Trang chủNewsThời sựSâm 'quốc bảo' Việt là sâm gì?

Sâm ‘quốc bảo’ Việt là sâm gì?


Hầu hết người Việt đang mặc định loại sâm Việt tốt nhất hiện nay là sâm Ngọc Linh (SNL). Nhưng một số nhà khoa học khẳng định có một loài sâm được coi là “em sinh đôi” với SNL vì có hình thái, gien và những “phẩm chất” tương đồng. Đó là sâm Lai Châu (SLC).

Sâm 'quốc bảo' Việt là sâm gì? - Ảnh 1.

Vườn sâm Lai Châu

Đặt vấn đề một loài sâm Việt cũng có phẩm chất ngang SNL là khá nhạy cảm, dù nhà nước đã xếp loại sâm đó vào hàng “quốc bảo” như SNL. Thực tế SNL đang được truyền thông và người tiêu dùng “ưu ái” hơn. SNL được coi là báu vật, một dược liệu quý không thể bàn cãi bởi nhiều nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế đã khẳng định điều đó. Nhưng nếu chỉ “ưu ái” SNL hơn SLC, một loại sâm quý đã có các nghiên cứu khoa học (dù ít hơn SNL) chứng minh nó như “anh em sinh đôi”, có những phẩm chất quý tương tự SNL, thì liệu có công bằng?

Sâm 'quốc bảo' Việt là sâm gì? - Ảnh 2.

Quả sâm Lai Châu

‘Người em sinh đôi’ của sâm Ngọc Linh thế nào?

SNL được các nhà khoa học phát hiện rất sớm. Năm 1973, dược sĩ Đào Kim Long bật khóc vì quá vui mừng khi phát hiện SNL tại dãy núi Ngọc Linh, thuộc Kon TumQuảng Nam, và đặt danh pháp khoa học cho loài sâm này là Panax articulatus KL Dao. Sau đó, năm 1985, loài sâm này đã có danh pháp khoa học chính thức Panax vietnamensis Ha et Grushv.

Sâm 'quốc bảo' Việt là sâm gì? - Ảnh 3.

Vườn sâm Ngọc Linh

Nhưng phải đến gần 30 năm, thứ (variety) sâm được coi là “anh em sinh đôi” với SNL mới được công bố, đó là SLC. Điều bất ngờ, công bố này lại được thực hiện bởi những nhà nghiên cứu nước ngoài gồm Trung Quốc và Nhật. Các bài báo của nhóm nghiên cứu này được công bố trên chuyên san uy tín Journal of Natural Products (thuộc Hiệp hội Hóa học Mỹ) vào năm 2002 với loài sâm nghiên cứu là Yesanchi có tên khoa học Panax japonicus. Tuy nhiên, chỉ một năm sau, các nhà khoa học đã “đính chính” loài này là Panax vietnamensis var. fuscidiscus, một thứ mới của sâm VN trên chuyên san nội địa của xứ sở mặt trời mọc Journal of Japanese Botany. Các tác giả nước ngoài đã mô tả đó là một thứ mới của SNL (Panax vietnamensis Ha et Grushv). Vài năm sau đó, các nhà khoa học VN công bố thứ sâm này cũng mọc tự nhiên ở Lai Châu, nên gọi là SLC.

Sâm 'quốc bảo' Việt là sâm gì? - Ảnh 4.

Quả sâm Ngọc Linh

“Dựa vào các công trình nghiên cứu về gen, về thành phần hóa học saponin, SLC không hề thua kém SNL, được coi là anh em sinh đôi với SNL”, TS Phạm Quang Tuyến (Viện Nghiên cứu lâm sinh), người dày công nghiên cứu về SLC, cho biết.

Kết quả nghiên cứu “Bảo tồn và phát triển SLC, Tam thất hoang tại các xã vùng cao huyện Mường Tè” do TS Phạm Quang Tuyến và cộng sự thực hiện năm 2018, cũng đã chỉ ra SLC là nguồn gen đặc biệt quý hiếm đối với VN và thế giới. Về dược chất trong SLC thì tất cả các bộ phận của cây đều có thể dùng làm thuốc. Thân rễ thường được dùng làm thuốc bổ, cầm máu, tăng cường sinh lực, chống stress. Lá, nụ hoa dùng làm trà uống có tác dụng kích thích tiêu hóa, an thần. Nghiên cứu định lượng saponin toàn phần bằng phương pháp cân cho thấy hàm lượng saponin toàn phần trong các mẫu SLC và SNL tương đương nhau (khoảng 20%), trong khi các mẫu Tam thất hoang thấp hơn nhiều (khoảng 3%)…

Đặc biệt, kết quả nghiên cứu so sánh đánh giá chất lượng dược liệu cho các loài cùng chi sâm (Panax L.) tại VN ở cùng tuổi, do PGS-TS Đỗ Thị Hà (Viện Dược liệu) và TS Phạm Quang Tuyến thực hiện năm 2018, cho thấy hàm lượng saponin toàn phần trong các mẫu lần lượt là: SNL (22,29%); SLC (21,95%), sâm Vũ diệp (7,5%), Tam thất hoang (7,13%). Kết quả này cho thấy hàm lượng saponin toàn phần của SLC tương đương SNL và cao hơn nhiều so với các loài sâm Vũ diệp, Tam thất hoang.

Chúng tôi tìm gặp TS Lê Thị Hồng Vân (Khoa Dược, Đại học Y Dược TP.HCM), nhà khoa học đam mê nghiên cứu sâm VN như SNL, SLC và sâm Langbiang (SLBA), để hỏi thêm vì sao một số nhà khoa học gọi SLC là “em sinh đôi” cùng SNL. TS Vân cho biết: Sâm VN hiện có 3 thứ đã được công bố gồm SNL (Panax vietnamensis var. vietnamensis), SLC (P. vietnamensis var. fuscidiscus), SLBA (P. vietnamensis var. langbianensis). Tuy nhiên, SLBA chưa được trồng thương mại, chỉ có trong hoang dã và sắp tuyệt chủng vì bị khai thác triệt để. So sánh hình thái của 2 thứ sâm còn lại thì TS Vân cho biết “rất khó phân biệt”. Về hóa học, SNL và SLC đều khá tương đồng hàm lượng và thành phần saponin.

Danh phận ’em sinh đôi” của sâm Ngọc Linh

Ở tầm nhìn quốc gia, SLC hay SNL đều được xếp vào hàng “quốc bảo”. Mới đây nhất, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 611/QĐ-TTg ban hành ngày 1.6.2023 với nội dung “Phê duyệt chương trình phát triển sâm VN đến năm 2023, định hướng đến năm 2045”. Trong quyết định này chú trọng phát triển vùng nguyên liệu sâm VN quy mô hàng hóa tại các tỉnh Quảng Nam, Kon Tum và Lai Châu. Quyết định cũng nêu rõ hình thành các cơ sở sản xuất giống sâm VN hiện đại tại các địa phương trên cơ sở xác định cụ thể về quy mô diện tích vùng trồng sâm VN phù hợp, đảm bảo hiệu quả, trong đó ưu tiên tại các tỉnh Quảng Nam, Kon Tum, Lai Châu.

Sâm 'quốc bảo' Việt là sâm gì? - Ảnh 5.

Đoàn công tác Hiệp hội Sâm Hàn Quốc thăm vườn sâm Lai Châu tại H.Tam Đường, Lai Châu

TS Phạm Quang Tuyến cung cấp

Năm 2022, Bộ NN-PTNT trao bằng Bảo hộ giống cây trồng đối với cây SLC cho tỉnh Lai Châu. Trong khi đó, Bộ KH-CN có quyết định chấp nhận hợp lệ nhãn hiệu chứng nhận SLC cho tỉnh Lai Châu.

Hiện nay, các nhà khoa học đã thống nhất dùng tên gọi chung là sâm VN (Panax vietnamensis) như trong Dược điển VN cho 3 thứ sâm trong nước đã được công bố gồm SNL, SLC và SLBA. Tuy nhiên, trên thực tế các địa phương có SLC và SNL dường như vẫn chưa chịu gọi chung một tên là sâm VN mà vẫn gọi tên riêng SNL hoặc SLC.

Theo ghi nhận của chúng tôi tại vùng trồng SNL, người trồng và ngay cả một số nhà quản lý vẫn cho rằng nói đến sâm Việt quý nhất là nói về SNL. So sánh về giá cả cũng thấy sự chênh lệch rất rõ. SLC trồng tương đồng năm tuổi, kích cỡ, có giá chỉ bằng 1/2 – 2/3 SNL.

“Tên SNL hay SLC chỉ nên dùng cho sâm VN có chỉ dẫn địa lý tại vùng Ngọc Linh hay Lai Châu. Chẳng lẽ giống SNL trồng ở Sơn La hay Tam Đảo mà vẫn cứ gọi là SNL thì không ổn. Hơn nữa, SLC cũng là một loại sâm quý được gọi quốc bảo thì gọi cả SLC và SNL là sâm VN mới đúng”, một nhà khoa học có nhiều năm nghiên cứu về sâm VN bày tỏ quan điểm.

Với tinh thần khách quan, tôn trọng khoa học, chúng tôi tìm gặp các vị giáo sư, tiến sĩ đã có nhiều công trình nghiên cứu sâm VN để lắng nghe quan điểm của họ về SLC với góc nhìn khoa học, đa chiều hơn. (còn tiếp) 

SLC là loài cây đặc hữu có phân bố hẹp trên dãy núi Pu Si Lung và giáp ranh H.Mường Tè (Pa Vệ Sử, Ka Lăng, Thu Lũm, Tá Bạ) giáp biên giới với Trung Quốc và dãy núi Pu Sam Cáp nằm giữa các huyện Sìn Hồ (Nậm Tăm, Pu Sam Cáp) và Tam Đường (Khun Há, Bản Giang, Hồ Thầu), tỉnh Lai Châu. SLC phân bố tập trung ở độ cao từ 1.400 – 2.000 m so với mặt nước biển, là cây ưa ẩm, khí hậu mát quanh năm và lạnh về mùa đông.



Source link

Cùng chủ đề

Sản phẩm xanh độc đáo của SCG hút khách tại Ngày hội Việt Nam Xanh

Không gian xanh của Tập đoàn SCG nằm ngay lối ra vào của Ngày hội Việt Nam Xanh là nơi ‘check-in' ấn tượng với những sản phẩm xanh, thu hút người dân đến trải nghiệm, tham gia những hoạt động náo nhiệt bậc nhất ngày hội. ...

30 đơn vị/đoàn nghệ thuật tham gia Liên hoan Cải lương toàn quốc

Thực hiện Quyết định số 2836/QÐ-BVHTTDL ngày 30 tháng 9 năm 2024 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc tổ chức "Liên hoan Cải lương toàn quốc - 2024", Cục Nghệ thuật biểu diễn sẽ chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân...

Bất động sản thấp tầng phía Tây Hà Nội ngày càng “tăng nhiệt”

Biệt thự, liền kề phía Tây Hà Nội đang là phân khúc nóng tại thị trường bất động sản Thủ đô, liên tục thiết lập mặt bằng giá mới lên tới 300 triệu/m2. Đâu là lực đẩy khiến...

Tôn vinh doanh nghiệp, doanh nhân TP.HCM tiêu biểu năm 2024

Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Ngọc Hòa - chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) - cho biết 20 năm qua, mặc dù gặp muôn vàn khó khăn, doanh nghiệp, doanh nhân TP.HCM không ngừng vươn lên. Tăng liên kết, hình thành doanh nghiệp lớn vẫn là thách thứcCác doanh nghiệp, doanh nhân đã góp phần tích cực vào thực...

Trồng trà hoa vàng tốt um, một HTX ở Sóc Sơn được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng sáng chế này

Đất lành chim đậu, đất Sóc Sơn trồng cây dược liệu tốtTrước đây, chị Nguyễn Thanh Tuyền chỉ là một dược sĩ chuyên nghiên cứu trong các khu bảo tồn và phát triển dược liệu. Tuy nhiên, bước ngoặt lớn đã đến khi chị tình cờ biết...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Ngày lễ độc thân 11.11: Cứ ngồi yên, tình yêu sẽ tới ?

Ngày 11.11 còn được biết đến là ngày lễ độc thân. Đây là dịp để những người trẻ còn cô đơn có cơ hội họp mặt, vui chơi, xóa đi nỗi u buồn vì chưa tìm thấy "nửa kia" của mình... Chưa có người yêu thì đừng tủi thân Hán Ngọc Khánh Linh, sinh viên ĐH Kinh tế TP.HCM, cho biết ngày lễ độc thân năm nay, cô gái đi chơi với bạn bè, mua cho mình một cái bánh ngọt thật...

Nối cánh tay bị đứt lìa do tai nạn lao động

Các bác sĩ vừa thực hiện phẫu thuật cấp cứu khẩn cấp, nối thành công cánh tay bị đứt lìa của nam công nhân do tai nạn lao động. ...

TP.HCM phân công sinh viên xuất sắc về dạy tại trường chuyên

Sở GD-ĐT TP.HCM đã thông tin về việc phân công nhiệm sở cho ứng viên trúng tuyển kỳ tuyển dụng viên chức của thành phố từ nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ năm 2024. ...

Bài đọc nhiều

Những cam kết chính sách của ông Trump sẽ tác động tới kinh tế Việt Nam ra sao?

Ông Donald Trump thắng cử tổng thống thứ 47 của Mỹ. Khoảng hơn 2 tháng nữa, ông Trump sẽ chính thức bước vào Nhà Trắng và thực hiện các cam kết với cử tri. Các cam kết này là gì và sẽ tác động như thế nào tới kinh tế Việt Nam? Các cam kết chính sách Xuất thân từ kinh doanh, từ một tỷ phú nổi tiếng, ông Donald Trump bước vào các cuộc vận động tranh cử khác với rất nhiều...

Bella Vũ được vinh danh tại Women of the Future 50 Rising Stars in ESG

Chương trình Women of the Future 50 Rising Stars in ESG (Phụ nữ tương lai - 50 ngôi sao mới ở các lĩnh vực môi trường - xã hội - quản trị) vừa công bố danh sách 50 người được vinh danh năm 2024. Bella Vũ (tên thật Vũ Huyền Diệu) là người Việt Nam duy nhất vinh dự có mặt trong danh sách này. Bella Vũ cũng xem đây là cơ...

Lương nhà giáo được xếp cao nhất, giáo viên mầm non có thể nghỉ hưu trước tuổi

Sáng 9/11, trình bày Tờ trình dự thảo Luật Nhà giáo, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, so với quy định hiện hành tại các luật liên quan, dự Luật Nhà giáo có một số điểm mới.Cụ thể, tuổi nghỉ hưu của nhà giáo có quy định riêng phù hợp với đặc điểm hoạt động nghề nghiệp. Trong đó, nhà giáo trong các cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể...

Bão số 7 duy trì cấp 14 trên Biển Đông, hướng về vùng biển Quảng Trị-Quảng Ngãi

Video: Dự báo thời tiết ngày 9/11.Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn Quốc gia cho biết, lúc 4h ngày 9/11, vị trí tâm bão số 7 (tên quốc tế Yinxing) nằm trên vùng biển phía Đông của khu vực Bắc Biển Đông, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 480km về phía Đông Bắc.Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 14 (150-166km/h), giật cấp 17. Bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, tốc độ...

Bão số 7 gần vùng biển Hoàng Sa, biển động dữ dội

(ĐCSVN) - Bão số 7 (Yinxing) cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 480km về phía Đông Bắc. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 14, giật cấp 17. Ảnh hưởng của bão, khu vực Bắc Biển Đông gió mạnh cấp 8-11, vùng gần tâm bão đi qua cấp 12-14, giật cấp 17, biển động dữ dội. ...

Cùng chuyên mục

Nghiên cứu biện pháp khuyến khích người dân bán vàng để đầu tư vào sản xuất, kinh doanh

(ĐCSVN) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các bộ, ngành triển khai các giải pháp quản lý nhằm ổn định thị trường vàng; nâng cao vai trò quản lý và điều tiết thị trường vàng của Nhà nước theo đúng quy định; nghiên cứu biện pháp khuyến khích người dân bán vàng để đầu tư vào sản xuất, kinh doanh... Chiều 11/11, phát biểu kết thúc nhóm vấn...

Ngày lễ độc thân 11.11: Cứ ngồi yên, tình yêu sẽ tới ?

Ngày 11.11 còn được biết đến là ngày lễ độc thân. Đây là dịp để những người trẻ còn cô đơn có cơ hội họp mặt, vui chơi, xóa đi nỗi u buồn vì chưa tìm thấy "nửa kia" của mình... Chưa có người yêu thì đừng tủi thân Hán Ngọc Khánh Linh, sinh viên ĐH Kinh tế TP.HCM, cho biết ngày lễ độc thân năm nay, cô gái đi chơi với bạn bè, mua cho mình một cái bánh ngọt thật...

Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc: ‘Quy mô kinh tế chúng ta sẽ đạt vài ngàn tỉ đô trong thời gian gần’

Chắc chắn quy mô kinh tế chúng ta sẽ đạt vài ngàn tỉ đô la trong thời gian không xa, chứ không nằm trong quy mô gần 500 tỉ đô như hiện nay. Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc - Ảnh: GIA HÂN Đầu giờ chiều 11-11, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã có phần giải trình nhóm chất vấn về lĩnh vực ngân hàng. "Quy mô kinh tế sẽ tăng 3-4 lần...

Chủ tịch nước thăm gia đình cố Tổng thống Chile – người bạn lớn của Việt Nam

Tối 10/11 (sáng nay theo giờ Việt Nam), nhân chuyến thăm chính thức tới Chile, Chủ tịch nước Lương Cường đến thăm nhà của cố Tổng thống Salvador Allende - người bạn lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt Nam. Chủ tịch nước Lương Cường gửi lời thăm hỏi các thành viên trong gia đình, trong đó có Thượng nghị sỹ Isabel Allende (con gái của cố Tổng thống Salvador Allende), người cũng có những tình cảm...

Nga tập trung 50.000 quân, quyết tâm quét sạch Kursk

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 11/11/2024: Nga tập trung 50.000 quân, quyết tâm quét sạch Kursk, đó là nhận định của tình báo Mỹ khi các "nồi hầm" xuất hiện. Cơ quan tình báo Mỹ - CIA đã đưa ra những dự báo bi quan về kết quả tác chiến của Lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) tại khu vực Kursk. Theo The New York Times, quân đội Nga đã tập trung 50.000 quân nhân...

Mới nhất

Trung Quốc có động thái mới, đánh dấu bước leo thang mới nhất với EU

Ngày 11/11, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo sẽ áp dụng biện pháp chống bán phá giá tạm thời đối với rượu mạnh nhập khẩu có nguồn gốc từ Liên minh châu Âu (EU), bắt đầu từ ngày 15/11.

Nhiều thống đốc thuộc đảng Dân chủ ‘thề’ chống lại chính quyền Trump

Một loạt thống đốc thuộc đảng Dân chủ Mỹ đang chuẩn bị các biện pháp chính trị và pháp lý để bảo vệ các chính sách và người dân của bang họ khỏi các động thái từ chính quyền liên bang của Tổng thống mới đắc cử Donald Trump. Theo hãng tin NBC, Thống đốc bang California Gavin Newsom tuần...

PGBank triển khai ưu đãi đặc quyền cho khách hàng mùa lễ hội

Chương trình nằm trong chiến lược dài hạn của PGBank nhằm cung cấp các ưu đãi và dịch vụ độc quyền, nâng cao trải nghiệm tận hưởng cuộc sống một cách toàn diện đối với khách hàng.Cụ thể, khách hàng PGBank được nhận ưu đãi giảm giá 15% tại các cơ sở nghỉ dưỡng thuộc The Five Villas...

Sẽ đánh giá để cung ứng vàng ra thị trường và đưa ra giải pháp phù hợp

Ngân hàng Nhà nước sẽ có giải pháp đánh giá để cung ứng vàng ra thị trường và đưa ra giải pháp phù hợp. Tại phiên chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng sáng nay, nhiều đại biểu Quốc hội chung mối quan tâm đến việc quản lý thị trường vàng. Ổn định Việt Nam...

Nga tập trung 50.000 quân, quyết tâm quét sạch Kursk

Chiến sự Nga-Ukraine hôm nay ngày 11/11/2024: Nga tập trung 50.000 quân, quyết tâm quét sạch Kursk, đó là nhận định của tình báo Mỹ khi các "nồi hầm" xuất hiện. Cơ quan tình báo Mỹ - CIA đã đưa ra những dự báo bi quan về kết quả tác chiến của Lực lượng vũ trang...

Mới nhất