Trang chủKhoa học - Công nghệKhoa họcTại sao lốp xe bơm hơi được sử dụng phổ biến?

Tại sao lốp xe bơm hơi được sử dụng phổ biến?


Lốp xe bơm hơi ra đời từ những năm 1800 và đến nay vẫn hiện diện khắp nơi dù phải bơm thường xuyên và đôi khi bị xẹp, nổ.





Lốp xe bơm hơi được sử dụng phổ biến. Ảnh: BaLL LunLa

Lốp xe bơm hơi được sử dụng phổ biến. Ảnh: BaLL LunLa

Lốp xe bơm hơi có nhiều nhược điểm. Chúng có thể quá đầy hơi vào mùa hè, quá ít hơi vào mùa đông hay bất ngờ nổ trên đường cao tốc. Vậy tại sao ngày nay thế giới vẫn sử dụng lốp xe bơm hơi?

Bằng sáng chế đầu tiên cho lốp bơm hơi được cấp tại Anh vào năm 1845, chủ nhân là nhà phát minh Robert William Thomson ở Middlesex, Anh. “Trong mọi phần của vòng quay, các bánh xe sẽ tạo một lớp đệm không khí trên mặt đất, đường ray hoặc loại đường khác mà chúng chạy trên đó”, ông miêu tả thiết kế của mình.

“Tôi đã phát minh hay phát hiện một cải tiến mới và hữu ích cho bánh xe ngựa, cải tiến này cũng có thể áp dụng cho các vật thể lăn khác”, Thomson viết thêm. Ông cho biết, việc thêm vòng đệm đàn hồi quanh bánh xe giúp giảm lực cần thiết để kéo xe, khiến chúng chuyển động dễ dàng hơn và giảm tiếng ồn phát ra khi chạy.

Phát minh này xuất hiện rất lâu trước sự ra đời của cao su tổng hợp, loại vật liệu chiếm phần lớn trong lượng cao su dùng cho ngành công nghiệp lốp ngày nay. Do đó, Thomson khuyến nghị sử dụng cao su lưu huỳnh hoặc vật liệu gutta-percha rồi bơm hơi.

Đây là một phát minh đột phá: dễ làm, chi phí thấp và có thể mang đến những cải tiến lớn cho cuộc sống hàng ngày. Nhưng thật kỳ lạ khi nó không phát triển thêm trong suốt nhiều thập kỷ và phải cần đến một nhà phát minh khác mới có thể thực sự khiến lốp bơm hơi trở nên phổ biến.

John Boyd Dunlop là bác sĩ thú y người Scotland nhưng đã chuyển đến Belfast, Bắc Ireland, sinh sống. Năm 1888, nhìn con trai vất vả đạp xe ba bánh trên con đường đầy sỏi, ông được truyền cảm hứng để phát minh – hay tái phát minh – lốp hơi nhằm giúp cậu bé thoát khỏi những cơn đau nhức.

Tương tự Thomson, thiết kế của ông sử dụng cao su xử lý với lưu huỳnh – phương pháp do Charles Goodyear phát triển vào năm 1844 và ngày nay gọi là lưu hóa. Nhưng điểm khác biệt là lốp của Dunlop thành công nhanh chóng.

Thứ nhất, ông thực sự sản xuất và bán chúng, điều này rất hữu ích nếu muốn thành công về mặt thương mại. Thứ hai, ông cũng gặp may mắn. “Sự bùng nổ xe đạp lên đến đỉnh điểm khi nhà vô địch đua xe đạp người Ireland Willie Hume mua một bộ lốp Dunlop cho chiếc xe của mình ngay năm sau”, tác giả Suze Clemitson giải thích trong cuốn sách A History of Cycling in 100 Objects xuất bản năm 2017. Hume trở thành tay đua xe đạp đầu tiên dùng lốp bơm hơi trong cuộc thi và người ta nói rằng việc lái trên những chiếc lốp này mang lại chiến thắng.

Hai lợi thế rõ ràng của lốp bơm hơi so với những loại lốp cứng trước đây là nâng cao tốc độ và sự thoải mái, êm ái. Vậy tại sao không khí lại được chọn để bơm?

Là chất khí, không khí có thể nén nhiều hơn bất cứ vật liệu rắn nào – điều này rất quan trọng khi chỉ có 4 bánh xe để chịu trọng lượng của một chiếc ôtô nặng tới 1.600 kg. Kể cả những phương tiện nhẹ hơn như xe đạp chắc chắn cũng làm bánh biến dạng một chút – đây là điều tốt vì giúp tăng phần bánh chạm xuống đường, cung cấp thêm lực kéo cho xe – và với lốp bơm hơi, điều này đòi hỏi ít năng lượng hơn nhiều so với lốp đặc. Đây là lý do tại sao những người đầu tiên sử dụng lốp của Dunlop lại đạp xe nhanh hơn đối thủ rất nhiều. Lốp bơm hơi giúp xe dễ di chuyển hơn ở tốc độ cao hơn, mức tiêu tốn năng lượng cũng thấp hơn.

Trong vật lý, đây được gọi là “lực cản lăn”: năng lượng mà lốp xe tiêu thụ trên một đơn vị quãng đường đi được. Hiểu đơn giản, lực cản lăn thấp sẽ tốt hơn, và lốp bơm hơi có lợi thế hơn lốp đặc. Nguyên nhân không chỉ là tính dễ uốn mà còn vì không khí nhẹ hơn cao su đặc. Với cùng sự biến dạng, vật thể càng nặng thì càng tỏa nhiệt, và sự mất nhiệt đó dẫn đến lực cản lăn cao hơn.

Tất cả những ưu điểm trên càng trở nên rõ ràng khi người lái phóng xe trên đường với tốc độ gần 100 km/h và bất ngờ gặp ổ gà. Ở tốc độ đó, một chướng ngại vật sắc nhọn xuất hiện đột ngột sẽ gây ra cú xóc cực mạnh cho bánh xe đặc – loại bánh xe chỉ có thể hấp thụ chấn động cục bộ. Trong khi đó, không khí sẽ làm tiêu tán tác động trên toàn bộ bánh xe, giúp lái xe êm ái hơn.

Thu Thảo (Theo IFL Science)




Nguồn: https://vnexpress.net/tai-sao-lop-xe-bom-hoi-duoc-su-dung-pho-bien-4741938.html

Cùng chủ đề

Bốn loại cây công nghiệp nào vừa được UBND tỉnh Bình Phước đưa vào phát triển đến năm 2030?

Ngày 10/11/2024, nguồn tin từ UBND tỉnh Bình Phước cho biết, UBND tỉnh này vừa ban hành Kế hoạch số 325/KH-UBND triển khai thực hiện Đề án phát triển cây công nghiệp chủ lực (cà phê, cao su, điều, hồ tiêu) đến năm 2030, trên địa bàn tỉnh Bình Phước. ...

Dự báo, xuất khẩu cao su năm 2024 đạt từ 3

Giá cao su tăng cao, dự báo, kim ngạch xuất khẩu cao su năm 2024 đạt từ 3 - 3,5 tỷ USD, tăng 200 - 400 triệu USD so với năm 2023. Báo cáo của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan cho biết, trong quý III/2024, xuất khẩu cao su của Việt Nam đạt 589,71 nghìn tấn, trị giá 988,44 triệu USD, tăng 89,3% về lượng và...

Vườn sầu riêng lãi 15 tỷ đồng mỗi năm của Nông dân Việt Nam xuất sắc

KON TUM Không chỉ là nông dân sản xuất giỏi, ông Bùi Văn Quyển còn chú trọng sản xuất theo hướng hữu cơ,...

Chiếc điện thoại di động đầu tiên trong cuộc đua giữa AT&T và Motorola

"Joel, tôi là Marty. Tôi gọi cho anh từ điện thoại di động - chiếc điện thoại di động cầm tay, di động thực sự".Đây là lời đầu tiên tến sĩ Martin Cooper nói với tiến sĩ Joel S. Engel, khi ấy là giám đốc doanh nghiệp tại AT&T, sáng 3/4/1973, khi ông gọi từ chiếc điện thoại di động cầm tay đầu tiên của cả thế giới. Thời điểm này, ông Cooper là giám đốc hệ thống...

Sáng chế máy phay đất lên luống tiện lợi đủ đường, một người Bắc Ninh khiến cả làng phục lăn

Sinh ra và lớn lên ở vùng quê nông thôn xã Minh Tân (huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh), anh Phùng Văn Nam (sinh năm 1981) đã nghiên cứu và chế tạo thành công nhiều sản phẩm máy móc phục vụ nông nghiệp có tính ứng dụng cao, góp phần giảm...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

HLV Văn Sỹ Sơn: ‘V-League cần kiểm tra doping cầu thủ’

Quảng NamSau sự việc năm cầu thủ Hà Tĩnh bị bắt vì sử dụng ma tuý, HLV Văn Sỹ Sơn cho rằng cần tăng cường kiểm tra doping ở V-League. Hôm qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông cáo về việc bắt giữ 10 người có hành vi tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra vào ngày 4/5 tại một khách sạn trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Trong đó có năm cầu thủ...

Bài đọc nhiều

Mận cành Tây Bắc về Hà Nội sớm, 150.000 đồng/bó

TPO - Mặc dù còn hơn 2 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán nhưng ở Hà Nội đã bắt đầu có sự xuất hiện của những loài hoa đặc trưng cho Tết như hoa đào, hoa mận. Sự xuất hiện của những cành đào, cành mận trên phố vào mùa này không chỉ là điểm nhấn mà còn thu hút được nhiều khách hàng yêu hoa mua sắm.  11/11/2024 | 12:59...

Chiến lược Blockchain Quốc gia và “cơ hội chia đều” cho mọi nền kinh tế

NDO - “Nếu như Trí tuệ Nhân tạo (AI) là cuộc chạy đua về chi phí đầu tư và nền tảng công nghệ vượt trội chỉ dành cho các cường quốc kinh tế thì blockchain được coi là “cơ hội chia đều” cho mọi quốc gia. Chúng ta đang đứng trước cơ hội lớn đó khi Chiến lược Blockchain Quốc gia chính thức được ban hành”. Ngày 22/10/2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định...

Quả cầu thép nặng 10 kg nghi là vật ngoài hành tinh

MỹQuả cầu thép với đường kính khoảng 20 cm được tìm thấy trong sân một gia đình ở Florida năm 1974, có thể "tự lăn và đổi hướng". Quả cầu bí ẩn Betz có đường kính khoảng 20 cm, nặng khoảng 10 kg. Ảnh: Florida Times-Union Archive/WJCT Sau một trận hỏa hoạn vào tháng 3/1974, gia đình Betz ở đảo Fort George Island, Florida, phát hiện một quả cầu kim loại kỳ lạ trong sân nhà mình. Ban đầu, họ...

8 vật thể lớn nhất trong vũ trụ

Các nhà thiên văn học phát hiện một số loại thiên thể đồ sộ nhất trong vũ trụ, từ hành tinh tới siêu cụm thiên hà. Hành tinh lớn nhất: ROXs 42Bb Mô phỏng hành tinh ROXs 42 Bb. Ảnh: NASA Sao Mộc, hành tinh lớn hơn Trái Đất 11 lần về bán kính, là hành tinh lớn nhất hệ Mặt Trời. ROXs 42Bb là hành tinh lớn nhất tìm thấy trong vũ trụ. Nó có khối lượng gấp 9 lần...

Chó robot tuần tra Mar-a-Lago, bảo vệ tuyệt đối cho ông Trump

Các cơ quan thực thi pháp luật Mỹ tiến hành nhiều phương án để siết chặt an ninh quanh Mar-a-Lago, bao gồm triển khai chó robot tuần tra. Theo Đài RT, với việc ông Donald Trump chiến thắng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ...

Cùng chuyên mục

Hệ thống AI giúp máy bay ‘ứng phó’ nhiễu động

Nhiễu động không khí ảnh hưởng đến máy bay có thể trở thành dĩ vãng nhờ một hệ thống AI mới giúp các phương tiện bay học cách điều chỉnh theo sự nhiễu động chỉ trong vài phút. Các nhà khoa học thuộc Đại...

Nhận diện thách thức trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh

NDO - Ngày 12/11, tại Hà Nội, Báo Đầu tư tổ chức hội thảo Tiên phong chuyển đổi kép vì một Việt Nam xanh hơn. Sự kiện nằm trong khuôn khổ hội thảo thường niên về phát triển bền vững, nhằm chia sẻ kinh nghiệm thực tế trong hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh bền vững, qua đó lan tỏa nguồn cảm hứng đổi mới sáng tạo để phát triển xanh hơn, bền vững...

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đăng đàn trả lời chất vấn về quảng cáo trên mạng xã hội

Theo chương trình, từ 9h05 sáng nay 12-11, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng sẽ là ‘tư lệnh’ ngành thứ 3 đăng đàn trả lời chất vấn. Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng - Ảnh: GIA HÂNSáng nay 12-11, nội dung chất vấn đối với Bộ...

Thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo nhằm phục vụ tốt nhất cho người dân

NDO - Kế hoạch phối hợp thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo nhằm phục vụ tốt nhất cho người dân, hỗ trợ hoạch định chính sách, xây dựng Chính phủ số, xã hội số và kinh tế số cũng như đóng góp cho phát triển kinh tế-xã hội. Sáng 11/11, được sự đồng ý của Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ và Lãnh đạo Bộ Công an, Cục...

Phối hợp thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo

(ĐCSVN) - Kế hoạch phối hợp thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo nhằm phục vụ tốt nhất cho người dân, hỗ trợ hoạch định chính sách, xây dựng Chính phủ số, xã hội số và kinh tế số cũng như đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội. Ngày 11/11, Cục Phát triển công nghệ và Đổi mới sáng tạo (Bộ KH&CN) và Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật...

Mới nhất

Sửa đổi Luật Báo chí sẽ có một mục về “kinh tế báo chí”

Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, khi sửa Luật Báo chí sắp tới, Bộ sẽ có một mục về kinh tế báo chí, cho phép cơ quan báo chí lớn được kinh doanh nội dung, lĩnh vực truyền thông. ...

Quan hệ truyền thống hữu nghị Việt Nam

(ĐCSVN) - Gặp gỡ cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập, làm việc tại Thụy Điển, Phó Chủ tịch nước Võ Thi Ánh Xuân cho biết quan hệ truyền thống hữu nghị giữa hai nước Việt Nam - Thụy Điển đang phát triển rất tốt đẹp trên các lĩnh vực kinh tế thương mại, đầu tư,...

Đường hoa sao nhái vạn người mê ở một xã nông thôn mới An Giang, hoàng hôn xuống đẹp như phim

Hội Cựu chiến binh xã Mỹ Hòa Hưng (TP Long Xuyên, tỉnh An Giang) phối hợp với Hội Nông dân xã và chi bộ ấp Mỹ An 2 tổ chức triển...

Hệ thống AI giúp máy bay ‘ứng phó’ nhiễu động

Nhiễu động không khí ảnh hưởng đến máy bay có thể trở thành dĩ vãng nhờ một hệ thống AI mới giúp các phương tiện bay học cách điều chỉnh theo sự nhiễu động chỉ trong vài phút. ...

Nhận diện thách thức trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh

NDO - Ngày 12/11, tại Hà Nội, Báo Đầu tư tổ chức hội thảo Tiên phong chuyển đổi kép vì một Việt Nam xanh hơn. Sự kiện nằm trong khuôn khổ hội thảo thường niên về phát triển bền vững, nhằm chia sẻ kinh nghiệm thực tế trong hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh...

Mới nhất