Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sự lưu hành liên tục của SARS-CoV-2 và sự xuất hiện của các biến thể đòi hỏi cảnh giác thường xuyên và một cơ chế toàn cầu để theo dõi, giám sát và đánh giá.
TAG-CO-VAC (Nhóm Tư vấn kỹ thuật về sự tiến hóa của SARS-CoV-2) của WHO đã có các cuộc họp để đánh giá tác động của quá trình tiến hóa của SARS-CoV-2 đối với thành phần kháng nguyên vắc xin Covid-19; và tư vấn cho WHO về việc liệu có cần thay đổi đối với thành phần vắc xin hay không.
Phân lập, giải trình tự gen đánh giá biến đổi của SARS-CoV-2 giúp sản xuất vắc xin có hiệu quả cao trong phòng, chống dịch bệnh
Từ tháng 5, TAG-CO-VAC đã khuyến nghị sử dụng dòng con cháu XBB.1 đơn trị, chẳng hạn như XBB.1.5 làm kháng nguyên vắc xin. Một số nhà sản xuất (sử dụng mRNA, nền tảng vắc xin vectơ virus và dựa trên protein) đã cập nhật thành phần kháng nguyên vắc xin Covid-19 thành công thức XBB.1.5, đã được các cơ quan quản lý phê duyệt để sử dụng.
Mới đây nhất, TAG-CO-VAC họp lại từ ngày 4 – 5.12 để xem xét quá trình tiến hóa di truyền và kháng nguyên của SARS-CoV-2, hiệu quả của các loại vắc xin đã được phê duyệt chống lại các biến thể SARS-CoV-2 đang lưu hành.
Việc xem xét bằng chứng 2 lần một năm của TAG-CO-VAC dựa trên nhu cầu theo dõi liên tục sự tiến hóa của SARS-CoV-2 và động lực học của khả năng miễn dịch có nguồn gốc từ vắc xin.
WHO đã cập nhật mới nhất (ngày 13.12) về thành phần kháng nguyên vắc xin Covid-19, trong đó có nêu, SARS-CoV-2 tiếp tục lưu hành và tiến hóa với sự tiến hóa di truyền và kháng nguyên quan trọng của protein tăng đột biến.
Vắc xin Covid-19 XBB.1.5 trên các nền tảng khác nhau tạo ra phản ứng kháng thể trung hòa phản ứng chéo rộng rãi chống lại các biến thể SARS-CoV-2 đang lưu hành. Với sự tiến hóa của SARS-CoV-2 hiện tại và mức độ đáp ứng miễn dịch rộng rãi được thể hiện bằng vắc xin XBB.1.5 đơn trị liệu chống lại các biến thể đang lưu hành, TAG-CO-VAC khuyên nên giữ lại thành phần kháng nguyên của vắc xin Covid-19 hiện tại, tức là XBB.1.5 đơn trị như kháng nguyên vắc xin Covid-19.
Cùng với thông tin mới nhất về thành phần kháng nguyên của vắc xin Covid-19, WHO cũng cho biết, các chương trình tiêm chủng có thể tiếp tục sử dụng bất kỳ loại vắc xin Covid-19 nào trong danh sách sử dụng khẩn cấp hoặc đã được sơ tuyển của WHO.
Về vai trò của kháng nguyên trong sản xuất vắc xin, một chuyên gia về vắc xin và tiêm chủng giải thích, thông thường, vắc xin chứa các bộ phận bị suy yếu hoặc không hoạt động của một sinh vật cụ thể (kháng nguyên). Sau khi vào cơ thể, vắc xin tạo ra phản ứng miễn dịch trong cơ thể (tạo ra kháng thể đặc hiệu cho kháng nguyên), giúp cơ thể chống lại bệnh tật khi nhiễm tác nhân gây bệnh đó.
Các loại virus, bao gồm SARS-CoV-2, virus gây ra Covid-19 đều tiến hóa theo thời gian. Khi virus sao chép hoặc tạo bản sao của chính nó, đôi khi nó sẽ thay đổi một chút, điều này là bình thường đối virus. Những thay đổi này được gọi là “đột biến”.
Một loại virus có một hoặc nhiều đột biến mới được gọi là “biến thể” của virus ban đầu.
Hầu hết các đột biến của virus ít hoặc không ảnh hưởng đến khả năng gây nhiễm trùng và bệnh tật của chúng. Nhưng, tùy thuộc vào vị trí của những thay đổi trong vật liệu di truyền của virus, chúng có thể ảnh hưởng đến các đặc tính của virus, chẳng hạn như sự lây truyền, ví dụ, nó có thể lây lan dễ dàng hơn hoặc ít hơn; hoặc mức độ nghiêm trọng, ví dụ, nó có thể gây ra bệnh nghiêm trọng hơn hoặc ít hơn).
(Tổ chức Y tế thế giới)
