Quy hoạch khoáng sản ảnh hưởng đến sự phát triển Tây Nguyên?

Ngày 23-6, tại TP Đà Lạt (Lâm Đồng), Phó thủ tướng Trần Lưu Quang đã chủ trì hội nghị Hội đồng điều phối vùng Tây Nguyên lần thứ 3. Trong đó, nội dung được bàn nhiều nhất hội nghị là quy hoạch khoáng sản đã ảnh hưởng đến sự phát triển của nhiều tỉnh Tây Nguyên.

Chồng lấn quy hoạch, 50% diện tích một huyện thành vùng khoáng sản

Tại hội nghị, bên cạnh đề xuất các cơ chế phát triển vùng Tây Nguyên, lãnh đạo nhiều tỉnh cho rằng Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quyết định 866 – PV) đang làm đình trệ nhiều hoạt động kinh tế, xã hội của nhiều tỉnh Tây Nguyên.

Lãnh đạo các tỉnh khu vực Tây Nguyên kiến nghị cần có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do chồng lấn giữa vùng bị tác động từ Quyết định 866 với Quy hoạch sử dụng đất (tại Quyết định 326 của Thủ tướng Chính phủ), để các tỉnh phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân về các vấn đề đất đai, xây dựng.

Ông Lê Văn Chiến – phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, cho biết kinh tế – xã hội 6 tháng đầu năm 2024 tỉnh Đắk Nông đứng thứ 2 khu vực Tây Nguyên.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc vượt thẩm quyền, địa phương đã nhiều lần báo cáo Chính phủ và các bộ, ngành trung ương nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Ông Chiến cho rằng sự chồng lấn giữa quy hoạch khoáng sản với các quy hoạch khác không chỉ ảnh hưởng đến việc triển khai các dự án trọng điểm của tỉnh (như các dự án điện gió, sản xuất nhôm, sản xuất alumin), mà còn ảnh hưởng đến các dự án trọng điểm quốc gia. 

Đặc biệt là dự án cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành dự kiến được Quốc hội biểu quyết thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư vào ngày 28-6 tới.

Ông Võ Ngọc Hiệp – phó chủ tịch phụ trách UBND tỉnh Lâm Đồng – kiến nghị theo Quyết định 866 thì 50% diện tích của huyện Bảo Lâm và một phần TP Bảo Lộc trong vùng chi phối. Nếu không rà soát, tháo gỡ sớm, tất cả các hoạt động đều đình trệ, kể cả các khu đô thị, khu dân cư.

Còn ông Ngô Thanh Danh – bí thư Tỉnh ủy Đắk Nông – nói Quyết định 866 tác động đến từng việc rất nhỏ trong phát triển kinh tế – xã hội. Có trường học bị hư, có kinh phí sửa chữa nhưng xin cấp phép thì không được vì ngôi trường này nằm trong ảnh hưởng của quy hoạch nêu trên.

Tổng lực rà soát, sửa Luật Khoáng sản

Ông Trần Quý Kiên – thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường – nhìn nhận những vướng mắc các tỉnh Tây Nguyên nêu liên quan đến Quyết định 866 là có thật, những thiệt hại trong phát triển kinh tế cũng đã có.

Vị thứ trưởng cũng cho hay quá trình ban hành Quyết định 866, nhiều tỉnh đề xuất vượt quá khả năng triển khai thực tế đến năm 2030 (thời hạn chi phối của quyết định – PV).

Ông Kiên nói muốn tháo gỡ phải sửa Quyết định 866. Trước mắt các tỉnh phải rà soát lại khu vực nào có liên quan khai thác khoáng sản đến năm 2030, khu vực nào không liên quan. 

Đây là cơ sở để chuyển những vùng không liên quan đến khai thác khoáng sản trong thời gian ngắn vào vùng dự trữ. Khu vực nằm trong vùng dự trữ có thể thực hiện các hoạt động kinh tế – xã hội như bình thường.

Trả lời câu hỏi của Phó thủ tướng Trần Lưu Quang về việc phải tháo gỡ như thế nào, tiến độ ra sao, ông Kiên nói: “Không thể thực hiện 10 dự án khoáng sản quy mô quốc gia trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, do đó cần rà soát để chuyển các khu vực nằm ngoài kế hoạch vào diện tích khai thác dự trữ để trình Thủ tướng điều chỉnh Quyết định 866 thì sẽ được”.

Nhìn nhận mức độ cần thiết và gấp rút, Phó thủ tướng Trần Lưu Quang yêu cầu các địa phương Tây Nguyên tổng lực rà soát theo ý kiến của Thứ trưởng Trần Quý Kiên. 

Trước ngày 20-7 phải trình Chính phủ xem xét.

Phó thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các tỉnh Tây Nguyên phối hợp cùng các cơ quan, bộ, ngành rà soát, sớm phát hiện những bất cập trong thể chế, chính sách, quy hoạch để có hướng tháo gỡ, đảm bảo sự phát triển. 

Lãnh đạo Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu ý kiến lãnh đạo các địa phương và bộ ngành để tổng hợp, sớm có báo cáo xử lý.