Xây dựng vùng chuyên canh cà phê chất lượng cao

“Trẻ hóa” vườn cà phê già cỗi

Các cơ quan chuyên môn đã hướng dẫn nông dân thực hiện trồng tái canh, ghép cải tạo bằng giống cà phê mới năng suất, chất lượng cao đối với diện tích già cỗi, cây sinh trưởng kém, không hiệu quả. Đồng thời, tập trung đầu tư phát triển cà phê đặc sản tại địa bàn các xã có điều kiện đất đai, tự nhiên tốt như: Xã Hua La, Chiềng Đen, Chiềng Cọ… Đến năm 2025, phấn đấu có khoảng 3.000 ha cà phê ứng dụng công nghệ cao, sản lượng 6.000 – 6.500 tấn cà phê nhân đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.

Ông Nguyễn Xuân Ước, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp Thành phố, cho biết: Trung tâm đã rà soát diện tích cà phê già cỗi để áp dụng biện pháp đốn tỉa, ghép cải tạo bằng giống cà phê mới. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật tái canh, ghép cải tạo vườn cà phê, xây dựng các mô hình thí điểm; vận động nhân dân sử dụng các giống cà phê chè đã được cấp quyết định công nhận lưu hành, phù hợp với điều kiện tự nhiên.

Đối với các vườn cà phê già cỗi trên 25 năm tuổi, sinh trưởng kém, năng suất thấp sẽ vận động nhân dân trồng mới; những vườn cà phê trong giai đoạn kinh doanh, cây sinh trưởng kém, năng suất bình quân 3 năm liền dưới 1,2 tấn nhân/ha/năm, áp dụng cưa phục hồi hoặc ghép cải tạo bằng một số giống cà phê mới có năng suất, chất lượng cao.

Từ năm 2023 đến nay, thành phố đã tổ chức nhiều lớp tập huấn hướng dẫn sản xuất cà phê bền vững cho hàng trăm lượt nông dân tại các xã, phường. Đến nay, thành phố đã trồng mới và tái canh 135 ha cà phê, bằng các giống THA1, H1, TN1… vượt 85 ha so với kế hoạch 

Xã Hua La đã định hướng cho nhân dân lựa chọn giống cà phê chè THA1 có khả năng sinh trưởng tốt, chống chịu sâu bệnh vượt trội và tỷ lệ sống cao để trồng tái canh. Thường xuyên phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Thành phố tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn nông dân kỹ thuật trồng, chăm sóc sau trồng, thực hành kỹ thuật cưa, đốn tỉa cành, tạo tán, đốn trẻ hóa cây cà phê.

Ông Lèo Văn Thành, Phó Chủ tịch UBND xã Hua La, thông tin: Xã Hua La có 1.368 ha cà phê. Qua rà soát, vận động nhân dân, năm 2024, xã đã cưa đốn cải tạo 11,2 ha cà phê già cỗi bằng giống cà phê THA1, nâng tổng diện tích đã tái canh lên 23,7 ha. Vườn cà phê sau tái canh đang sinh trưởng, phát triển tốt, cành đều, khỏe, không bị sâu bệnh và tỷ lệ sống đạt cao.

Xây dựng vùng chuyên canh cà phê 

Cùng với tái canh diện tích cà phê, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Thành phố đã phối hợp với các đơn vị, các xã, phường, doanh nghiệp xây dựng vùng chuyên canh sản xuất cà phê chất lượng cao, thực hiện canh tác cà phê bền vững theo tiêu chuẩn VietGAP, 4C, UTZ, Rainforest Alliance, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, thu nhập và bảo vệ môi trường. Niên vụ 2023-2024, Thành phố có 5.135 ha cà phê; xây dựng vùng ứng dụng công nghệ cao, với quy mô 300 ha; xuất khẩu khoảng 2.000 tấn cà phê nhân, giá trị ước đạt 10,63 triệu USD.

Trung tâm phối hợp với Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc (NOMAFSI) tổ chức 4 lớp tập huấn cho 140 lượt người dân xã Hua La và Chiềng Đen về kỹ thuật tái canh cà phê; tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, bón phân, cắt tỉa và phòng trừ sâu bệnh hại cho cà phê sau thu hoạch cho 50 lượt nông dân. Ngoài ra, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã phối hợp triển khai Dự án “Xây dựng mô hình tái canh cà phê Arabica, đào tạo nông dân và các hỗ trợ khác về sản xuất cà phê Arabica nhằm tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu”, đã hỗ trợ xây dựng một mô hình trình diễn tái canh cà phê bằng giống THA1 và hỗ trợ cây giống, vật tư nông nghiệp cho 20 hộ dân tại xã Chiềng Cọ, Chiềng Ngần và phường Chiềng An, tổng diện tích 11 ha.

Bên cạnh đó, Công ty cổ phần Phúc Sinh Sơn La, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Cát Quế, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Minh Tiến – Chi nhánh Sơn La đã liên kết với các hợp tác xã và hộ dân chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ cây mắc ca trồng xen, hỗ trợ phân bón hữu cơ cho nhân dân, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, thu hái cà phê… 

Bà Cà Thị Hao, bả Dửn, xã Chiềng Ngần, cho biết: Gia đình có khoảng 5.000 m² cà phê năng suất thấp. Năm 2023, gia đình đã đốn tỉa, cải tạo hơn 1.000 m² cà phê và áp dụng kỹ thuật chăm sóc, nên vườn cà phê đang sinh trưởng, phát triển tốt. Thời gian tới, gia đình tiếp tục thực hiện trên diện tích còn lại.

Tái canh cà phê Arabica đã và đang tạo ra những chuyển biến tích cực. Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Thành phố tiếp tục phối hợp với các xã, phường tuyên truyền, hướng dẫn các hộ có diện tích cà phê già cỗi thực hiện tái canh, đồng thời thực hiện cắt tỉa, chăm sóc nâng cao năng suất, chất lượng cà phê… phấn đấu năm 2025, thực hiện tái canh khoảng 50 ha cà phê; tiếp tục thu hút doanh nghiệp đầu tư nhà máy sơ chế, chế biến cà phê tập trung tại Cụm công nghiệp Hoàng Văn Thụ, góp phần nâng cao chất lượng cà phê và bảo vệ môi trường, xây dựng vùng chuyên canh cà phê phát triển xanh và bền vững.