Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư Dự án cao tốc Gia Nghĩa

Các đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua Nghị quyết của Quốc hội về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc – Nam phía Tây. Ảnh: Hồ Long

Bảo đảm minh bạch và hiệu quả, không để thất thoát, lãng phí

Nghị quyết gồm 4 Điều, quyết nghị chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc – Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) – Chơn Thành (Bình Phước), với khoảng 128,8km, chia thành 5 dự án thành phần; quy mô, hình thức đầu tư của từng dự án thành phần được xác định tại Phụ lục kèm theo Nghị quyết này.

Dự án thành phần 1 được đầu tư theo phương thức đối tác công tư, loại hợp đồng Xây dựng – Kinh doanh – Chuyển giao (BOT), được áp dụng cơ chế bảo đảm đầu tư, cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Về công nghệ, dự án áp dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại, bảo đảm yêu cầu an toàn, đồng bộ, chất lượng và hiệu quả. Khuyến khích ứng dụng công nghệ cao trong tổ chức thi công, thích ứng với biến đổi khí hậu. Thực hiện hình thức thu phí tự động không dừng trong khai thác, vận hành.

Đối với nhu cầu sử dụng đất, sơ bộ nhu cầu sử dụng đất của dự án khoảng 1.111ha, trong đó đất trồng lúa khoảng 12ha; đất nông nghiệp khác khoảng 1.041ha; đất ở khoảng 12ha; đất rừng sản xuất khoảng 46ha. Giải phóng mặt bằng toàn tuyến một lần theo quy mô quy hoạch.

Nghị quyết cũng quyết nghị, Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội trong việc triển khai tổ chức thực hiện, quản lý và khai thác, vận hành dự án theo đúng Nghị quyết này và quy định của pháp luật có liên quan. Đôn đốc kiểm tra các địa phương được giao làm cơ quan chủ quản hoặc cơ quan có thẩm quyền và chịu trách nhiệm về tiến độ, chất lượng dự án; quản lý, sử dụng vốn, các nguồn lực và thực hiện các cơ chế đặc thù tiết kiệm, hiệu quả, phòng chống tham nhũng, tiêu cực; chỉ đạo các địa phương bảo đảm nguồn vốn thực hiện dự án. Lãnh đạo, chỉ đạo việc triển khai thực hiện Nghị quyết này, bảo đảm đúng mục tiêu, công khai, minh bạch và hiệu quả, không để trục lợi chính sách, thất thoát, lãng phí; hằng năm báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm về tình hình thực hiện dự án…

Thực hiện từ năm 2024 và vận hành, khai thác vào 2027

Trước đó, trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý và giải trình về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc – Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) – Chơn Thành (Bình Phước), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, về quy mô đầu tư và phương thức đầu tư, một số ý kiến cho rằng, việc đầu tư quy mô 02 làn xe đối với đoạn 02 km đường giao kết nối cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành đến đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành – Đức Hòa sẽ tạo nút thắt cổ chai trong Giao thông, gây ùn ứ, mất an toàn giao thông. Do vậy, đề nghị xem xét đầu tư đoạn kết nối theo quy mô 04 làn xe.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội (ĐBQH), Chính phủ đã điều chỉnh dự thảo Nghị quyết theo hướng đầu tư đồng bộ toàn Dự án theo quy mô 04 làn xe hoàn chỉnh và sử dụng chi phí dự phòng của Dự án bảo đảm không làm tăng sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án.

Nhiều ý kiến tán thành đầu tư Dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP), do ngân sách nhà nước hiện nay đang gặp nhiều khó khăn, việc huy động khu vực tư nhân tham gia Dự án sẽ bảo đảm nguồn lực triển khai thực hiện. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) kiến nghị Quốc hội cho phép triển khai Dự án theo phương thức PPP như Chính phủ trình, để kịp thời đáp ứng tính cấp bách của Dự án. Tuy nhiên, trong giai đoạn triển khai các bước tiếp theo, đề nghị Chính phủ nghiên cứu có các giải pháp hiệu quả thu hút các nhà đầu tư tham gia Dự án.

Về sơ bộ Phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, tiếp thu ý kiến ĐBQH, trong giai đoạn triển khai các bước tiếp theo, đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo các địa phương xây dựng chính sách đền bù thỏa đáng theo nguyên tắc người dân đến nơi ở mới phải bảo đảm tốt hơn, tối thiểu phải bằng nơi ở cũ; đặc biệt là quan tâm đến phong tục, tập quán của đồng bào dân tộc thiểu số, bảo đảm về đất ở, đất sản xuất cho người dân và việc đào tạo, chuyển đổi nghề cho người dân chịu ảnh hưởng của Dự án.

Về tiến độ hoàn thành, chất lượng của Dự án, tiếp thu ý kiến ĐBQH, Chính phủ đã đề xuất điều chỉnh tiến độ thực hiện Dự án từ năm 2024, cơ bản hoàn thành năm 2026, đưa vào khai thác, vận hành năm 2027 để bảo đảm tính khả thi cho Dự án.

Về các cơ chế, chính sách triển khai đầu tư Dự án, tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, nghiên cứu tiếp thu tại dự thảo Nghị quyết các cơ chế đặc thù phù hợp cho việc triển khai thực hiện Dự án nhằm đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng cho Dự án như: cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn bố trí từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi thường xuyên của ngân sách trung ương năm 2022 để thực hiện Dự án đến hết năm 2026; cho phép người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định việc chỉ định thầu trong quá trình triển khai thực hiện Dự án đối với các gói thầu tư vấn, các gói thầu thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; cho phép trong giai đoạn triển khai thực hiện Dự án, nhà thầu thi công không phải thực hiện thủ tục cấp Giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong Hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng…

UBTVQH thống nhất với nhiều ý kiến ĐBQH tán thành với đề xuất của Chính phủ về kiến nghị cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn bố trí từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi thường xuyên của ngân sách Trung ương năm 2022 đến hết năm 2026./.