Quyền lợi của người tiêu dùng phải đi cùng với trách nhiệm
Trong chương trình kỳ họp thứ 5 đang diễn ra, Quốc hội khóa XV đã thảo luận về dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi). Một trong những nội dung được dư luận quan tâm là nghĩa vụ, trách nhiệm của người tiêu dùng đối với các bên liên quan.
So với Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVNTD) hiện hành (có hiệu lực từ tháng 7.2011), dự thảo Luật BVNTD (sửa đổi) bổ sung quy định về nghĩa vụ của người tiêu dùng theo hướng cụ thể, phù hợp với thực tiễn.
 |
|
Phục vụ khách hàng ở một quán cà phê tại TP Quy Nhơn. Ảnh: H.T |
Theo Điều 5 dự thảo Luật BVNTD (sửa đổi), NTD có nghĩa vụ kiểm tra về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trước khi nhận theo quy định của pháp luật; lựa chọn tiêu dùng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng; tiêu dùng bền vững, không trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội, không gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe của mình và của người khác; tuân thủ các điều kiện, hướng dẫn vận chuyển, bảo quản của người cung cấp sản phẩm, dịch vụ…
NTD có nghĩa vụ thông tin cho cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan khi phát hiện sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ lưu hành trên thị trường không bảo đảm an toàn, gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của NTD; hành vi của tổ chức, cá nhân kinh doanh xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của NTD.
Đáng chú ý nhất là phần bổ sung quy định NTD phải: “Bảo đảm cung cấp chính xác, đầy đủ về các nội dung thông tin liên quan đến giao dịch giữa NTD và tổ chức, cá nhân kinh doanh. Chịu trách nhiệm về việc cung cấp thông tin không chính xác hoặc không đầy đủ theo quy định của pháp luật”.
Các quy định trên nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu tại kỳ họp, cùng sự quan tâm của nhiều người. Theo đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Đoàn ĐBQH tỉnh), nhiều NTD khi mua hàng hóa hay sử dụng dịch vụ có hành vi lời nói, cử chỉ, ăn mặc… không phù hợp với quy định, không phù hợp với không gian, thời gian, thuần phong mỹ tục, không đảm bảo an toàn và quyền lợi của NTD khác.
Do đó, ông Cảnh đề nghị trong quy định về nghĩa vụ của người tiêu dùng, cần bổ sung nội dung “NTD không được xâm hại đến quyền lợi hợp pháp của NTD khác”.
Cùng với việc được bảo vệ quyền lợi, NTD cũng phải có trách nhiệm, nghĩa vụ đối với các bên liên quan. Ông Nguyễn Hoàng Vũ – Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Bình Định, tán thành quy định NTD phải cung cấp chính xác, đầy đủ về các nội dung thông tin giao dịch và chịu trách nhiệm nếu làm sai. Theo ông Vũ, thời gian qua, có trường hợp du khách phản ánh không chính xác, đầy đủ trên mạng xã hội, cho rằng có tình trạng phục vụ không tốt, “chặt chém” của một vài nhà hàng, quán ăn ở TP Quy Nhơn, gây tác động xấu đến phát triển du lịch địa phương. Tuy nhiên, khi các đơn vị chức năng xác minh thì không đúng như thế.
“Khách hàng khi thông tin, phản ánh vấn đề tiêu cực, nhất là trên mạng xã hội vốn lan tỏa rộng, cần có tinh thần trách nhiệm, không làm trái quy định pháp luật”, ông Vũ nói.
Ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hội BVNTD tỉnh, cho rằng việc NTD cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về giao dịch là cơ sở quan trọng để các đơn vị, tổ chức liên quan bảo vệ quyền lợi chính đáng của NTD.
“Ngược lại, nếu cung cấp thông tin không chính xác, đầy đủ thì không chỉ làm tốn thời gian, công sức của những đơn vị bảo vệ quyền lợi cho mình, mà còn làm phương hại đến uy tín, hoạt động kinh doanh của các tổ chức, cá nhân. Cần có quy định cụ thể hơn để NTD chịu trách nhiệm về thông tin sai”, ông Sơn ý kiến.
Ở khía cạnh khác, với mua bán trên các sàn thương mại điện tử thường có phần đánh giá sản phẩm dành cho NTD. Nếu thông tin đánh giá không chính xác, đầy đủ về giao dịch, không chỉ tác động ngay đến người bán, mà còn “lưu lại” lâu dài trên mạng, ảnh hưởng đến sự lựa chọn, quyết định mua sản phẩm của khách hàng khác sau đó.
Chị Ánh Nguyệt (ở TP Quy Nhơn) chia sẻ: “Tôi hay mua hàng trên Lazada, Shopee. Nếu muốn đánh giá sản phẩm đã mua trên sàn thương mại điện tử, cần nói đúng cụ thể mặt tốt hay không tốt; góp ý về thời gian giao hàng, đổi trả sản phẩm cũng cần cụ thể, chính xác. Khi yêu cầu người bán có trách nhiệm với mình, thì bản thân người mua cũng cần có trách nhiệm đối với người bán”.
HOÀI THU
