Hình thành và duy trì thường niên đến nay gần 80 năm, lễ Nghinh Ông thị trấn Trần Đề (huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng) là lễ hội tín ngưỡng dân gian được phổ biến, trao truyền qua nhiều thế hệ ngư dân đi biển với mong muốn cầu cho quốc thái dân an, biển lặng, gió hòa, ngư dân đánh bắt được nhiều thuỷ sản mang lại cuộc sống ấm no, bình yên và hạnh phúc. Lễ hội Nghinh Ông huyện Trần Đề được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận và đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2019 và được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt Đề án bảo tồn, phát huy giá trị giai đoạn 2023 – 2028.
Sáng ngày 29/4, tại thị trấn Trần Đề, UBND huyện Trần Đề long trọng tổ chức Lễ hội Nghinh Ông Nam Hải năm 2024. Đây là một trong những Lễ hội Nghinh Ông được tổ chức lớn ở khu vực duyên hải Tây Nam bộ, các hoạt động của lễ hội diễn ra từ 29/4 – 01/5/2024 (21-23/3 âm lịch). Đúng 06 giờ 30, dưới sự hướng dẫn của Hải Đội 2 Biên phòng huyện Trần Đề, Đoàn tàu đánh cá với gần 50 chiếc lớn nhỏ khởi hành ra biển thực hiện các nghi lễ rước Ông, sau khi cặp Cảng Trần Đề, Đoàn rước Ông diễu hành qua các tuyến phố của thị trấn Trần Đề, đến 08 giờ 30 phút Ban tổ chức Lễ hội tiến hành lễ tế Ông theo nghi thức truyền thống.
Ông Lâm Văn Mẫn, UV BCH TW Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Sóc Trăng dẫn đoàn đại biểu các Sở, ban, ngành cấp tỉnh và địa phương các huyện, thị xã, thành phố đến dự lễ Nghinh ông
Đến dự lễ có Ông Lâm Văn Mẫn, UV BCH TW Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Sóc Trăng cùng đoàn đại biểu Huyện ủy Trần Đề; các Sở, ban, ngành cấp tỉnh và địa phương các huyện, thị xã, thành phố đến dâng hương tại Lăng cùng hàng trăm bà con ngư dân địa phương và các tỉnh trong khu vực đến dâng hương. Song song với phần lễ, các hoạt động hội diễn ra như: Hội thi cắm hoa và bày trí mâm ngũ quả, Hội thi vẽ tranh với chủ đề “Em yêu Trần Đề”, diễu hành “Đạp xe vì môi trường” và các trò chơi dân gian.
Đoàn rước Ông diễu hành qua các tuyến phố trong thị trấn Trần Đề
Anh Cao Thành Phát, một ngư dân ấp Ngang Rô, xã Đại Ân 2 (huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng) chia sẻ: Lễ hội Nghinh Ông được xem là phong tục truyền thống hàng năm của ngư dân đi biển ở huyện Trần Đề và các vùng lân cận, cứ tới ngày 21/3 âm lịch bà con ngư dân gác lại công việc đi biển để chuẩn bị các lễ vật tham gia lễ Nghinh Ông và mong một mùa biển mới thêm bình an, thuận lợi đánh bắt thật nhiều cá tôm đem lại thu nhập cho gia đình. Anh Cao Thành Phát cũng cho biết thêm, năm nay lễ hội được tổ chức và mở rộng về quy mô, ngoài sự tham gia của các ngư dân ở địa phương còn thu hút khá đông du khách từ các tỉnh, thành trong khu vực đến tham gia lễ hội, góp phần tạo không khí vui tươi, ấm áp nên mọi người đều phấn khởi, hào hứng, hứa hẹn một mùa biển thật bội thu.
Ông Trịnh Văn Bé, Phó Chủ tịch UBND huyện Trần Đề cho biết, năm 2024 lễ hội được tổ chức nâng tầm lên cấp huyện nên thu hút hàng ngàn khách du lịch ở các tỉnh, thành ven biển Tây Nam bộ như, Trà Vinh, Bến Tre, Long An, Bạc Liêu, Cà Mau,… Lễ hội nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa truyền thống của người dân địa phương; đồng thời, trên cơ sở Đề án bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội đã được UBND tỉnh phê duyệt, lãnh đạo UBND huyện muốn quảng bá, giới thiệu những sản vật biển của huyện Trần Đề đến với du khách trong và ngoài nước. Cùng với đó, giới thiệu các giá trị di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia nhằm nâng cao ý thức của nhân dân trong giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc, gắn kết với hoạt động du lịch góp phần phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội địa phương, duy trì và phục vụ nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng của nhân dân góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân.
Ông Trịnh Văn Bé, Phó Chủ tịch UBND huyện Trần Đề cho biết, năm 2024 lễ hội được tổ chức nâng tầm lên cấp huyện nên thu hút hàng ngàn khách du lịch ở các tỉnh, thành ven biển Tây Nam bộ như, Trà Vinh, Bến Tre, Long An, Bạc Liêu, Cà Mau,… Lễ hội nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa truyền thống của người dân địa phương; đồng thời, trên cơ sở Đề án bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội đã được UBND tỉnh phê duyệt, lãnh đạo UBND huyện muốn quảng bá, giới thiệu những sản vật biển của huyện Trần Đề đến với du khách trong và ngoài nước. Cùng với đó, giới thiệu các giá trị di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia nhằm nâng cao ý thức của nhân dân trong giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc, gắn kết với hoạt động du lịch góp phần phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội địa phương, duy trì và phục vụ nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng của nhân dân góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân.
Quang cảnh hội thi vẽ tranh với chủ đề “Em yêu Trần Đề” – ảnh Giao Linh
Ông Trịnh Văn Bé cũng cho biết thêm, thời gian qua UBND huyện Trần Đề đã triển khai Kế hoạch thực hiện Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Nghinh Ông giai đoạn 2023-2028 ngay sau khi được UBND tỉnh Sóc Trăng phê duyệt. Mục tiêu, hàng năm tổ chức định kỳ Lễ hội Nghinh Ông, nâng tầm quy mô tổ chức lễ hội và bảo tồn phát huy giá trị các nghi lễ trong lễ hội; kịp thời biểu dương khen thưởng cho các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản Lễ hội Nghinh Ông. Cùng với đó, thực hiện các lớp tập huấn nghiệp vụ, đào tạo, bồi dưỡng thực hành lễ thức Nghinh Ông cho thành viên Ban quản trị Lăng Ông Nam Hải và những người trực tiếp thực hiện lễ tế; nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hoá các nội dung Lễ hội Nghinh Ông.
Để thực hiện tốt Đề án bảo tồn Lễ hội Nghinh Ông, địa phương sẽ triển khai các giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, nâng cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền các cấp, các đoàn thể, các tổ chức và cá nhân đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội Nghinh Ông; đồng thời, nghiên cứu, đề xuất chính sách đãi ngộ đối với các nghệ nhân nắm giữ và truyền dạy vốn di sản văn hóa trong cộng đồng. Đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin giúp cộng đồng dân cư nâng cao nhận thức về giá trị của di sản văn hoá lễ hội, qua đó nêu cao ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ di sản, bảo vệ môi trường cảnh quan tự nhiên, những phong tục tập quán tốt đẹp của ngư dân địa phương.
Để thực hiện tốt Đề án bảo tồn Lễ hội Nghinh Ông, địa phương sẽ triển khai các giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, nâng cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền các cấp, các đoàn thể, các tổ chức và cá nhân đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội Nghinh Ông; đồng thời, nghiên cứu, đề xuất chính sách đãi ngộ đối với các nghệ nhân nắm giữ và truyền dạy vốn di sản văn hóa trong cộng đồng. Đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin giúp cộng đồng dân cư nâng cao nhận thức về giá trị của di sản văn hoá lễ hội, qua đó nêu cao ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ di sản, bảo vệ môi trường cảnh quan tự nhiên, những phong tục tập quán tốt đẹp của ngư dân địa phương.
