Việt Nam đã lựa chọn phương án tắt sóng 2G để thúc đẩy thực hiện mục tiêu trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 mà Thủ tướng đã phê duyệt. Trong đó, chương trình đặt mục tiêu phổ cập mạng di động 4G/5G và điện thoại thông minh đến người dân Việt Nam.
Đây sẽ là cuộc cách mạng để thúc đẩy Chính phủ điện tử, kinh tế số, xã hội số… một cách nhanh chóng và cũng là động lực quan trọng đưa Việt Nam phát triển nhanh và mạnh hơn. Khi 100% người dân sử dụng smartphone sẽ thúc đẩy những dịch vụ số phong phú hơn, dịch vụ dữ liệu được sử dụng nhiều hơn, nhà mạng có thêm doanh thu và cơ hội phát triển mới.
Bộ TT&TT cho biết, để chuẩn bị cho lộ trình tắt sóng 2G, một loạt chính sách đã được đưa ra. Theo đó, từ ngày 1/7/2021, “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị đầu cuối thông tin di động mặt đất” chính thức có hiệu lực bắt buộc các thiết bị đầu cuối thông tin di động sản xuất, nhập khẩu vào Việt Nam phải hỗ trợ công nghệ 4G trở lên.
Cùng với chính sách trên, Cục Viễn thông (Bộ TT&TT) cho hay, VoLTE là công nghệ cho phép gọi điện thoại với chất lượng cao trên nền tảng mạng 4G, mang lại những trải nghiệm mới cao cấp hơn cho khách hàng. Trong thời gian qua, Cục Viễn thông đã phối hợp với các doanh nghiệp di động, nhà sản xuất/đại diện nhà sản xuất/đại lý cung cấp điện thoại smartphone như Apple, Samsung, Oppo, Vivo, Nokia, Realme… thống nhất thực hiện: Rà soát và phát hành phiên bản phần mềm hệ thống cho các điện thoại 4G còn mới và đủ khả năng để hỗ trợ, cập nhật bật tính năng VoLTE. Từ ngày 1/7/2021, các smartphone mới sản xuất sẽ tích hợp 4G, bật mặc định tính năng VoLTE.
Tháng 7/2022, HMD Mobile Việt Nam – hãng chiếm thị phần lớn dòng điện thoại cơ bản tại thị trường trong nước cho hay, dòng điện thoại cơ bản chỉ có sóng 2G của Nokia đã gần như không còn hàng trên kênh bán lẻ. “Theo quan sát của chúng tôi, sau hơn 1 năm kể từ khi Nghị định 43 của Chính phủ có hiệu lực, số lượng điện thoại bàn phím 2G trên các kênh bán lẻ hiện không còn nhiều. Trong khi đó, số lượng điện thoại bàn phím 4G thương hiệu Nokia bán ra có tốc độ tăng trưởng nhanh trong cùng thời điểm”, phía HMD Mobile Việt Nam thông tin.
Sẽ tắt sóng 2G vào tháng 9/2024
Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Đức Long cho biết, đến tháng 9/2024 sẽ tắt sóng 2G. Giấy phép tần số cấp cho các nhà mạng triển khai mạng 2G sẽ hết hạn vào tháng 9/2024. Bộ TT&TT sẽ quy hoạch lại, các băng tần 1800MHz, 1900MHz tới đây sẽ không phục vụ cho máy 2G Only.
Thứ trưởng Phạm Đức Long thông tin thêm, có lẽ sóng 2G sẽ cần được duy trì thêm một thời gian, không phải để phục vụ cho máy 2G, mà phục vụ cho một số máy 4G. Theo thống kê, hiện ở Việt Nam có khoảng 15 triệu máy 4G không thể sử dụng thoại chất lượng cao VoLTE, tin nhắn trên mạng 4G, phải dùng xuống mạng 2G, 3G. Đại diện Bộ TT&TT cũng cho hay, chu kỳ sử dụng của một thiết bị đầu cuối là khoảng 3 năm. Kể từ năm 2020, Bộ TT&TT đã ra quy định cấm nhập khẩu máy 2G. Các máy nhập vào thị trường Việt Nam hiện nay là theo đường tiểu ngạch. Như vậy, các máy 2G tại Việt Nam đang ở vào cuối của chu kỳ sử dụng, khi máy hỏng sẽ được người dùng thay thế.
Để bảo vệ quyền lợi người dân khi thực hiện tắt sóng trạm 2G, Bộ TT&TT đã chỉ đạo các sở TT&TT triển khai cuộc kiểm tra trên địa bàn cả nước nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý việc nhập khẩu, phân phối, lưu thông, mua bán thiết bị đầu cuối thông tin di động mặt đất trái quy định của pháp luật. Bộ TT&TT đề nghị các sở TT&TT chủ động rà soát, và dựa theo tình hình thực tế để lên kế hoạch kiểm tra chi nhánh của doanh nghiệp kinh doanh mô hình chuỗi, các doanh nghiệp và hộ kinh doanh đơn lẻ trên địa bàn, đảm bảo không còn máy điện thoại di động 2G Only, 3G Only lưu thông trên địa bàn. Các sở TT&TT tỉnh, thành phố cũng có trách nhiệm phối hợp với các lực lượng quản lý thị trường, hải quan, công an… để kiểm tra, ngăn chặn việc mua bán, lưu thông máy điện thoại di động 2G Only, 3G Only vi phạm quy định.
Bộ TT&TT cũng đang tính đến phương án quyết liệt hơn là sẽ khóa, không để cho các dòng máy 2G gia nhập mạng mới mà chỉ duy trì những điện thoại 2G hiện đang sử dụng trên hệ thống. Như vậy, sẽ ngăn chặn được dòng điện thoại “cục gạch” nhập lậu tràn vào Việt Nam làm ảnh hướng đến lộ trình tắt sóng 2G. Đây cũng là biện pháp đưa nhanh người dân lên môi trường số.
Nhà mạng và địa phương lên phương án tắt sóng 2G và 3G
Đến thời điểm này, các nhà mạng lớn đã tiến hành tắt sóng 2G và 3G ở những khu vực có nhu cầu dịch vụ này thấp. Ngoài việc ưu đãi cho khách hàng cước data, các nhà mạng cũng đã chuẩn bị các dòng điện thoại “cục gạch” 4G giá rẻ, chỉ dùng cho dịch vụ thoại và nhắn tin, để phục vụ cho một lớp khách hàng có nhu cầu này. Chẳng hạn, Viettel Telecom đang triển khai những chính sách ưu đãi lớn nhằm giúp người dân có cơ hội tiếp cận với 4G tốt hơn. Cụ thể, khách hàng nhắn tin với cú pháp 4G gửi 191 sẽ có cơ hội nhận gói ST30 4G miễn phí với 7GB data dùng trong 7 ngày. Nhà mạng này cũng tung ra một số dòng máy 4G với mức giá chỉ từ 290.000 đồng, đồng thời miễn phí 100% lưu lượng data khi khách hàng xem nội dung giải trí trên ứng dụng TV360.
Chia sẻ với VietNamNet, đại diện VNPT khẳng định việc tắt sóng 2G sẽ giảm chi phí vận hành khai thác cho các nhà mạng. Nhà mạng có thể dành tần số này cho các công nghệ mới phục vụ tốt hơn nhu cầu khách hàng. Đại diện VNPT cũng cho hay, hiện tỷ lệ thuê bao sử dụng dịch vụ 2G giảm rất mạnh, trong khi đó số lượng thuê bao sử dụng smartphone 5G đang tăng nhanh. Đây là xu hướng thuận lợi cho việc tắt sóng 2G. Tuy nhiên, việc chọn thời điểm tắt sóng rất quan trọng vì sẽ giúp cho các nhà mạng giảm chi phí hỗ trợ máy đầu cuối cho khách hàng.
Chia sẻ quan điểm trước đề xuất tắt sóng 2G, ông Tào Đức Thắng, Chủ tịch Viettel cho hay, Viettel ủng hộ việc tắt sóng 2G của Bộ TT&TT. Mục tiêu của tắt sóng 2G là thúc đẩy người dùng sử dụng smartphone và sử dụng dữ liệu. Điều này sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế số và xã hội số trong tương lai.
Không chỉ có các nhà mạng, một số địa phương cũng xin được đề xuất tắt sóng 2G. Sau thời gian thí điểm tắt sóng 2G tại một số địa bàn, Lạng Sơn dự kiến sớm tắt sóng 2G toàn bộ thành phố, thị trấn, góp phần đẩy nhanh việc phổ cập smartphone.
Để người dân chủ động chuyển đổi thiết bị và không gây ảnh hưởng đến thông tin liên lạc khi tắt sóng 2G, các doanh nghiệp viễn thông đã chủ động tuyên truyền, hướng dẫn, giải đáp thắc mắc cho người dân. Sở TT&TT và các doanh nghiệp viễn thông tại Lạng Sơn đã rà soát nắm bắt những khu vực có tỷ lệ người dùng sóng 2G thấp, làm các công tác chuẩn bị để xây dựng các trạm phát sóng 5G, mở rộng độ phủ sóng 4G trên địa bàn tỉnh.
