Nhiều sai phạm được phát hiện qua công tác thanh tra chuyên ngành Kho bạc Nhà nước

Thanh tra chuyên ngành (TTCN) Kho bạc Nhà nước (KBNN) là một trong những nhiệm vụ quan trọng Chính phủ giao cho hệ thống KBNN tại Nghị định số 07/2012/NĐ-CP ngày 9/2/2012; chính thức triển khai từ năm 2016 (nay là Nghị định số 03/2024/NĐ-CP ngày 11/1/2024 quy định về cơ quan thực hiện chức năng TTCN và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng TTCN).

Đoàn Thanh tra chuyên ngành KBNN Quảng Trị làm việc tại đơn vị sử dụng ngân sách -Ảnh: KBCC

Muôn dạng sai phạm

Theo quy định, tổng giám đốc KBNN và giám đốc KBNN các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có thẩm quyền ra quyết định TTCN đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng ngân sách nhà nước (NSNN) có nghĩa vụ chấp hành quy định pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của KBNN.

TTCN KBNN là hoạt động thanh tra của KBNN tại các đơn vị sử dụng ngân sách (ĐVSDNS) nhằm kiểm tra tính trung thực của các hồ sơ, chứng từ phát sinh và lưu giữ tại ĐVSDNS. Đặc biệt, hiện nay KBNN đã và đang thực hiện giao dịch thanh toán trên môi trường điện tử và chuyển dần phương thức kiểm soát thanh toán tiền kiểm sang hậu kiểm trong cơ chế quản lý rủi ro, nên công tác TTCN càng trở nên quan trọng, góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của các ĐVSDNS.

TTCN KBNN thực hiện tại chính ĐVSDNS, chính vì vậy nhiều sai phạm chỉ có thể phát hiện qua TTCN mà không thể phát hiện qua công tác kiểm soát chi. Một trong những sai phạm thường gặp tại các ĐVSDNS ở Quảng Trị là lập bảng kê thanh toán qua KBNN không đúng với hồ sơ chứng từ thực hiện và lưu giữ tại đơn vị.

Ngoài ra, qua thanh tra còn phát hiện nhiều dạng sai phạm khác tại các đơn vị trong việc chấp hành chế độ, chính sách, pháp luật, đó là: chi không đúng đối tượng; chi không đúng nội dung dự toán giao; lập hồ sơ, chứng từ chi không đúng nội dung chi; nội dung hóa đơn chứng từ thanh toán không khớp với bảng kê thanh toán qua KBNN; chưa chấp hành thời gian thanh toán tạm ứng.

Chi không đúng định mức, chế độ của Nhà nước, như: chi trùng nhiều nội dung chi cho cùng một người trong cùng một thời gian và thực hiện thanh toán từ nhiều nguồn khác nhau; chi trùng một nội dung chi cho cùng một người ở nhiều thời gian khác nhau; chi trùng một nội dung chi cho cùng một người theo nhiều văn bản khác nhau; chi khoán tiền điện thoại, khoán công tác phí cho các đối tượng không được quy định.

Chi làm thêm giờ vượt so với quy định, chấm thừa giờ, trùng giờ; thanh toán không đúng với mức lương hiện hưởng; chi tiền công tác phí vượt so với quy chế chi tiêu nội bộ; chi tiền mặt cho cá nhân không đúng đối tượng; sử dụng dự toán năm sau để thanh toán cho nhiệm vụ chi năm trước; nhiệm vụ chi phát sinh trước khi được cấp thẩm quyền giao dự toán; trích lập thiếu, thừa, sai các quỹ, trích quỹ không đúng thời điểm; hồ sơ chứng từ gốc tại đơn vị không phù hợp với hồ sơ, nội dung thanh toán tại ủy nhiệm chi gửi KBNN.

Một số thông tin chưa phù hợp giữa các chứng từ, tài liệu; thiếu thông tin, căn cứ, tài liệu kèm theo các khoản chi tiêu hành chính; thiếu một số tiêu thức trên hợp đồng, nghiệm thu; thanh toán sai tài khoản đơn vị hưởng được quy định trong hợp đồng; phát hành bảo lãnh bảo đảm thực hiện hợp đồng chậm so với ngày hợp đồng có hiệu lực, kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng không gia hạn bảo lãnh thực hiện hợp đồng, trong hợp đồng không quy định mức giữ bảo hành công trình, thiếu thông tin thời gian hiệu lực hợp đồng, thời gian khởi công hoàn thành; đặc biệt, kê khống số ngày chứng từ đề nghị KBNN thanh toán…

Thu hồi gần 230 triệu đồng

TTCN KBNN được triển khai từ năm 2016, thời gian triển khai tuy chưa dài nhưng đã phát huy vai trò và vị trí quan trọng trong việc quản lý và sử dụng NSNN. Từ khi triển khai đến nay, KBNN Quảng Trị đã thực hiện 34 cuộc TTCN. Kết quả thanh tra phát hiện 34 tổ chức vi phạm, kiến nghị thu hồi nộp NSNN gần 230 triệu đồng; ban hành 5 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 19,5 triệu đồng.

Kết quả TTCN không chỉ giúp các đơn vị sử dụng ngân sách thấy được những tồn tại, sai phạm trong công tác quản lý tài chính, nâng cao ý thức trách nhiệm của đơn vị trong việc sử dụng NSNN hiệu quả và đúng pháp luật, mà còn giúp cơ quan cấp trên nắm được những tồn tại, sai phạm của đơn vị cấp dưới; là cơ sở để tăng cường công tác kiểm tra, xử lý, nâng cao chất lượng quản lý công tác tài chính của đơn vị sử dụng ngân sách.

Bên cạnh đó, qua TTCN, đội ngũ làm công tác thanh tra KBNN Quảng Trị đã tham mưu kiến nghị cấp thẩm quyền sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm khắc phục những sơ hở, rủi ro trong công tác quản lý, tạo điều kiện cho các ĐVSDNS trong việc chấp hành pháp luật trong quản lý và sử dụng NSNN.

Với việc chỉ ra những thiếu sót, sai phạm và kịp thời có biện pháp xử lý đã giúp cho ĐVSDNS biết, khắc phục, rút kinh nghiệm để không lặp lại, đồng thời tham mưu cấp thẩm quyền về cơ chế quản lý chặt chẽ, đúng pháp luật nên công tác TTCN KBNN Quảng Trị luôn được ĐVSDNS, các cơ quan quản lý cấp trên ghi nhận, đánh giá cao và phối hợp thực hiện.

Công tác TTCN KBNN Quảng Trị đã thực sự góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả về quản lý NSNN. KBNN Quảng Trị hy vọng rằng các ĐVSDNS tiếp tục nghiên cứu, nắm bắt và chấp hành tốt các quy định của pháp luật về quản lý NSNN, đặc biệt là tránh lặp lại những sai phạm mà qua công tác TTCN KBNN đã chỉ ra trong thời gian qua.

Thanh Hương- Kim Thái