ไฟไปยังอาณานิคมทุกแห่ง ทำให้ดอกไม้ไฟได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายไปทั่วหลายทวีป แต่หากเราได้ชมดอกไม้ไฟในสมัยนั้น เราจะรู้ว่าดอกไม้ไฟในยุคนั้นไม่ได้สวยงามมากนัก เพราะจนกระทั่งประมาณปี พ.ศ. 2373 นักประดิษฐ์ชาวอิตาลีจึงได้คิดหาวิธีสร้างดอกไม้ไฟหลากสีสันที่งดงามเช่นในปัจจุบันได้

ด้วยการพัฒนาต่อเนื่องมากว่า 2,000 ปี ดอกไม้ไฟในปัจจุบันจึงได้รับการพัฒนาให้สมบูรณ์แบบยิ่งขึ้นทั้งในด้านสุนทรียศาสตร์ ความหลากหลาย และแม้แต่ความปลอดภัย นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมจึงได้กลายมาเป็นสิ่งพิเศษและขาดไม่ได้ในคืนส่งท้ายปีเก่าในเมืองใหญ่ๆ ส่วนใหญ่ทั่วโลก สถานที่บางแห่งที่ได้รับการโหวตให้มีการเฉลิมฉลองวันส่งท้ายปีเก่าที่สะดุดสายตาที่สุด ได้แก่ ซิดนีย์ ประเทศออสเตรเลีย ลอนดอน ประเทศอังกฤษ สิงคโปร์ และในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แม้ว่าจะไม่ใช่วันส่งท้ายปีเก่า แต่เทศกาลดอกไม้ไฟในเมืองดานัง ประเทศเวียดนาม ก็เป็นที่รู้จักไปทั่วโลกเช่นกัน ในเมืองซิดนีย์ ดอกไม้ไฟได้ระเบิดขึ้นที่โอเปร่าเฮาส์ที่มีชื่อเสียง โดยมีดอกไม้ไฟนับร้อยลูกถูกยิงขึ้นสู่ท้องฟ้าพร้อมๆ กันอย่างต่อเนื่องราวกับเป็นการแสดงศิลปะแสงไฟ

ในสิงคโปร์ งานส่งท้ายปีเก่าก็ยิ่งใหญ่ไม่แพ้กันเนื่องจากจัดขึ้นที่มารีน่าเบย์ ดอกไม้ไฟถูกยิงจากจุดต่างๆ ทั่วอ่าวสร้างฉากอันตระการตาให้กับผู้ชม อย่างไรก็ตาม ไม่มีสถานที่ใดที่จะดีไปกว่าการชมดอกไม้ไฟกับครอบครัวและคนที่คุณรักในบริเวณใกล้เคียง แม้ว่าคุณจะเดินทางไปทั่วโลก การได้รวมตัวกับครอบครัว ชมพลุอันงดงาม และสัมผัสช่วงเวลาอันศักดิ์สิทธิ์ของปีใหม่กับคนที่คุณรัก ถือเป็นภาพที่สวยงามและน่าจดจำที่สุด

หลายประเทศเลือกดอกไม้ไฟเพื่อเฉลิมฉลองปีใหม่ ไม่เพียงแต่เพราะความสวยงามอันน่าตื่นตาตื่นใจเท่านั้น แต่ยังแสดงถึงคุณค่าทางจิตวิญญาณที่สำคัญของผู้คนในช่วงส่งท้ายปีเก่าอันศักดิ์สิทธิ์อีกด้วย เสียงประทัดที่ดังสนั่นเป็นสัญญาณที่ชัดเจนและดังที่สุดในการสิ้นปีเก่า และบรรยากาศที่เป็นบวกและหลากสีสันจะนำพาความปรารถนา ความหวัง ความยินดี และความตื่นเต้นของเราสู่ปีใหม่แห่งความสงบสุขและความสุข

นิตยสารเฮอริเทจ