Ra mắt sách về những tác phẩm đặc sắc của danh họa Trần Văn Cẩn

Sự kiện nhằm tôn vinh những đóng góp của danh họa Trần Văn Cẩn, kỷ niệm 30 năm ngày mất của ông (1994 – 2024).

Nằm trong tứ trụ thứ nhất của nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại Trí – Lân – Vân – Cẩn, danh họa Trần Văn Cẩn (1910 – 1994) thể hiện tài năng ở nhiều mặt, từ tranh lụa, tranh sơn mài, tranh sơn dầu đến tranh khắc gỗ. Những tác phẩm của ông góp phần hình thành nên diện mạo của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, đưa hương sắc mỹ thuật Việt Nam vươn tầm quốc tế.

Phát biểu tại buổi lễ, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh cho biết: Trần Văn Cẩn là một người chất phác, đôn hậu nhưng là một họa sĩ dám dấn thân. Cả nửa đầu sự nghiệp, ông dấn thân cho nghệ thuật, có nhiều tìm tòi, đóng góp cho mỹ thuật Việt Nam, đặc biệt là những đóng góp quan trọng trong việc hoàn thiện kỹ thuật sơn mài. Nửa sau sự nghiệp, Trần Văn Cẩn dấn thân cho sự nghiệp mỹ thuật phục vụ nhân dân. Ông chấp nhận hy sinh cái tôi cá nhân, ý thích cá nhân để phụng sự con người, phụng sự nền Mỹ thuật của dân tộc.

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam may mắn khi lưu giữ một bộ sưu tập quý giá những tác phẩm của danh họa Trần Văn Cẩn. Với mong muốn giới thiệu rộng rãi tới công chúng bộ sưu tập quý giá này, Bảo tàng đã biên soạn và xuất bản cuốn sách “Trần Văn Cẩn – Tác phẩm chọn lọc trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam”. Sách dày 213 trang, do Nhà xuất bản Thế giới ấn hành, gồm những bài viết, hình ảnh và thông tin các tác phẩm của danh họa Trần Văn Cẩn.

“Chúng tôi mong muốn, cuốn sách sẽ phần nào giúp bạn đọc có được những hình dung đầy đủ hơn về chân dung và nhân cách danh họa Trần Văn Cẩn – một trong những cây đại thụ của mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Cuốn sách không chỉ là một tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà nghiên cứu, sinh viên mỹ thuật, còn là món quà tinh thần ý nghĩa dành tặng những người yêu thích hội họa Việt Nam” – ông Nguyễn Anh Minh nhấn mạnh.

Là cố vấn nội dung cuốn sách, nhà nghiên cứu Nguyễn Hải Yến chia sẻ: “Trần Văn Cẩn là họa sĩ duy nhất trong nhóm bốn danh họa Trí – Lân – Vân – Cẩn sống trọn vẹn cuộc đời trong thế kỷ 20. Các tác phẩm của ông đi theo ba mệnh đề gồm: lịch sử, di sản và xã hội. Đối với di sản, họa sĩ Trần Văn Cẩn luôn tuân thủ những giá trị nghệ thuật của di sản Việt Nam, trong đó ông sáng tác rất nhiều tranh về sơn mài. Mặc dù được học ở trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương theo hướng ấn tượng, ánh sáng và màu sắc trong tranh sơn dầu nhưng màu sắc và ánh sáng trong tranh của ông lại gắn bó chính với sơn mài truyền thống của Việt Nam. Bên cạnh đó, tranh của họa sĩ Trần Văn Cẩn luôn cho thấy cái nhìn bao quát về hình ảnh đất nước, con người Việt Nam qua những giai đoạn lịch sử. Tuy rất đơn giản nhưng đã để lại ấn tượng sâu sắc cho công chúng, đặc biệt những người hoạt động trong mỹ thuật Việt Nam hôm nay”.

Còn theo Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, họa sĩ Lương Xuân Đoàn cho biết: Cùng với thế hệ vàng trường Cao Đẳng Mỹ thuật Đông Dương, danh họa Trần Văn cẩn đã đặt những viên gạch vàng đầu tiên cho nền cốt vững chắc của mỹ thuật hiện đại – đương đại Việt Nam thế kỷ 20.

“Từ những nẻo đường gian khổ qua hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc cho đến ngày hòa bình, thống nhất đất nước, ông vẫn là người tận tụy, tận tâm trong thầm lặng và chỉ để cho ngọn bút tài hoa cất giọng trên từng tác phẩm. Ông hồn hậu sống và vẽ, là người đồng hành thủy chung với số phận của dân tộc, của đất nước” – họa sĩ Lương Xuân Đoàn bày tỏ.

Nhân dịp này, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã tiếp nhận tác phẩm âm nhạc “Little Thuy’s Minuet” do tác giả Paul Zetter trao tặng. Tác phẩm “Little Thuy’s Minuet” được lấy cảm hứng từ bức tranh “Em Thúy” do họa sĩ Trần Văn Cẩn sáng tác.

Chia sẻ tại buổi lễ, tác giả Paul Zetter cho biết, ông đến Việt Nam vào năm 1998 với tư cách là Phó Giám đốc Hội đồng Anh, kể từ đó, ông bắt đầu tìm hiểu về nền mỹ thuật Việt Nam và tình cờ tìm thấy bức tranh “Em Thúy” của họa sĩ Trần Văn Cẩn trong một cuốn sách. Ông vô cùng ấn tượng với vẻ đẹp trong sáng của bé Thúy và đã sáng tác bản nhạc “Little Thuy’s Minuet” dành riêng cho tác phẩm này.

Theo ông Nguyễn Anh Minh, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã nhiều lần tiếp nhận những tác phẩm mỹ thuật từ các tổ chức, cá nhân hiến tặng. Tuy đây là lần đầu tiên, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức tiếp nhận một tác phẩm âm nhạc – một bản nhạc đặc biệt do nhạc sĩ Paul Zetter sáng tác, lấy cảm hứng từ một trong những Bảo vật quốc gia của Bảo tàng – bức tranh sơn dầu “Em Thuý” của danh họa Trần Văn Cẩn.

“Với “Little Thuy’s Minuet”, chúng tôi sẽ sử dụng trong các nền tảng số của Bảo tàng như một sự nhận diện thương hiệu và trong các chương trình hòa nhạc tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Bản nhạc là một món quà ý nghĩa, cùng với Bảo vật quốc gia “Em Thúy” sẽ được tiếp tục lưu giữ và phát huy tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam”, ông Nguyễn Anh Minh khẳng định.

Với sự đồng hành của NSND Ngô Hoàng Quân, bản nhạc đã được chuyển soạn cho nhóm nhạc thính phòng và lần đầu được công diễn tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, trong lễ ra mắt sách về danh họa Trần Văn Cẩn./.