Tàu thám hiểm Mặt trăng Pragyan của Ấn Độ lần đầu tiên chụp ảnh ‘tàu mẹ’ của nó – tàu đổ bộ Vikram, khi cả hai tiếp tục chuyến thám hiểm mang tính đột phá trong sứ mệnh Chandrayaan-3.
Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ (ISRO) đã công bố hai hình ảnh đen trắng của Vikram vào thứ tư, ngày 30 tháng 8, cho thấy tàu đổ bộ của sứ mệnh Chandrayaan-3 đứng trên bề mặt Mặt trăng phủ đầy bụi.
“Cười lên đi! Sáng nay Pragyan Rover đã chụp được hình ảnh của Vikram Lander” – ISRO cho biết trong một bài đăng chia sẻ những hình ảnh trên X (trước đây là Twitter). “‘Hình ảnh lịch sử này được chụp bởi Camera Điều hướng trên tàu Rover (NavCam)”.
Hình ảnh đầu tiên về tàu đổ bộ Mặt trăng Vikram của sứ mệnh Chandrayaan 3 trên bề mặt Mặt trăng được chụp bởi tàu thám hiểm Pragyan của sứ mệnh. Nguồn: ISRO
ISRO cho biết hình ảnh được chụp vào thứ Tư (30 tháng 8) lúc 7:35 sáng theo giờ chuẩn Ấn Độ. Một trong những hình ảnh được chú thích, cho thấy hai cảm biến khoa học của Vikram được triển khai trên bề mặt Mặt trăng – gồm Thí nghiệm vật lý nhiệt bề mặt của Chandra (ChaSTE) và Thiết bị đo hoạt động địa chấn Mặt trăng (ILSA).
Sứ mệnh Chandrayaan-3 đã đi được nửa chặng đường
Sứ mệnh Chandrayaan-3 đã hạ cánh xuống Mặt trăng vào thứ tư, ngày 23 tháng 8. Một ngày Trái Đất sau, tàu thám hiểm Pragyan di chuyển từ tàu đổ bộ xuống và cả hai bắt đầu hành trình khám phá khoa học lịch sử của mình.
Một tuần (tính theo thời gian trên Trái Đất) kể từ khi hạ cánh, sứ mệnh đã gửi về “Nhà” một loạt hình ảnh và video về Pragyan đi trên bề mặt Mặt Trăng, để lại dấu vết trên đất Mặt Trăng.
Đó là lý do, hình ảnh được ISRO công bố hôm 30/8 là hình ảnh đầu tiên cho thấy tàu đổ bộ Vikram qua “con mắt” của tàu thám hiểm Pragyan.
Bộ cảm biến ChaSTE của sứ mệnh đã gây chú ý vào đầu tuần này khi thực hiện các phép đo nhiệt độ trên bề mặt Mặt trăng – Đây là các phép đo đầu tiên được thực hiện gần vùng cực Nam bằng một cảm biến đặt trực tiếp trên bề mặt chứ không phải từ quỹ đạo Mặt trăng. Thiết bị này có một đầu dò, khoan sâu 10 cm vào lớp đất Mặt trăng mềm để hiểu nhiệt độ của đất thay đổi như thế nào theo độ sâu.
Hình ảnh phân tích của ISRO về tàu Vikram với các bộ cảm biến khoa họa. Nguồn: ISRO
Các phép đo cho thấy gradient nhiệt cực kỳ khác biệt ở lớp bề mặt: Chỉ cách bề mặt 8 cm, đất có nhiệt độ đóng băng là âm 10 độ C, trong khi bề mặt Mặt trăng có mức nhiệt 60 độ C do được Mặt trời chiếu sáng.
Theo các nhà khoa học, bề mặt của Mặt trăng có thể trở nên cực kỳ nóng trong hai tuần trăng tròn vì vật thể, không giống như Trái đất, không được bảo vệ bởi bầu khí quyển dày có khả năng hấp thụ nhiệt của Mặt trời.
Các phép đo trước đây của tàu vũ trụ quay quanh Mặt trăng cho thấy, đặc biệt là xung quanh đường xích đạo của Mặt trăng, nhiệt độ có thể lên tới mức khủng khiếp 127 độ C vào ban ngày và giảm mạnh xuống âm 173 độ C vào ban đêm, theo NASA.
Vì lý do này, các sứ mệnh của phi hành đoàn lên Mặt trăng phải diễn ra vào lúc bình minh của Mặt trăng khi Mặt trăng ấm lên vừa đủ để con người có thể làm việc trước khi quá nóng.
Trong một thông báo riêng, ISRO cho biết sứ mệnh Chandrayaan-3 đã tìm thấy dấu vết của lưu huỳnh trong đất Mặt trăng. Lưu huỳnh trước đây đã được tìm thấy với số lượng nhỏ trong các mẫu được mang đến Trái đất bởi các sứ mệnh Apollo vào những năm 1970, nhưng các nhà khoa học không chắc chắn về mức độ phổ biến của khoáng chất này trên Mặt trăng.
Các nhà khoa học cho rằng lưu huỳnh trên Mặt trăng đến từ hoạt động kiến tạo trong quá khứ và do đó việc tìm hiểu thêm về sự phong phú của nó có thể giúp họ hiểu rõ hơn về quá khứ của Mặt trăng.
Bộ đôi tàu Vikram và Pragyan sẽ tiến hành các thí nghiệm trong tổng 14 ngày Trái đất (1 ngày Mặt trăng). Hiện Chandrayaan-3 đã đi được nửa chặng đường theo kế hoạch vì cả tàu thăm dò và tàu đổ bộ đều không thể sống sót qua đêm Trăng lạnh lẽo, không có ánh sáng Mặt trời.
Pin của cả hai tàu chạy bằng năng lượng Mặt trời không đủ mạnh để duy trì hoạt động của hệ thống khi nhiệt độ giảm mạnh và bóng tối bao phủ bề mặt Mặt trăng.
Sứ mệnh Chandrayaan-3 là nỗ lực thành công đầu tiên của Ấn Độ nhằm hạ cánh lên Mặt trăng và là lần hạ cánh thành công đầu tiên trên thế giới ở vùng cực nam. Trước đây, chỉ có Mỹ, Liên Xô cũ và Trung Quốc đặt được tàu vũ trụ của họ lên bề mặt Mặt trăng với quá trình hạ cánh có kiểm soát.
Đầu năm 2023, một tàu đổ bộ của Nhật Bản có tên Hakuto-R đã bị rơi khi va vào vành miệng hố va chạm trong quá trình hạ cánh. Sứ mệnh Luna-25 của Nga cũng gặp số phận tương tự chỉ 3 ngày trước khi Chandrayaan-3 thành công.
Bản thân Ấn Độ trước đây đã cố gắng hạ cánh lên Mặt trăng bằng sứ mệnh Chandrayaan-2 vào năm 2019; mặc dù tàu đổ bộ Chandrayaan-2 bị rơi do trục trặc phần mềm, quỹ đạo của nó vẫn nghiên cứu Mặt trăng từ trên cao.
Vùng cực nam mà Chandrayaan-3 nghiên cứu rất được giới khoa học quan tâm vì các miệng hố va chạm của nó được cho là chứa một lượng nước đóng băng đáng kể.
Các nhà khoa học tin rằng lượng nước này có thể được chiết xuất và sử dụng để làm nước uống và oxy cho các phi hành đoàn trong tương lai, giúp giảm chi phí cho những sứ mệnh như vậy.
Nguồn: Space
