Bà Nguyễn Ngọc Ánh, trú tại phường Tứ Hạ, TX. Hương Trà làm nghề thợ may ở gần nhà. Năm 2019, sau khi nghe nhân viên BH giới thiệu và tư vấn về chính sách BHXH tự nguyện, bà tham gia với mong muốn tích lũy khi còn khỏe mạnh để khi về già được nhận lương hưu. Tuy nhiên, sau khi dịch COVID-19 bùng phát, tiệm may của bà vắng khách do khách hàng chuyển từ may sang mua hàng may sẵn nên đời sống khó khăn. Tháng 4/2023 bà Ánh quyết định ngưng đóng BHXH tự nguyện và làm thủ tục rút.
Bà Ánh chia sẻ: “Vẫn biết tham gia BHXH tự nguyện sẽ giúp có một khoản thu nhập ổn định khi về già, đó là lương hưu. Tuy nhiên, khó khăn chồng chất khó khăn khi các chi phí ăn học của con, rồi cưới hỏi, đám tiệc diễn ra thường xuyên trong khi thu nhập không ổn định. Mặt khác, từ năm 2022 mức đóng BHXH tự nguyện tăng so với trước nên không đủ khả năng để tiếp tục tham gia, đành phải tạm ngưng đóng”.
Theo quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 tại Nghị định số 07 của Chính phủ, mức chuẩn nghèo của khu vực nông thôn tăng từ 700.000 đồng lên 1,5 triệu đồng/tháng từ ngày 1/1/2022. Do đó, mức Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện và mức đóng tối thiểu năm 2022 cũng tăng theo.
Theo đó, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 330.000 đồng/tháng, tăng 176.000 đồng/tháng so với mức đóng năm 2021. Vì vậy, mức hỗ trợ tiền đóng của Nhà nước đối với người tham gia BHXH tự nguyện cũng tăng lên. Trong đó, nếu thuộc hộ nghèo thì tiền hỗ trợ tăng từ 46.200 đồng lên 99.000 đồng/tháng; hộ cận nghèo tăng từ 38.500 đồng lên 82.500 đồng/tháng; đối tượng khác tăng từ 15.400 đồng lên 33.000 đồng/tháng. Cùng với BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng cũng chưa đạt độ bao phủ toàn dân, đặc biệt là người dân sống ở vùng dân tộc thiểu số và vùng bãi ngang ven biển.
Theo Phó Giám đốc BHXH tỉnh, bà Bùi Thị Thu Lý, thời gian qua, các tổ chức dịch vụ, như: Bưu điện tỉnh, Công ty Bảo hiểm PVI Huế, Viettel Thừa Thiên Huế, Công ty CP Đào tạo Bảo hiểm An Sinh Thừa Thiên Huế đã ký kết, phối hợp tích cực cùng với BHXH tỉnh thực hiện ủy quyền thu BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng nên công tác phát triển đối tượng tham gia và thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực.
Tính đến cuối tháng 4/2023, toàn tỉnh có 18.675 người tham gia BHXH tự nguyện, chiếm tỷ lệ 3,67% lực lượng lao động trong độ tuổi, mặc dù cao hơn 1,17% so với chỉ tiêu phấn đấu đến năm 2025 tại Nghị quyết số 28, nhưng vẫn còn thấp nhiều so tiềm năng. Số người tham gia BHYT là 1.147.872 người, đạt trên 99% so dân số toàn tỉnh, nhưng vẫn còn 1 bộ phận nhỏ không có điều kiện mua và nối hạn thẻ BHYT, đặc biệt là người dân sống ở vùng dân tộc thiểu số và vùng bãi ngang ven biển.
Bà Lý cho rằng, việc phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT là nhiệm vụ “xương sống” của ngành BHXH. Để thực hiện tốt công tác phát triển đối tượng tham gia, BHXH tỉnh đẩy mạnh công tác phối hợp với các ban ngành, chính quyền các cấp, đặc biệt là các tổ chức dịch vụ với nhiều hình thức ngày càng đa dạng, phù hợp với đặc điểm, tính chất đặc thù của từng nhóm đối tượng, từng địa bàn dân cư; đồng thời tăng cường sử dụng công cụ truyền thông đa phương tiện, áp dụng công nghệ cao, truyền thông mạng xã hội vào công tác tuyên truyền BHXH, BHYT để người dân nắm bắt và tham gia.
