Sông Nho Quế là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng của vùng đất địa đầu Hà Giang. Dòng sông này bắt nguồn từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, chảy vào nước ta tạo ra một đoạn biên giới. Tại Việt Nam, xuất phát điểm đầu tiên của sông bắt đầu từ xã Lũng Cú, đi qua các huyện Đồng Văn, Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang, sau đó đổ vào Sông Gâm, thuộc huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng.
Nằm dưới chân những ngọn núi tai mèo cao chót vót và đầy hiểm trở của Hà Giang nhưng dòng sông Nho Quế quanh năm êm đềm chảy lách qua giữa những vách đá. Sông Nho Quế sở hữu màu nước xanh tựa ngọc bích, uốn lượn quanh những vách đá trập trùng của vùng đất Hà Giang. Màu xanh đặc trưng này được tạo nên bởi hệ sinh thái tảo lục sinh trưởng dưới lòng sông hòa cùng bạt ngàn cây xanh hai bên bờ, in bóng lên mặt nước. Dòng sông quanh năm nước xanh biếc, êm dịu lặng thầm chảy qua những khe núi hùng vĩ đã biến cảnh quan nơi đây thực sự trở thành nấc thang lên thiên đàng. Nho Quế mang vẻ đẹp tuyệt mỹ tựa như bức tranh sơn thủy kỳ vĩ được tạo hóa ban tặng.
Với tổng chiều dài của con sông là 192km chiều dài, sông Nho Quế nằm lại tại vùng đất Hà Giang của Việt Nam ta là 46km. Ảnh: Internet
Năm 2009, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xếp khu vực này là Di tích Danh lam thắng cảnh Việt Nam. Sông Nho Quế được vinh danh là một trong những thung lũng kiến tạo độc nhất vô nhị của Việt Nam. Tại xã Lũng Cú và Ma Lé, huyện Đồng Văn, dòng sông cũng chính là một đoạn phân định biên giới Việt – Trung ở vùng cực Bắc đất nước.
Đoạn sông Nho Quế chảy qua hẻm Tu Sản, thuộc địa bàn xã Mèo Vạc; đoạn qua đèo Mã Pí Lèng bên hẻm núi Tu Sản chính là nơi dòng sông Nho Quế hiện lên đẹp nhất, hùng vĩ nhất, màu nước trong xanh nhất nhưng dòng chảy lại êm đềm nhất. Trái ngược với vẻ đẹp hùng vĩ của những ngọn núi đá bủa vây xung quanh, sông Nho Quế đoạn qua hẻm Tu Sản lại chảy hiền hoà, êm đềm uốn lượn ôm theo những ngọn núi đá và tạc nên dáng hình tuyệt đẹp của đất nước.
Một trong những kiến tạo địa chất vô tiền khoáng hậu của nơi đây có lẽ chính là Hẻm Tu Sản sông Nho Quế, với những vách đá dựng đứng, độ cao lên tới 800m, sau gần 1000m, trải dài hơn 1,7km dọc theo dòng sông. Hẻm được đánh giá là một trong những địa hình hiểm trở và đẹp bậc nhất tại Đông Nam Á. Càng ngược dòng Nho Quế về phía thượng nguồn, du khách có lẽ sẽ càng choáng ngợp hơn bởi sự kỳ vĩ và tuyệt mỹ của hẻm thiên nhiên này.
Tháng 11 là thời điểm lý tưởng để tham quan sông Nho Quế. Ảnh: Internet
Lên thuyền đi ngược dòng sông, quan sát sẽ thấy dòng sông có một khúc phân định 2 màu là xanh ngọc và xanh lam tùy theo ánh sáng và thời tiết. Và sẽ còn thú vị hơn nữa khi du khách đi dọc dòng sông, còn nhìn thấy trên các lưng núi đá cheo leo, thỉnh thoảng vẫn xuất hiện những bản làng đơn sơ của người bản địa nép mình bên những cây hoa đào, hoa mận đang nở rực rỡ.
Để ngắm được toàn cảnh sông Nho Quế đẹp như mơ, có lẽ từ đỉnh Mã Pí Lèng – một trong Tứ đại đỉnh đèo vùng Tây Bắc là lựa chọn lý tưởng nhất. Trên con đường quanh co hiểm trở, phóng tầm mắt ra xa, du khách sẽ thu trọn khung cảnh dòng sông từ trên cao, đẹp tựa một dải lụa xanh, mềm mại giữa vách núi đá hiểm trở. Từ đèo Mã Pí Lèng ngắm Nho Quê, du khách sẽ thấy được màu xanh trong của dòng nước, xanh rì của rừng cây, màu nâu đỏ, trắng xám của núi đá, hòa cùng nền trời xanh ngắt và vài gợn mây trắng, tất cả hòa quyện tạo nên một Hà Giang kỹ vĩ nhưng rất đỗi nên thơ.
Từ trên cao xuống sông Nho Quế giống như mảnh vải lụa xanh mướt, nằm uốn lượn, lấp ló lúc ẩn hiện giữa cảnh rừng đại ngàn miền đông bắc. Ảnh: Internet
Chèo kayak trên sông là một trải nghiệm đầy lý thú cho các bạn yêu thích vận động. Thong dong trên chiếc thuyền kayak, từ giữa hẻm vực, ngước mắt nhìn lên hai vách đá cao, được phủ đầy bởi muôn loài hoa cỏ, phía trên là vòm trời xanh xa tít, không gian hùng vĩ bất giác khiến du khách cảm giác mình thật nhỏ bé.
Trong quá trình chèo kayak hoặc đi thuyền, bạn hoàn toàn có thể dừng lại vào đắm mình tại làn nước mát lạnh trên sông. Đây cũng là một trải nghiệm cực độc đáo khi bơi trong một bể bơi xanh trong, hai bên là vách đá dựng đứng, thu hẹp vòm trời xanh biếc qua hẻm núi. Với làn nước trong, có thể thấy tận đáy, nhiều du khách ưa thích mạo hiểm còn đi lặn sông.
Vào mỗi thời điểm trong năm, cảnh sắc sông lại có những điểm đặc biệt rất riêng. Dọc theo dòng sông những ngày tháng 3 là khi hoa gạo nở đỏ rực, nổi bật giữa màu xanh của rừng xanh và màu nước sông tựa ngọc bích. Sông Nho Quế đẹp nhất là vào khoảng từ tháng 9 tới tháng 11. Lúc này trời đất Hà Giang bắt đầu vào thu đông, không gian mát mẻ có chút se se, dòng sông đôi khi còn chìm trong màn sương mờ đầy hư ảo. Đây cũng là thời điểm mùa tam giác mạch nở rộ, tạo nên không gian quá đỗi thơ mộng.
Sông Nho Quế với cảnh quan vừa hùng vĩ, hoang sơ lại ẩn chứa nét dịu dàng, thơ mộng là một trong những địa điểm du lịch Hà Giang bạn nên tới trải nghiệm một lần trong đời./.
Diêm Giang