Tất bật mùa vụ cao điểm ở làng “khô Phú Thọ”

Nơi đây có nghề chế biến cá khô lâu năm với chất lượng sản phẩm thơm ngon được khách hàng ưa chuộng và đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu chứng nhận “khô Phú Thọ”.

Những ngày đầu tháng 11 âm lịch, về làng “khô Phú Thọ”, chúng tôi bắt gặp không khí tất bật, nhộn nhịp khi bà con nông dân hối hả làm các sản phẩm cá khô phục vụ cho thị trường tết. Ngoài các loại xe tải nhỏ, xe gắn máy tấp nập chở cá nguyên liệu tới giao tới các cơ sở, hộ dân chế biến thì có không ít các thương lái tới lấy hàng mang đi tiêu thụ.

Thực ra, bà con làm nghề quanh năm nhưng giai đoạn cuối năm mới được xem là mùa vụ “cao điểm” bởi lượng hàng tiêu thụ rất lớn cùng tiết trời nắng cũng rất thuận lợi cho việc làm khô. Xã Phú Thọ có hơn 100 hộ dân làm khô. 

Các “vựa”, cơ sở lớn thường sản xuất cả tấn cá, trong khi các cơ sở gia đình quy mô nhỏ chỉ làm chừng từ vài chục kg cá thành phẩm mỗi ngày. Các hộ dân thường chế biến các loại khô cá như: Cá sặc rằn, cá chốt, cá chạch… nhưng nhiều nhất vẫn là khô cá lóc.

Ngoài việc làm khô để giao cho các mối sỉ đặt hàng mang đi tiêu thụ tại các tỉnh, thành khác trong nước cũng như xuất khẩu thì hầu hết cơ sở, hộ dân lập luôn quầy bán sản phẩm trực tiếp cho khách. Nhiều khách đi đường ghé vào quầy mua khô mang về ăn hoặc làm quà cho bạn bè, người thân. 

Ngày trước, người dân thường chế biến loại khô nhiều nắng thì những năm gần đây, người tiêu dùng lại “ưa” thích loại khô 1 đến 2 nắng bởi cá có vị ngọt, dai. Tuy nhiên, sản phẩm khô 1 đến 2 nắng sẽ khó bảo quản và vận chuyển đi xa hơn so với khô nhiều nắng.

Vì vậy, các cơ sở sẽ phải cho khô vào túi hút chân không và khi tới tay người tiêu dùng cũng phải được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh thì sản phẩm mới giữ được lâu, chất lượng đảm bảo.

Chị Lê Thị Thu, chủ cơ sở chế biến khô cho biết, gia đình chị làm nghề được hơn chục năm và dịp cuối năm hoạt động sản xuất thường tăng gấp 3 mới đáp ứng nhu cầu khách hàng. Được biết, vào mùa làm khô tết, hầu như cơ sở sản xuất, chế biến nào tại làng nghề này cũng phải thuê thêm nhân công mới kịp làm hàng để giao cho khách.

Anh Nguyễn Văn Tâm, chủ cơ sở chuyên sản xuất khô cá lóc cho hay, gia đình anh thường làm khoảng 5 tạ nguyên liệu/ngày thì chỉ cần hai vợ chồng cùng với 1 nhân công. Nhưng vào mùa tết, mỗi ngày chế biến khoảng 3 tạ khô thành phẩm, tương đương hơn 1 tấn cá tươi nguyên liệu nên vợ chồng anh phải thuê thêm 3 người nữa mới đáp ứng được khối lượng công việc cũng như nguồn hàng giao cho khách. 

Anh Tâm cho biết thêm, công việc này khá vất vả, thức khuya dậy sớm, quần quật từ sáng sớm tới tối muộn, thậm chí phải làm cả đêm với các công đoạn xẻ, rửa, ướp cá… để sáng đợi nắng phơi cho kịp. 

Nghề làm khô cũng chỉ lấy công làm lời, khi trừ tất cả chi phí từ tiền mua cá nguyên liệu, thuê nhân công cho tới tiền mua gia vị, bao bì… thì chủ cơ sở còn lời không nhiều.

Bà Trần Thị Lan có thâm niên hơn 10 năm tâm sự: “Tiền thuê nhân công trong ngày cũng mất hơn 250.000 đồng/người, rồi phải chi cho gia vị để tẩm ướp, bao bì, đầu tư giàn phơi… Năm nay giá cá nguyên liệu lên cao nên lợi nhuận cũng không còn nhiều, chỉ đủ sống…”. 

Đặng Đức

Báo Lao động và Xã hội số 150