Em từng nói với tôi về ước mơ muốn trở thành một kiến trúc sư nhưng sau đó lại bảo muốn trở thành đầu bếp. Tôi vui vẻ chúc em sẽ trở thành một đầu bếp giỏi. Nhưng khi em bảo sẽ đi học nghề nấu ăn thì tôi ít nhiều hoang mang.
Tôi thấy tiếc. Học lực không phải là ưu thế nhưng em rất năng nổ, xông xáo. Tôi nghĩ với tác phong nhanh nhẹn và học lực tầm khá thì việc sở hữu tấm bằng cử nhân và một công việc ổn định trong tương lai là không quá khó. Nhưng trong buổi liên hoan chia tay lớp 9, lớp trưởng Trần Trung Chính nói sẽ đi học nghề. Tôi thấy bất an nên hỏi: Sao em không học tiếp? Em thưa: Nhà không có điều kiện. Đi học tiếp là vắt kiệt công sức của ba mẹ. Có tấm bằng cử nhân rồi thì chưa chắc đã kiếm được việc làm, em thấy không ổn. Để bảo đảm kinh tế, không phải bỏ học giữa chừng, em chỉ còn cách đi học nghề. Thật tình thì em muốn vào một trường nghề nhưng hoàn cảnh không cho phép. Em sẽ vào nhà hàng, ba của bạn em là ông chủ, bác ấy đã đồng ý cho em vào phụ bếp và học nấu ăn.
Trong tình huống đó, tôi chẳng thể làm gì khác ngoài việc cầm tay em bảo cố gắng…
Gặp lại sau 10 năm, em tự tin kể: Thời gian đầu vào bếp học nghề, mọi thứ không như ở trường học. Cũng có lúc chán nản, em cứ tự hỏi liệu mình làm thế này có đúng không? Phải mất một thời gian em mới thích nghi với môi trường mới. Và không lâu sau đó, em nhận ra lựa chọn của mình là đúng, điều đúng nhất là em có cơ hội sớm để thể hiện sở trường. Bây giờ nếu thời gian quay ngược, nếu nhà có điều kiện, em vẫn chọn đi học nghề. Em tâm sự nhiều, tôi lắng nghe như một cách chia sẻ, đồng cảm. Rồi tôi hỏi: “Em có thấy tri kiến của mình là thua các bạn cùng trang lứa đã theo học đại học không?”. Rất bản lĩnh, Chính nói: “Em chẳng có gì để tự ti khi mình không học đại học như các bạn. Dù vào đại học cũng từng là ước mơ của em. Nhưng em nghĩ mỗi người có một thế mạnh và một hoàn cảnh khác nhau. Em nhận ra tri thức không liên quan đến nhận thức. Em nghĩ học cho tới cùng là học để làm người, học để có việc làm, để kiếm tiền thôi. Em thua các bạn về bằng cấp chính quy nhưng em tự trau dồi, đọc sách và va chạm cuộc sống nhiều nên kinh nghiệm, sự từng trải thì em không thua”.
Minh họa: HOÀNG ĐẶNG
Tôi tò mò hỏi công việc bây giờ của em là gì, thu nhập ra sao thì em ấy khiêm tốn bảo hiện em chỉ là đầu bếp của một nhà ăn nhỏ ở Sóc Trăng. Thu nhập không nhiều lắm nhưng đủ sống và hằng tháng cũng có gửi về giúp ba mẹ kha khá. Điều gì đã khiến em bằng lòng với lựa chọn của mình? Chính tâm sự: “Vui nhất là em được là chính mình, được làm công việc mà mình thích. Nấu ăn, nghề này chẳng cao quý (có khi không được xem trọng) nhưng em không xem nghề chỉ là công việc kiếm tiền, em xem nghề như chính bản thân nên cố gắng mỗi ngày”. Khi tôi hỏi về dự định cho tương lai thì Chính bảo ước mơ mở một trường dạy nấu ăn, hay nếu nhỏ hơn thì sẽ là một lớp dạy nấu ăn. Nó là một trường nghề dành cho các bạn trẻ có hoàn cảnh khó khăn, không có khả năng vào đại học, cũng không có điều kiện vào các trường nghề, em muốn nó tồn tại dưới hình thức vừa học vừa làm – như em ngày xưa.
Kết thúc buổi trò chuyện, cô trò đều tâm đắc với ý nghĩ: Học đại học không phải là con đường duy nhất để thành công, học nghề cũng là tương lai. (Nói như vậy không có nghĩa chỉ học nghề mà bỏ qua tự rèn luyện, trau dồi để nâng cao tri kiến).
Trò chuyện với học trò cũ, tôi nhớ lại cái cảm giác hoang mang ngày xưa khi em bảo sẽ đi học nghề. Giờ thì yên tâm rồi, thật vui mừng vì em đã chọn đúng đường và toàn tâm toàn ý với lựa chọn đó. Tôi đang chờ đợi ngôi trường/lớp nấu ăn vừa học vừa làm của em, cầu mong ước mơ đó sẽ sớm thành hiện thực…
