Powered by Techcity

Lịch sử Tây Ninh

Kể từ khi địa danh Tây Ninh chính thức trở thành đơn vị hành chính cấp phủ vào năm 1836, đến nay Tây Ninh vừa tròn 180 tuổi.

ben xe ngua TN_2.jpg

Bến xe ngựa Tây Ninh chụp năm 1900

Khai khẩn vùng đất hoang

Theo các sử liệu vừa được Ban Tuyên giáo tỉnh ủy Tây Ninh công bố trong sách Tây Ninh 180 năm hình thành và phát triển (1836 – 2016) thì vùng đất Tây Ninh vốn được người Việt đến khai khẩn từ 300 năm trước.

Trước thế kỷ 16, Tây Ninh vẫn còn là một vùng hoang sơ. Đến thế kỷ 17, những lớp lưu dân người Việt từ vùng Ngũ Quảng – Đàng Trong vào vùng Đồng Nai – Gia Định khai khẩn ruộng vườn, lập làng dựng ấp. Những lớp cư dân người Việt đã tụ cư tại Xóm Ràng (thuộc H.Củ Chi, TP.HCM ngày nay), sau đó tỏa dần lên, dừng chân ở các vùng đất ven sông Vàm Cỏ. Họ sống rải rác ở Lò Mo, Trà Vơn, Tha La, Trường Đà (các địa danh thuộc tổng Hàm Ninh cũ, nay là H.Trảng Bàng) rồi dần phát triển thành những xóm rộng lớn hơn như: xóm Vàm Cỏ, xóm Rừng, xóm Gàu, xóm Tôn, xóm Giồng Nổi. Qua quá trình khai phá đất đai, phát triển sản xuất của những nhóm lưu dân người Việt ấy, năm 1809, làng Bình Tịnh (nay là xã An Tịnh, H.Trảng Bàng) được thành lập.

Một lực lượng người Việt quan trọng khác trong buổi đầu khai phá vùng đất Tây Ninh là 720 lính biên cảnh, 5 đội thuyền với 15 chiếc do chúa Nguyễn bố trí dọc theo sông Vàm Cỏ vào giữa thế kỷ 18. Theo gót lực lượng lính biên cảnh này, những cụm dân cư dần mọc lên dọc theo sông Vàm Cỏ, ven sông Khe Lăng (rạch Tây Ninh) và bến Tầm Long (H.Châu Thành ngày nay)… Bắt đầu từ những điểm tụ cư ven sông rạch, cư dân người Việt đã mở rộng khai khẩn những vùng đất thấp, tạo nên vùng đất trù phú, ruộng vườn phì nhiêu. Theo đó, cư dân người Việt đến Tây Ninh ngày một đông hơn, hình thành các ấp. Đến những năm đầu thế kỷ XIX, có nhiều đợt nhập cư và hàng loạt cuộc khai thác quy mô lớn trên nhiều địa bàn thuộc vùng đất Tây Ninh.

Công cuộc khai khẩn vùng đất Tây Ninh chỉ thực sự diễn ra mạnh mẽ từ cuối thế kỷ 18, đầu thế kỷ 19. Đặc biệt là khi vùng Đồng Nai – Gia Định mạnh lên, Tây Ninh lại trở thành một vị trí cực kỳ quan trọng. Triều đình nhà Nguyễn đã cho thi hành những chính sách tích cực nhằm khai khẩn và bảo vệ vùng đất này. Theo đó, nào năm 1749 (Kỷ Tỵ), ba anh em họ Huỳnh: Huỳnh Công Giản, Huỳnh Công Nghệ và Huỳnh Công Thắng ở vùng Nhật Tảo – Đàng Ngoài đến vùng đất Tây Ninh. Ba ông cùng với đội binh mã của mình thực hiện cuộc Nam tiến, di dân khai hoang lập ấp và giữ gìn an ninh vùng đất biên cương.

Lập phủ Tây Ninh

Tháng 2.1698, Chúa Nguyễn Phúc Chu sai Thống suất Chưởng cơ Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lược xứ Đàng Trong, chính thức xác lập đơn vị hành chính của VN tại vùng đất mới. Năm 1832, vua Minh Mạng chia toàn Nam kỳ làm sáu tỉnh, với tổng cộng 18 phủ, 43 huyện, vùng đất Tây Ninh thuộc trấn Phiên An . Đến năm Minh Mạng thứ 17 (1836) vua Minh Mạng cho đổi tên tỉnh Phiên An thành tỉnh Gia Định lập thêm phủ mới tên Tây Ninh.

Rach TN xua 2.jpg

Rạch Tây Ninh xưa

Như vậy, năm Minh Mạng thứ 17 (năm 1836), phủ Tây Ninh chính thức được thành lập, gồm hai huyện Tân Ninh và Quang Hóa trực thuộc tỉnh Gia Định. Địa danh Tây Ninh với tư cách là một đơn vị hành chính cấp phủ lần đầu tiên có tên trên bản đồ hành chính VN.

Năm 1859, quân Pháp tiến đánh Gia Định và sau đó chiếm lấy 3 tỉnh miền Đông Nam kỳ năm 1862. Ngày 20.12.1899, chính quyền thực dân Pháp ban hành nghị định đổi tiểu khu Tây Ninh thành tỉnh Tây Ninh.

Trải qua những cuộc kháng chiến kéo dài gần 2 thế kỷ, đến nay, Tây Ninh có 8 huyện và 1 thành phố thuộc tỉnh, gồm: Trảng Bàng, Gò Dầu, Bến Cầu, Hòa Thành, Châu Thành, Dương Minh Châu, Tân Biên, Tân Châu và TP. Tây Ninh với 7 phường, 8 thị trấn và 80 xã. Cơ cấu kinh tế hiện nay của Tây Ninh vẫn là nông nghiệp, công nghiệp và thương mại dịch vụ.

Cổng TTĐT tỉnh

Cùng chủ đề

Phát triển điện gió Việt Nam những gợi mở từ Na Uy

PTSC thực hiện công tác lắp đặt cáp ngầm cho dự án điện gió Tân Thuận Việt Nam có thể trở thành trung tâm ĐGNK Thị trường ĐGNK Việt Nam được đánh giá là đầy hứa hẹn, với tốc độ gió cao hàng đầu thế giới và điều kiện đáy biển thuận lợi. Bên cạnh đó, chuỗi cung ứng đang được ngành Dầu khí trong nước sử dụng, kết hợp với cơ sở hạ tầng điện gió trên bờ và...

Cùng tác giả

Ngắm núi mây đẹp siêu thực tại ‘nóc nhà Nam bộ’

Nổi tiếng với những khoảnh khắc mây phủ đẹp siêu thực, núi Bà Đen (Tây Ninh) xứng đáng là miền tiên cảnh phải đến ít nhất một lần trong đời. Những ngày này, các hiện tượng mây hiếm gặp như mây thấu kính (mũ mây), milky way (dải ngân hà), biển mây…, vẫn đang liên tục xuất hiện tại núi Bà Đen, ngọn núi được mệnh danh là “nóc nhà Nam bộ” với độ cao 986m. Mũ mây xuất hiện trên...

Lịch trình chi tiết cho người lần đầu khám phá núi Bà Đen, Tây Ninh

Có 6 ngôi chùa từ chân núi lên lưng chừng núi và một quần thể tâm linh lớn trên đỉnh, núi Bà Đen mang đến vô số trải nghiệm văn hóa tâm linh độc đáo. Dưới đây là lịch trình chi tiết nếu bạn chỉ có 1 ngày để khám phá “nóc nhà Nam Bộ”. 5giờ - 6 giờ sáng: Săn mũ mây Đây là một trải nghiệm được rất nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ yêu thích, bởi...

Tây Ninh – điểm ‘trốn nóng’ không cần vé máy bay dịp lễ 30/4

Du khách phía Nam có thể tới núi Bà Đen "trốn nóng", khám phá tòa thánh Cao Đài, thưởng thức ẩm thực địa phương... mà không phải di chuyển quá xa trong kỳ nghỉ tới. Kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5 năm nay, giá vé máy bay tăng cao, nhiều người chuyển hướng du lịch sang các điểm đến gần, có thể di chuyển bằng xe cá nhân hay xe khách. Với vị trí tiếp giáp Bình Dương, Long An, cả Campuchia, chỉ...

Du lịch xanh Tây Ninh

Tây Ninh ngày nay chuyển mình, với đa dạng các trải nghiệm du lịch, trong đó nổi bật nhất có lẽ là du lịch sinh thái, hòa mình với thiên nhiên. Những điểm đến dưới đây chắc chắn sẽ mang tới cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ.

Khai quang tượng Phật Di Lặc bằng đá sa thạch lớn hàng đầu thế giới trên núi Bà Đen

Ngày 28-1, tại núi Bà Đen, Tây Ninh đã diễn ra lễ khai quang tượng Phật Di Lặc bằng đá sa thạch lớn hàng đầu thế giới.

Cùng chuyên mục

Ngắm núi mây đẹp siêu thực tại ‘nóc nhà Nam bộ’

Nổi tiếng với những khoảnh khắc mây phủ đẹp siêu thực, núi Bà Đen (Tây Ninh) xứng đáng là miền tiên cảnh phải đến ít nhất một lần trong đời. Những ngày này, các hiện tượng mây hiếm gặp như mây thấu kính (mũ mây), milky way (dải ngân hà), biển mây…, vẫn đang liên tục xuất hiện tại núi Bà Đen, ngọn núi được mệnh danh là “nóc nhà Nam bộ” với độ cao 986m. Mũ mây xuất hiện trên...

Lịch trình chi tiết cho người lần đầu khám phá núi Bà Đen, Tây Ninh

Có 6 ngôi chùa từ chân núi lên lưng chừng núi và một quần thể tâm linh lớn trên đỉnh, núi Bà Đen mang đến vô số trải nghiệm văn hóa tâm linh độc đáo. Dưới đây là lịch trình chi tiết nếu bạn chỉ có 1 ngày để khám phá “nóc nhà Nam Bộ”. 5giờ - 6 giờ sáng: Săn mũ mây Đây là một trải nghiệm được rất nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ yêu thích, bởi...

Du lịch xanh Tây Ninh

Tây Ninh ngày nay chuyển mình, với đa dạng các trải nghiệm du lịch, trong đó nổi bật nhất có lẽ là du lịch sinh thái, hòa mình với thiên nhiên. Những điểm đến dưới đây chắc chắn sẽ mang tới cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ.

Khai quang tượng Phật Di Lặc bằng đá sa thạch lớn hàng đầu thế giới trên núi Bà Đen

Ngày 28-1, tại núi Bà Đen, Tây Ninh đã diễn ra lễ khai quang tượng Phật Di Lặc bằng đá sa thạch lớn hàng đầu thế giới.

Tây Ninh đón 5 triệu lượt khách đến núi Bà Đen trong năm 2023

Tỉnh cán mốc 5 triệu lượt khách đi cáp treo lên núi Bà Đen tính đến ngày cuối cùng của năm 2023. Hàng nghìn du khách và người dân Tây Ninh đã đến "nóc nhà Nam Bộ" để đón năm mới trong khoảnh khắc chuyển giao. Từ 16h ngày 31/12/2023, những vị khách ghi dấu cột mốc này đã được công bố và vinh danh tại ga đi cáp treo khu du lịch Sun World Ba Den Mountain. Ba vị...

Tôi yêu quê tôi Tây Ninh

Ai sinh ra cũng có quê hương. Bất kể bạn là ai bạn thuộc lứa tuổi nào, nghề nghiệp gì bạn cũng có một nơi để nhớ để đi và để trở về. Và người tôi định giới thiệu đây là một cô giáo dạy cấp 2, một người luôn yêu thích những cảnh vật tự nhiên xung quanh mình. Từ cành cây, ngọn cỏ đến những cánh đồng, con kênh. Ngoài giờ dạy cô ấy còn có sở...

Khám phá và trải nghiệm tâm linh tại núi Bà Đen

Khám phá và trải nghiệm tâm linh tại núi Bà Đen

Những trải nghiệm tâm linh tại núi Bà Đen

Núi Bà Đen với ngôi cổ tự Linh Sơn Tiên Thạch và Linh Sơn Thánh Mẫu Bồ Tát được nhiều du khách lựa chọn khi đến Tây Ninh. Chùa Bà Đen tọa lạc trên ngọn núi Bà Đen, nơi được mệnh danh là "nóc nhà Đông Nam Bộ". Tại đây mỗi năm thu hút hàng triệu du khách đến dâng hương, hành lễ. Người trẻ cầu tài lộc, người già cầu bình an, người bệnh cầu khỏe mạnh… Nhiều người chọn...

Check-in với những loại kem hình dáng độc lạ trên núi bà Đen

Nhiều du khách check-in tại núi Bà Đen Tây Ninh cùng những cây kem mang hình ảnh các biểu tượng của ngọn núi cao nhất Nam bộ. Không chỉ có hình thù độc đáo, hương vị các loại kem Núi Bà cũng thu hút thực khách. "Tôi từ TP HCM về núi Bà Đen mua kem vì tò mò khi thấy nhiều bạn trẻ check-in. Kem Núi Bà tạo hình quả thật độc lạ, hương vị thơm ngon. Tôi thích...

Nhiều trải nghiệm thực tế đang đón chờ du khách tại Ngày Tây Ninh tại Hà Nội

Một Tây Ninh nhiều tiềm năng thu hút đầu tư cùng vô số trải nghiệm đậm đà bản sắc sẽ được tái hiện vào ngày 7-8/10/2023, giữa lòng Thủ đô, trong sự kiện Ngày Tây Ninh tại Hà Nội. Ông Trần Anh Minh – Giám đốc Sở VHTT&DL Tây Ninh chia sẻ nhiều điều hấp dẫn về sự kiện này. Ông Trần Anh Minh - Giám đốc Sở VHTT&DL Tây Ninh. Ảnh: Sun World Ba Den Mountain Được biết, ngày 7-8/10...

Tin nổi bật

Tin mới nhất