Tem bưu chính kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (1954 – 2024) là 1 trong 2 đề tài tem vừa được Bộ TT&TT bổ sung vào chương trình đề tài tem bưu chính năm 2024, cùng với đề tài kỷ niệm 150 năm thành lập Liên minh Bưu chính thế giới UPU.
Ban Tem bưu chính, Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (Vietnam Post) cho hay, với việc bổ sung thêm 2 đề tài tem trên, chương trình đề tài tem bưu chính năm 2024 dự kiến phát hành tổng cộng 15 bộ tem, gồm 7 bộ tem kỷ niệm và 8 bộ tem chuyên đề. Đến thời điểm hiện tại, đã có 2 bộ tem là ‘Tem tình yêu’ và ‘Kỷ niệm 1.100 năm ngày sinh Đinh Tiên Hoàng Đế (924-979)’ được Bộ TT&TT phát hành lần lượt vào ngày 14/2 và 22/3.
Bộ tem đầu tiên về Chiến thắng Điện Biên Phủ phát hành tháng 10/1954, do họa sĩ Bùi Trang Chước thiết kế. Ảnh: Vietnam Post
Sự kiện lịch sử Điện Biên Phủ trên tem bưu chính
Riêng về đề tài tem bưu chính kỷ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ, kể từ năm 1954 đến nay, đã có 7 bộ tem tái hiện sự kiện lịch sử này được bưu chính Việt Nam phát hành. Trong đó, bộ tem đầu tiên có tên ‘Chiến thắng Điện Biên (7/5/1954)’ được phát hành ngay trong tháng 10/1954, gồm 4 mẫu tem cùng thể hiện hình ảnh người chiến sĩ Điện Biên đứng hiên ngang trên nóc hầm tướng Pháp De Castries, song giữa các mẫu tem được thay màu và đổi giá, với các giá mặt tem lần lượt là 10 đồng, 50 đồng, 150 đồng và 0,6 kg thóc. Mẫu thứ tư của bộ tem được in giá mặt tem bằng thóc, được dùng làm tem sự vụ (loại tem được phát hành để chuyên sử dụng trong việc chuyển phát thư từ công vụ – PV).
Đặc biệt, tác giả thiết kế bộ tem bưu chính ‘Chiến thắng Điện Biên (7/5/1954)’, họa sĩ Bùi Trang Chước, là người Việt Nam đầu tiên vẽ tem bưu chính ở Đông Dương và là họa sĩ vẽ mẫu quốc huy Việt Nam, cũng là tác giả thiết kế nhiều bộ tem quý trong lịch sử tem bưu chính Việt Nam, tiêu biểu là: ‘Kỷ niệm lần thứ 61 ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh’ gồm 3 mẫu phát hành năm 1951; ‘Cải cách ruộng đất’ gồm 7 mẫu phát hành năm 1955; ‘Mừng Chính phủ về Thủ đô (1/1/1955)’ gồm 4 mẫu, phát hành năm 1956; ‘Đường sắt Hà Nội – Mục Nam Quan’, ‘Anh hùng Cù Chính Lan (1930 -1952)’, ‘Trần Đăng Ninh (1910 – 1955’ và ‘Anh hùng Mạc Thị Bưởi (1927-1951)’ cùng được phát hành năm 1956…
Bộ tem bưu chính ‘Kỷ niệm 30 năm chiến thắng Điện Biên Phủ’ do họa sĩ Huy Toàn thiết kế, được gửi in tại Cuba. Ảnh: Vietnam Post
Kể từ đó cho đến nay, định kỳ 10 năm một lần, bưu chính Việt Nam tổ chức thiết kế, phát hành bộ tem bưu chính kỷ niệm 10 năm, 20 năm, 30 năm, 40 năm, 50 năm và 60 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Là một trong những bộ tem bưu chính đẹp theo đánh giá của nhiều nhà sưu tập tem, ‘Kỷ niệm 30 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ’ cũng là bộ tem duy nhất trong các bộ tem bưu chính về chiến thắng Điện Biên Phủ được in ở nước ngoài, cụ thể là tại nước bạn Cuba.
Bộ tem ‘Kỷ niệm 30 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ’ do họa sĩ Huy Toàn thiết kế, gồm 7 mẫu tem cùng 1 mẫu blốc, với tổng giá mặt bộ tem là 30 đồng và được phát hành ngày 7/5/1984. Cùng với blốc tem ‘Bộ chỉ huy và bản đồ mặt trận’, các mẫu tem của bộ tem kỷ niệm 30 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ đã tái hiện lại những hình ảnh điển hình nhất trong hành trình quân và dân Việt Nam chiến đấu và thắng lợi tại chiến trường Điện Biên Phủ, từ ‘Họp Bộ chỉ huy mặt trận’ đến ‘Hành quân ra trận’, ‘Dân công hỏa tuyến’, ‘Kéo pháo’ cho đến ‘Bắn rơi máy bay địch’, ‘Đánh chiếm cứ điểm’ và ‘Trên nóc hầm De Castries’.
Lễ phát động cuộc thi về ‘70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ qua con tem bưu chính’ ngày 11/1. Ảnh: Vietnam Post
Năm nay, cũng hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, từ trung tuần tháng 1, Hội đồng Đội Trung ương, Vietnam Post và Hội Tem Việt Nam đã phối hợp tổ chức cuộc thi sưu tập và tìm hiểu tem bưu chính năm 2024 với chủ đề ‘70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ qua con tem bưu chính’. Dự kiến kéo dài đến giữa tháng 4, cuộc thi dành cho các em đội viên, thiếu nhi từ 8 đến 15 tuổi trên cả nước, với mục đích giúp các bạn trẻ có thêm kiến thức về lịch sử đấu tranh giữ nước của dân tộc Việt Nam, qua đó khơi dậy tình yêu quê hương đất nước, niềm tự hào dân tộc và lòng tri ân với các thế hệ đi trước.
| Theo nghiên cứu của nhà sưu tập tem Hoàng Anh Thi, Chủ nhiệm Câu lạc bộ sưu tập tem Viet Stamp thuộc Hội tem TP.HCM, lần lượt vào các năm 1999 và 2004, hình ảnh về sự kiện lịch sử Điện Biên Phủ đã được thể hiện trên tem bưu chính của Cộng hòa quần đảo Marshall và Cộng hòa Pháp. Cụ thể, ngày 15/3/1999, Cộng hòa quần đảo Marshall đã phát hành tờ tem “Thập kỷ của hiểm họa và phát triển 1950-1959” gồm 15 tem giá mặt 60 cent, thể hiện nhiều sự kiện quan trọng trong thập niên 50 của thế kỷ XX. Đây là tờ tem nằm trong loạt tem về “Thế kỷ XX” của bưu chính quần đảo Marshall. Con tem thứ 9 trong tờ tem này có tên ‘Hoàng hôn trên đế chế thực dân’ thể hiện chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh bên bản đồ Việt Nam màu đỏ rực bị chia cắt ở vĩ tuyến 17 cùng hình ảnh các chiến sĩ quân đội nhân dân Việt Nam giương cao lá cờ ‘Quyết chiến, quyết thắng’ trên nóc hầm tướng Pháp De Castries trong chiến dịch Điện Biên Phủ vào năm 1954. Tiếp đó, vào năm 2004, khi Việt Nam kỷ niệm tròn 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Bưu chính Pháp đã phát hành một mẫu tem về sự kiện lịch sử này. |
