Tỉnh Quảng Trị vừa thống nhất chủ trương tiếp nhận chiếc máy bay C-119, số hiệu 53-7850 để làm hiện vật trưng bày tại di tích Sân bay Tà Cơn (huyện Hướng Hóa). Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch được giao tham mưu tỉnh vận động nguồn tài trợ để thực hiện việc tiếp nhận máy bay.
Việc có thêm một chiếc máy bay kích thước lớn như C-119 sẽ làm tăng số lượng hiện vật, tạo ra không gian sân bay quân sự đúng nghĩa ở Tà Cơn. “Máy bay C-119 sẽ giúp tái hiện một cách sinh động không gian lịch sử và làm phong phú hơn hiện vật thể khối lớn tại di tích Sân bay Tà Cơn”, ông Nguyễn Quang Chức, Giám đốc Trung tâm quản lý Di tích và Bảo tàng cho hay.
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, trong thời gian chiến tranh, chiếc máy bay C-119 trên được nâng cấp công năng từ vận tải thành máy bay do thám, tham chiến trên đường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh, trong đó có chiến trường Quảng Trị.
Năm 2016, chiếc máy bay này được Bộ Quốc phòng cấp cho tỉnh Quảng Trị, đồng thời Bộ tư lệnh Phòng không – Không quân cũng có quyết định loại biên chiếc máy bay này.
Đây là hiện vật trưng bày có giá trị lịch sử, càng ngày càng hiếm, nhất là trong bối cảnh tỉnh Quảng Trị đang tiến tới xây dựng bảo tàng chứng tích chiến tranh giai đoạn 2026 – 2030. Hiện, chiếc máy bay được bảo quản tại TP. Hồ Chí Minh. Chi phí sửa chữa, tháo rã, vận chuyển và lắp đặt máy bay C-119 đến sân bay Tà Cơn dự kiến gần 3,5 tỉ đồng.
Từ năm 2016, tỉnh Quảng Trị có hợp đồng với Nhà máy A41 để đưa chiếc máy bay này về làm hiện vật. Tuy nhiên, do ngân sách hạn chế, việc thực hiện hợp đồng nhiều lần bị trì hoãn. Tuy nhiên, do giá trị lịch sử mà chiếc máy bay này mang lại, tỉnh quyết tâm tìm mọi cách đưa chiếc máy bay này về trưng bày tại địa phương.
Hiện nay, do thay đổi về sử dụng, quản lý tiền công đức, Trung tâm quản lý Di tích và Bảo tàng tỉnh Quảng Trị đề xuất sử dụng nguồn tiền này làm kinh phí phục hồi và di chuyển máy bay C-119 về Quảng Trị. Hiện, tỉnh đang hoàn thiện các thủ tục để đưa máy bay về trưng bày.
Hiện tại, di tích Sân bay Tà Cơn đã có một máy bay C-130 số hiệu 532 do Nhà máy A41 thuộc Quân chủng Phòng không – Không quân bàn giao năm 2012. Chiếc máy bay này tham chiến tại chiến trường Khe Sanh – Tà Cơn cách đây gần 60 năm.
Hoàng Táo
