เรื่องราวของบุคคลคนแรกที่แปล ‘บันทึกในเรือนจำ’ ของประธานาธิบดีโฮจิมินห์เป็นภาษาฝรั่งเศส

ทนายความ Phan Nhuan อุทิศชีวิตทั้งชีวิตของเขาเพื่อประเทศเวียดนาม โดยทำงานที่ศาลฎีกากรุงปารีสและเป็นสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์ฝรั่งเศส

นาย Phan Nhuan เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2457 ที่หมู่บ้าน Van Lam ตำบล Duc Lam (ปัจจุบันคือตำบล Lam Trung Thuy) ตำบล Duc Tho จังหวัด Ha Tinh เขาเกิดและเติบโตในพื้นที่ชนบทที่เต็มไปด้วยประเพณีการปฏิวัติ ไม่นานนักเขาก็ได้เข้าร่วมขบวนการต่อต้านอาณานิคมของฝรั่งเศส และเข้าร่วมพรรคเตินเวียดในที่สุด

เมื่อเขาถูกกดขี่โดยรัฐบาลอาณานิคม ฟาน หนวน ก็ต้องเดินทางไปต่างประเทศ ด้วยการสนับสนุนของพี่ชาย เขาจึงได้ไปเรียนที่ปารีส และในปีพ.ศ. 2481 เขาได้รับปริญญาตรีด้านนิติศาสตร์ รวมถึงปริญญาตรีด้านวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ หลังจากให้คำสาบานแล้ว ทนายความ Phan Nhuan ก็ได้รับการรับรองเป็นทนายความของสมาคมทนายความแห่งปารีสในวันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2481

กิจกรรมปฏิวัติในฝรั่งเศส

เขาอาศัยอยู่ที่ปารีส มักจะกลับบ้านเกิดและมีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในขบวนการรักชาติของชาวเวียดนามโพ้นทะเล ด้วยความเป็นทนายความ Phan Nhuan มักจะปกป้องเพื่อนร่วมชาติของเขาเสมอ

ในความทรงจำของเพื่อนร่วมชาติของเราในฝรั่งเศส รวมถึงนายเลอ ดาน ซึ่งอาสาช่วยดูแลหลุมศพของนายนวน นายฟาน นวนเป็นทนายความที่ดีในปารีส เมื่อครั้งที่เขาเป็น “ทนาย” ให้กับทหารยากจน คนงาน และชาวเวียดนามที่ถูกกระทำผิด เขามักปกป้องพวกเขาโดยไม่รับเงิน

Chuyện về người đầu tiên dịch ‘Nhật ký trong tù’ của Chủ tịch Hồ Chí Minh ra tiếng Pháp

ทนายความ พัน หนวน (พ.ศ. 2457-2506)

หลังการปฏิวัติเดือนสิงหาคมในปี พ.ศ. 2488 ทนายความ Phan Nhuan ได้ใช้เวทีเพื่อเรียกร้องให้ฝรั่งเศสและเวียดนามรวมกันเป็นหนึ่งและสนับสนุนรัฐบาลของสาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนาม

ในระหว่างการเยือนฝรั่งเศสของประธานาธิบดีโฮ เขาได้เข้าร่วมในการจัดระเบียบชาวเวียดนามโพ้นทะเลเพื่อต้อนรับและช่วยเหลือคณะผู้แทนรัฐบาลของเรา

เขาเองก็ทำหน้าที่เป็นล่ามให้กับประธานาธิบดีโฮจิมินห์ในหลายโอกาสเมื่อจำเป็นตามพิธีการทางการทูต

ในงานเฉลิมฉลองวันชาติครั้งแรกของประเทศเราเมื่อวันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2489 ซึ่งจัดโดยชาวเวียดนามโพ้นทะเลที่กรุงปารีส ประธานาธิบดีโฮจิมินห์ก็ได้เข้าร่วมด้วย เขาได้พูดในนามของประชาชนโดยชื่นชมความสำเร็จของการปฏิวัติเดือนสิงหาคม การกำเนิดของสาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนาม แสดงความไว้วางใจและความจงรักภักดีต่อชาติ รัฐบาล และประธานาธิบดีโฮจิมินห์

หลังจากใกล้ชิดกับประธานาธิบดีโฮได้ไม่นาน ทนายความฟาน หนวน ก็เข้าร่วมงานของขบวนการชาวเวียดนามโพ้นทะเลผู้รักชาติอย่างแข็งขัน

เขาเขียนบทความมากมายแนะนำเวียดนาม ส่งเสริมเวียดนามใหม่ในหนังสือพิมพ์ฝรั่งเศส และเขียนมากมายเกี่ยวกับประธานาธิบดีโฮจิมินห์ เช่น โฮจิมินห์ นักวิชาการขงจื๊อหรือมาร์กซิสต์ มีส่วนร่วมในการแปลและแนะนำวรรณกรรมเวียดนามให้กับเพื่อนชาวฝรั่งเศสและประเทศอื่น ๆ

ในบันทึกความทรงจำของศาสตราจารย์ Dang Thai Mai พัน หนวน ยังได้ส่งจดหมายเพื่อติดต่อสื่อสารกับปัญญาชนในประเทศและนำความรู้ของเขาไปใช้ในโครงการพัฒนาชาติ เช่น โครงการ "ปฏิรูปการศึกษาระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา และมหาวิทยาลัย"

เขาได้ส่งจดหมายไปถึงกวีเหงียน ดินห์ ธี ซึ่งเป็นเลขาธิการสมาคมกอบกู้วัฒนธรรมแห่งชาติในขณะนั้น เพื่อสร้างความเชื่อมโยงในการมีส่วนร่วมในงานสร้างวัฒนธรรมแห่งชาติใหม่ ซึ่งกำลังดำเนินการอยู่ในขณะนั้น

โอกาสที่จะได้เป็นนักแปล

ในขณะที่อยู่ในเวียดนามช่วงปลายทศวรรษ 1950 เขาได้ค้นพบต้นฉบับของ บันทึกประจำวันในเรือนจำ ของประธานโฮจิมินห์ และตีพิมพ์เป็นหนังสือเนื่องในโอกาสครบรอบ 70 ปีวันเกิดของประธานโฮจิมินห์ ในปารีส ทนายความ Phan Nhuan ก็เริ่มแปลผลงานนี้เป็นภาษาฝรั่งเศสด้วย

เนื่องจากเป็นคนที่เคยเรียนภาษาจีนขณะอยู่ในประเทศ Phan Nhuan จึงเริ่มค้นคว้าผลงานของประธาน Ho อย่างกล้าหาญ และเริ่มแปลผลงานเหล่านั้น

การแปล Prison Diary ของเขาเป็นภาษาฝรั่งเศสได้รับการยกย่องอย่างสูงทั่วโลก นี่เป็นพื้นฐานที่ทำให้ผู้แปลหลายๆ คนในประเทศอื่นๆ แปลเป็นภาษาของตนเอง เช่น การแปลโดยนักแปลหญิงชาวอิตาลี Joyce Lussu (พ.ศ. 2455-2541) ซึ่งตีพิมพ์ในเมือง Tindalo ในปี พ.ศ. 2510 และพิมพ์ซ้ำในเมืองมิลานในปี พ.ศ. 2515 การแปลเป็นภาษามองโกเลียโดยนักการทูตมองโกเลีย นายนัมไร ซึ่งอยู่ในปารีสในขณะนั้น ถูกนำกลับมาที่ประเทศและตีพิมพ์ในอูลานบาโตเมื่อต้นทศวรรษ 1960

ในการแปล บันทึกเรือนจำ ของประธานาธิบดีโฮให้ประสบความสำเร็จ เขามักจะไปเยี่ยมเรือนจำซานเตเพื่อหาแรงบันดาลใจ

ในคำนำของหนังสือที่ตีพิมพ์โดย Pierre Serghers ในกรุงปารีสเมื่อกลางปีพ.ศ. 2506 และพิมพ์ซ้ำโดย Foreign Language Publishing House ในฮานอยในเวลาเดียวกัน มีข้อความที่อ่านว่า: “… ฉันได้เรียกคืนความทรงจำในวัยเด็กของฉันเพื่อสร้างพื้นหลังให้กับบริบทและสร้างเงื่อนไขสภาพแวดล้อมที่ดีที่สุด ฉันคิดว่าบทกวีที่เขียนในเรือนจำจะเป็นประโยชน์มากกว่าหากอ่านและแปลในเรือนจำ...

ดังนั้นในช่วงฤดูหนาวปีพ.ศ. 2503-2504 ฉันจึงแปลบทกวีของโฮจิมินห์ส่วนใหญ่ในเรือนจำซานเต ซึ่งเป็นสถานที่ที่ฉันมักไปเยี่ยมเยียนเนื่องจากงานอาชีพของฉัน ฉันเลือกช่วงบ่ายที่มีฝนตกหรือมีหมอกเพื่อให้เหมาะกับสภาพจิตใจของฉันมากขึ้น

หน้าแนะนำการแปลบทกวีของลุงโฮเป็นภาษาฝรั่งเศสโดย Phan Nhuan ในนิตยสารยุโรปเมื่อปีพ.ศ. 2504 (ที่มา: Tienphong)

นอกจากการแปล Prison Diary แล้ว Phan Nhuan ยังได้แปลบทกวีพื้นบ้านเวียดนามหลายบทและเริ่มแปล Tale of Kieu ของ Nguyen Du เป็นภาษาฝรั่งเศสด้วย

เพื่อเฉลิมฉลองครบรอบ 200 ปีวันเกิดของกวีผู้ยิ่งใหญ่ Nguyen Du (1765-1965) ตามการตัดสินใจของ UNESCO ที่จะยกย่องกวีผู้มีชื่อเสียงทางวัฒนธรรมระดับโลก นักวัฒนธรรม Nguyen Khac Vien ในคณะกรรมการจัดงานระดับชาติได้ขอให้ Phan Nhuan แปล The Tale of Kieu ใหม่ เพื่อให้มีการแปลภาษาฝรั่งเศสมาตรฐานใหม่เพื่อมอบให้เพื่อนๆ ทั่วโลกในโอกาสนี้

พันหนวน ลงมือทำงานทันที แต่เขามีเวลาแปลเพียง 100 ประโยคเท่านั้น ก่อนที่ความเจ็บป่วยร้ายแรงจะทำให้ชีวิตของเขาต้องจบลง และเขาก็เสียชีวิตในวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2506

เขาเสียชีวิตโดยทิ้งงานที่ยังไม่เสร็จให้กับเพื่อนและสหายของเขา - แพทย์ Nguyen Khac Vien (พ.ศ. 2456-2540) และการแปลที่เสร็จสมบูรณ์ในภายหลังโดย Nguyen Khac Vien ได้รับการชื่นชมอย่างมากเช่นกัน

แม้ว่าเขาจะเป็นทนายความที่มีชื่อเสียงในปารีส แต่ Phan Nhuan ก็ใช้ชีวิตที่เรียบง่ายมาก ไม่มีรถหรูหรือบ้านเหมือนปัญญาชนชั้นสูงคนอื่นๆ เขาเสียชีวิตโดยไม่มีภรรยาและลูก

ในกรุงปารีส หลุมศพของเขาที่สุสาน Parissien de Bagneux ได้รับการปูด้วยหินอ่อนโดยชาวเวียดนามโพ้นทะเล พร้อมดาวสีทองและจารึกข้อความว่า "จะขอบคุณคุณตลอดไป - ทนายความ Phan Nhuan"

แหล่งที่มา