Tập khảo cứu về lịch sử in ấn Việt Nam

Cuốn sách “Lần theo dấu chữ” mới được phát hành tại Việt Nam. (Nguồn: Nhã Nam)

Tác phẩm Lần theo dấu chữ của tác giả Trịnh Hùng Cường mới được ra mắt đã phác nên những nét cơ bản quan trọng đầu tiên trong việc nghiên cứu và bảo tồn những tài liệu có giá trị về thời kỳ này trong lịch sử in ấn nước ta.

Đi từ giai đoạn người Pháp mới vào Việt Nam từ giữa thế kỷ XIX, cho đến năm cuối thập niên 20 của thế kỷ XX, cuốn sách tập hợp và phân tích nhiều nguồn tư liệu quý giá bằng ba thứ tiếng: Pháp, Anh và Việt.

Tác giả cho biết, anh đã dày công tìm kiếm thông tin từ các công báo, niên giám thời Pháp thuộc và đặc biệt là các tài liệu thư mục quan trọng như Bibliotheca Indosinica của Henri Cordier hay Bibliographie de L’Indochine Orientale của Landes.

Điểm nổi bật của cuốn sách là cách tiếp cận có hệ thống. sắp đặt và đưa vào rất nhiều tài liệu tham khảo, báo chí, trang quảng cáo và nhiều tài liệu quý giá khác với một số lượng đồ sộ để hoàn thiện bức tranh về bối cảnh lịch sử ngành in ấn Việt Nam.

Tác giả không chỉ ghi lại tên tuổi các nhà in chủ chốt, năm thành lập và quá trình hoạt động, mà còn khắc họa sinh động chân dung các nhân vật tiên phong, những câu chuyện đặc sắc về hoạt động in ấn thời kỳ đầu.

Trịnh Hùng Cường đã thành công trong việc xác định và ghi lại lịch sử hoạt động của hầu hết các nhà in trong giai đoạn 1862-1920.

Đặc biệt, tác giả đã phác họa quá trình chuyển giao từ các nhà in của người Pháp sang sự xuất hiện của các nhà in do người Việt làm chủ, Đồng thời, cung cấp cái nhìn tổng quan về vai trò của ngành in trong đời sống chính trị, kinh tế, xã hội Việt Nam thời kỳ đầu thuộc địa.

Nội dung Lần theo dấu chữ được phân chia thành bốn phần, trong đó phần một tập trung phác thảo những đặc trưng trong lịch sử in ấn ở Việt Nam thời kỳ đầu thuộc địa (1862 – 1920), ba phần còn lại của cuốn sách lần lượt đề cập: In ấn ở Nam Kỳ, In ấn ở Bắc Kỳ và In ấn của Công giáo.

Ngoài ra, tác giả còn đính kèm ba phụ lục bao gồm: Danh mục các nhà in và hiệu sách khác ở Việt Nam (1862-1920); Thuật ngữ in ấn; Sơ đồ mối liên hệ giữa các nhà in ở Việt Nam giai đoạn 1862-1920.

Khẳng định ngành công nghiệp in ấn thời ấy đã góp phần làm nên một đô thị hiện đại, nhà nghiên cứu văn học Lại Nguyên Ân cho rằng cuốn sách có giá trị về mặt học thuật, là tài liệu tham khảo quý giá cho những ai quan tâm tìm hiểu lịch sử phát triển văn hóa, lĩnh vực báo chí, xuất bản ở Việt Nam.