Hôm nay 24/12, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Hướng Hóa phối hợp với UBND xã Lìa tổ chức phục dựng Lễ hội A Da – “Mừng lúa mới” của đồng bào dân tộc Pa Kô huyện Hướng Hóa năm 2023 tại thôn Kỳ Nơi.
Lễ hội A Da – “Mừng lúa mới” là lễ hội văn hóa truyền thống độc đáo của đồng bào dân tộc Pa Kô ở huyện Hướng Hóa – Ảnh: ĐV
Hướng Hóa là huyện miền núi có hơn 50% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó dân tộc Pa Kô chiếm chiếm 4,97% dân số toàn huyện, chủ yếu tập trung tại xã Lìa và rải rác tại các xã, thị trấn trong huyện.
Người Pa Kô gắn bó lâu đời với núi rừng nơi đây, lối sống và môi trường sống đó đã dần hình thành nên những nét văn hóa hết sức độc đáo, gắn liền với bà con từ đời này sang đời khác. Trải qua chiều dài lịch sử với biết bao thăng trầm, nhưng người Pa Kô trên dãy Trường Sơn hùng vĩ luôn biết cách gìn giữ bản sắc văn hóa của dân tộc mình.
Lễ hội của người Pa Kô được coi là bức tranh đa sắc màu nhất, hội tụ rất nhiều nét văn hóa đặc trưng như ẩm thực truyền thống, trang phục truyền thống, nhạc cụ và dân ca truyền thống, lễ cúng các vị thần theo hình thức truyền thống. Một trong những lễ hội tiêu biểu nhất của người Pa Kô chính là lễ hội “Mừng lúa mới”, trong tiếng Pa Kô là “lễ A Da”.
Lễ hội truyền thống này được tổ chức vào dịp cuối năm khi mùa màng đã thu hoạch xong, phong tục này đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ và vẫn còn giữ nguyên bản sắc truyền thống của lễ hội. Trong đời sống tâm linh của đồng bào Pa Kô không thể thiếu nghi lễ cúng “Mừng lúa mới”. Đây là nghi lễ mà theo quan niệm của người đồng bào Pa Kô sẽ mang lại cho họ cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Lễ hội chính là dịp bà con báo cáo với thần linh, ông bà, tổ tiên rằng đã thu hoạch xong mùa vụ, và xin tạ ơn trời đất đã phù hộ cho bản làng, gia đình một năm mưa thuận, gió hòa, đem đến vụ mùa bội thu, bản làng no đủ. Đây cũng là dịp kết nối tình cảm trong các gia đình, dòng họ và cộng đồng.
Các điệu múa truyền thống của đồng bào dân tộc Pa Kô được biểu diễn trong Lễ hội A Da – “Mừng lúa mới” tổ chức tại xã Lìa, huyện Hướng Hóa – Ảnh: ĐV
Lễ hội A Da – “Mừng lúa mới” của đồng bào Pa Kô huyện Hướng Hóa năm 2023 được phục dựng công phu với đầy đủ các nghi lễ, lễ vật theo truyền thống. Song song đó là các hoạt cảnh minh họa cho từng phần lễ với sự biểu diễn của 50 nghệ nhân của xã Lìa.
Lễ hội được tái hiện đặc sắc, sinh động trên nền nhạc cồng chiêng, tiếng khèn, tiếng đàn, làn điệu dân ca Tà oải, Oát xà nớt – vốn là di sản văn hóa quý báu, đặc sắc, độc đáo của đồng bào Pa Kô – nhằm mong cầu cuộc sống bình yên, no ấm.
Ở mỗi cộng đồng người Pa Kô bất cứ ở đâu cũng đều tổ chức lễ cúng “Mừng lúa mới”, bởi đối với họ lễ này chính là đời sống tâm linh cũng như nét văn hóa truyền thống độc đáo được giữ gìn, trao truyền qua nhiều thế hệ cho đến ngày nay.
Đức Việt
