Trang chủKhoa học - Công nghệKhoa họcTại sao lốp xe bơm hơi được sử dụng phổ biến?

Tại sao lốp xe bơm hơi được sử dụng phổ biến?


Lốp xe bơm hơi ra đời từ những năm 1800 và đến nay vẫn hiện diện khắp nơi dù phải bơm thường xuyên và đôi khi bị xẹp, nổ.





Lốp xe bơm hơi được sử dụng phổ biến. Ảnh: BaLL LunLa

Lốp xe bơm hơi được sử dụng phổ biến. Ảnh: BaLL LunLa

Lốp xe bơm hơi có nhiều nhược điểm. Chúng có thể quá đầy hơi vào mùa hè, quá ít hơi vào mùa đông hay bất ngờ nổ trên đường cao tốc. Vậy tại sao ngày nay thế giới vẫn sử dụng lốp xe bơm hơi?

Bằng sáng chế đầu tiên cho lốp bơm hơi được cấp tại Anh vào năm 1845, chủ nhân là nhà phát minh Robert William Thomson ở Middlesex, Anh. “Trong mọi phần của vòng quay, các bánh xe sẽ tạo một lớp đệm không khí trên mặt đất, đường ray hoặc loại đường khác mà chúng chạy trên đó”, ông miêu tả thiết kế của mình.

“Tôi đã phát minh hay phát hiện một cải tiến mới và hữu ích cho bánh xe ngựa, cải tiến này cũng có thể áp dụng cho các vật thể lăn khác”, Thomson viết thêm. Ông cho biết, việc thêm vòng đệm đàn hồi quanh bánh xe giúp giảm lực cần thiết để kéo xe, khiến chúng chuyển động dễ dàng hơn và giảm tiếng ồn phát ra khi chạy.

Phát minh này xuất hiện rất lâu trước sự ra đời của cao su tổng hợp, loại vật liệu chiếm phần lớn trong lượng cao su dùng cho ngành công nghiệp lốp ngày nay. Do đó, Thomson khuyến nghị sử dụng cao su lưu huỳnh hoặc vật liệu gutta-percha rồi bơm hơi.

Đây là một phát minh đột phá: dễ làm, chi phí thấp và có thể mang đến những cải tiến lớn cho cuộc sống hàng ngày. Nhưng thật kỳ lạ khi nó không phát triển thêm trong suốt nhiều thập kỷ và phải cần đến một nhà phát minh khác mới có thể thực sự khiến lốp bơm hơi trở nên phổ biến.

John Boyd Dunlop là bác sĩ thú y người Scotland nhưng đã chuyển đến Belfast, Bắc Ireland, sinh sống. Năm 1888, nhìn con trai vất vả đạp xe ba bánh trên con đường đầy sỏi, ông được truyền cảm hứng để phát minh – hay tái phát minh – lốp hơi nhằm giúp cậu bé thoát khỏi những cơn đau nhức.

Tương tự Thomson, thiết kế của ông sử dụng cao su xử lý với lưu huỳnh – phương pháp do Charles Goodyear phát triển vào năm 1844 và ngày nay gọi là lưu hóa. Nhưng điểm khác biệt là lốp của Dunlop thành công nhanh chóng.

Thứ nhất, ông thực sự sản xuất và bán chúng, điều này rất hữu ích nếu muốn thành công về mặt thương mại. Thứ hai, ông cũng gặp may mắn. “Sự bùng nổ xe đạp lên đến đỉnh điểm khi nhà vô địch đua xe đạp người Ireland Willie Hume mua một bộ lốp Dunlop cho chiếc xe của mình ngay năm sau”, tác giả Suze Clemitson giải thích trong cuốn sách A History of Cycling in 100 Objects xuất bản năm 2017. Hume trở thành tay đua xe đạp đầu tiên dùng lốp bơm hơi trong cuộc thi và người ta nói rằng việc lái trên những chiếc lốp này mang lại chiến thắng.

Hai lợi thế rõ ràng của lốp bơm hơi so với những loại lốp cứng trước đây là nâng cao tốc độ và sự thoải mái, êm ái. Vậy tại sao không khí lại được chọn để bơm?

Là chất khí, không khí có thể nén nhiều hơn bất cứ vật liệu rắn nào – điều này rất quan trọng khi chỉ có 4 bánh xe để chịu trọng lượng của một chiếc ôtô nặng tới 1.600 kg. Kể cả những phương tiện nhẹ hơn như xe đạp chắc chắn cũng làm bánh biến dạng một chút – đây là điều tốt vì giúp tăng phần bánh chạm xuống đường, cung cấp thêm lực kéo cho xe – và với lốp bơm hơi, điều này đòi hỏi ít năng lượng hơn nhiều so với lốp đặc. Đây là lý do tại sao những người đầu tiên sử dụng lốp của Dunlop lại đạp xe nhanh hơn đối thủ rất nhiều. Lốp bơm hơi giúp xe dễ di chuyển hơn ở tốc độ cao hơn, mức tiêu tốn năng lượng cũng thấp hơn.

Trong vật lý, đây được gọi là “lực cản lăn”: năng lượng mà lốp xe tiêu thụ trên một đơn vị quãng đường đi được. Hiểu đơn giản, lực cản lăn thấp sẽ tốt hơn, và lốp bơm hơi có lợi thế hơn lốp đặc. Nguyên nhân không chỉ là tính dễ uốn mà còn vì không khí nhẹ hơn cao su đặc. Với cùng sự biến dạng, vật thể càng nặng thì càng tỏa nhiệt, và sự mất nhiệt đó dẫn đến lực cản lăn cao hơn.

Tất cả những ưu điểm trên càng trở nên rõ ràng khi người lái phóng xe trên đường với tốc độ gần 100 km/h và bất ngờ gặp ổ gà. Ở tốc độ đó, một chướng ngại vật sắc nhọn xuất hiện đột ngột sẽ gây ra cú xóc cực mạnh cho bánh xe đặc – loại bánh xe chỉ có thể hấp thụ chấn động cục bộ. Trong khi đó, không khí sẽ làm tiêu tán tác động trên toàn bộ bánh xe, giúp lái xe êm ái hơn.

Thu Thảo (Theo IFL Science)




Nguồn: https://vnexpress.net/tai-sao-lop-xe-bom-hoi-duoc-su-dung-pho-bien-4741938.html

Cùng chủ đề

Chiếc điện thoại di động đầu tiên trong cuộc đua giữa AT&T và Motorola

"Joel, tôi là Marty. Tôi gọi cho anh từ điện thoại di động - chiếc điện thoại di động cầm tay, di động thực sự".Đây là lời đầu tiên tến sĩ Martin Cooper nói với tiến sĩ Joel S. Engel, khi ấy là giám đốc doanh nghiệp tại AT&T, sáng 3/4/1973, khi ông gọi từ chiếc điện thoại di động cầm tay đầu tiên của cả thế giới. Thời điểm này, ông Cooper là giám đốc hệ thống...

Sáng chế máy phay đất lên luống tiện lợi đủ đường, một người Bắc Ninh khiến cả làng phục lăn

Sinh ra và lớn lên ở vùng quê nông thôn xã Minh Tân (huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh), anh Phùng Văn Nam (sinh năm 1981) đã nghiên cứu và chế tạo thành công nhiều sản phẩm máy móc phục vụ nông nghiệp có tính ứng dụng cao, góp phần giảm...

Vô rừng ở Đồng Nai hái rau rừng, rau dại mọc hoang, thương lái săn lùng, bao nhiêu cũng cân tất

Các loại rau rừng được thương lái tại xã Sông Nhạn (huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai) “săn tìm”, thu mua hàng ngày rồi vận chuyển lên TP Biên Hòa để bán trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc bán cho các nhà hàng, quán ăn. Rau rừng mọc tự nhiên,...

Cần tạo môi trường thuận lợi cho sáng chế phát triển

Ngoài việc hoàn thiện hệ thống pháp lý bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, những nhà sáng chế cũng cần được bảo vệ và đảm bảo sẽ nhận được giá trị xứng đáng từ công sức của mình. ...

Một nông dân sáng chế máy nhổ lạc, máy gieo hạt ở Long An, cho máy chạy cả làng phục lăn

Được vinh danh “Nhà khoa học của nhà nông” lần thứ V, năm 2024, ông Võ Văn Út, nông dân ấp Tân Hòa, xã Đức Lập Hạ, huyện Đức Hòa (tỉnh Long An)cảm thấy tự hào, được động viên, khích lệ tiếp tục sáng tạo.Sinh ra...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

HLV Văn Sỹ Sơn: ‘V-League cần kiểm tra doping cầu thủ’

Quảng NamSau sự việc năm cầu thủ Hà Tĩnh bị bắt vì sử dụng ma tuý, HLV Văn Sỹ Sơn cho rằng cần tăng cường kiểm tra doping ở V-League. Hôm qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông cáo về việc bắt giữ 10 người có hành vi tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra vào ngày 4/5 tại một khách sạn trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Trong đó có năm cầu thủ...

Bài đọc nhiều

ChatGPT được tích hợp tìm kiếm trên web để cạnh tranh với Copilot, Gemini

Theo doanh nghiệp công nghệ Trí tuệ Nhân tạo (AI) OpenAI, với việc tích hợp tìm kiếm trên web, ChatGPT đang cạnh tranh với các đối thủ như Microsoft Copilot và Google Gemini. Người dùng đăng ký gói ChatGPT Plus hoặc nằm trong danh sách chờ SearchGPT sẽ ngay lập tức được sử dụng tính năng cung cấp thông tin theo thời gian thực, trong các cuộc trò chuyện. ChatGPT không được thiết kế như một sản...

ChatGPT được tích hợp tính năng tìm kiếm mới để cạnh tranh với Google, Microsoft

DNVN - Công ty OpenAI đã ra mắt tính năng tìm kiếm mới cho ChatGPT, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong cuộc đua với các đối thủ lớn như Google, Microsoft Bing và Perplexity. ...

Công cụ AI chuyển lời nói thành văn bản của OpenAI bị phát hiện bịa chuyện

Gã khổng lồ công nghệ OpenAI đã quảng bá Whisper, công cụ chuyển lời nói thành văn bản của mình như một AI có 'độ chính xác và độ bền tương tự con người'. Nhưng Whisper có một lỗi lớn: Tạo ra các đoạn văn bản và các câu hoàn toàn không có thật. ...

Mac mini, MacBook Pro M4 có thể được Apple trình làng trong tháng 10

Theo thông tin từ Macrumors, Apple đã từng tổ chức các sự kiện tương tự vào tháng 10 năm ngoái, nơi giới thiệu các sản phẩm mới như MacBook Pro và iMac trang bị chip M3. Sự kiện này được cho là không chỉ mang tính thông thường mà còn...

Khách hàng VinaPhone tại nhiều địa phương sẽ được trải nghiệm 5G miễn phí

Trước đó, vào tháng 3/2024, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đã trúng đấu giá thành công khối băng tần C2 (3700MHz - 3800MHz) dành cho 5G. Việc trúng đấu giá khối băng tần C2 có ý nghĩa rất quan trọng, cho phép VNPT có nhiều lựa chọn thiết bị mạng, chi phí triển khai mạng 5G hợp lý nhất, đáp ứng chiến lược triển khai mạng 5G tốc độ cao nhất tại Việt Nam,...

Cùng chuyên mục

Apple chuẩn bị sở hữu những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám

DNVN - Pixelmator - công ty có những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám như Pixelmator Pro, Pixelmator, Photomator - đã công bố quyết định sẽ sáp nhập với Apple. ...

Microsoft ngừng hỗ trợ Windows 10, thu phí bảo mật 30 USD/năm với người dùng muốn cập nhật bảo mật

DNVN - Microsoft đã thông báo về việc ngừng hỗ trợ hệ điều hành Windows 10 vào năm 2025 và sẽ thu phí người dùng để tiếp tục nhận cập nhật bảo mật. ...

Pixelmator sẽ về chung một nhà với ‘Táo khuyết’

Pixelmator sở hữu những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám Pixelmator Pro, Pixelmator cho iOS và Photomator. Thương vụ trên cần được sự phê duyệt của các cơ quan quản lý.Pixelmator đã phát triển bộ công cụ...

Hai cha con người Mỹ giải mã được ‘tín hiệu ngoài hành tinh’

Theo ESA, hai cha con gồm Ken và Keli Chaffin là những người đầu tiên giải được mật mã thông điệp được gửi từ tàu ExoMars Trace Gas Orbiter của ESA như một phần của dự án khoa học vào tháng 5/2023. ...

Thủ tướng Chính phủ biểu dương đội ngũ an ninh mạng Viettel

Ngày 1-11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gửi thư biểu dương các kỹ sư an ninh mạng của Viettel đã có thành tích giành ngôi vô địch hai năm liên tiếp tại Pwn2Own, một trong những cuộc thi an ninh mạng lớn nhất và uy tín nhất thế giới. ...

Mới nhất

Ông Kim Sang-sik thăm dò Indonesia, HLV đối thủ lên tiếng

Tại ASEAN Cup 2024 (tiền thân là AFF Cup) đội tuyển Việt Nam nằm chung bảng B ASEAN Cup 2024 cùng Myanmar, Lào cùng 2 đội mạnh là Indonesia và Philippines. Để chuẩn bị cho giải đấu, ban huấn luyện đội tuyển Việt Nam đã lên kế hoạch bay sang 2 nước Indonesia và Philippines, dự khán các...

Dự đoán cơ hội chiến thắng của ông Trump và bà Harris 3 ngày trước bầu cử

(Dân trí) - Các thăm dò đều cho thấy sự rượt đuổi sít sao đến những ngày cuối cùng của cuộc đua vào Nhà Trắng giữa Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris và ứng viên Cộng hòa Donald Trump. Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump (Ảnh: Getty). Vào ngày 5/11 (theo giờ Mỹ), hàng triệu...

Bầu cử tổng thống Mỹ: Cử tri gốc Việt chọn ai?

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 đang tiến đến những ngày quyết định, và với các cử tri người Mỹ gốc Việt, mỗi lá phiếu không chỉ là lựa chọn cá nhân mà còn chứa đựng những kỳ vọng về tương lai nước Mỹ. Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris và cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đều đang...

Hơn 71 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu, bà Harris bất ngờ ‘vượt’ ông Trump ở Iowa

Dữ liệu cập nhật từ 47 bang và quận Columbia cho thấy, khoảng 71,5 triệu cử tri Mỹ đã bỏ phiếu bầu tổng thống. Theo một cuộc khảo sát mới, Phó Tổng thống Kamala Harris bất ngờ giành lợi thế trước đối thủ Donald Trump tại bang Iowa. Theo những dữ liệu do đài CNN, công ty nghiên cứu Edison...

Mới nhất