Powered by Techcity

Lương An với đất và người Quảng Trị  

Tính ham chơi, những ngày vừa nắng ấm sau mưa, đón chờ xuân đến, có người bạn rủ đi thăm chiến khu Ba Lòng, tôi chợt nhớ đến mấy câu thơ của Lương An: “Đò em lên xuống Ba Lòng/ Chở người cán bộ qua vùng chiến khu (…) Ai về bến Trắm thì lên Về cho sơm sớm, mưa đêm khó chèo” (Cô lái đò).

Lương An với đất và người Quảng Trị

Sông Thạch Hãn đoạn chảy qua Thị xã Quảng Trị – Ảnh: V.LAN

Những câu thơ chở nặng tình đất, tình người Quảng Trị, trôi xuyên qua hai cuộc kháng chiến, cho đến hôm nay, sau nửa thế kỷ hòa bình thống nhất, vẫn còn âm vang trên sông nước, ở một miền quê lắm sông, nhiều bến và không ít bãi bờ. Đây cũng là bài thơ nổi tiếng nhất của Lương An, đến mức khi nhắc đến ông, người ta nhớ ngay đến Cô lái đò và nhiều người nhầm tưởng, ông chỉ có được mỗi bài này, gọi ông là “nhà thơ một bài”.

Thực tế, tuy là một cán bộ chính trị/ văn hóa văn nghệ, nhưng ông còn có một sự nghiệp văn chương in đậm dấu ấn của miền quê văn hiến, nơi ông được sinh ra và trưởng thành: Nắng Hiền Lương (thơ, 1962), Vè chống Pháp (nghiên cứu, 1984), Thơ Tùng Thiện Vương Miên Thẩm (nghiên cứu, 1994), Thơ Mai Am và Huệ Phố (nghiên cứu, 2002), và Tuyển tập Lương An (2004).

Lương An tên thật là Nguyễn Lương An, sinh năm 1920, ở Triệu Tài, Triệu Phong, Quảng Trị. Học ở quê rồi vào học trường Quốc học Huế, tốt nghiệp Thành chung, đang học tiếp ban Tú tài thì tham gia Việt Minh (5/1945), Khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám, ông công tác ở Ủy ban hành chính Trung Bộ, rồi Ủy ban hành chính tỉnh Quảng Trị.

Từ đó, ông đã kinh qua nhiều cương vị công tác như hoạt động văn hóa văn nghệ trong Tỉnh ủy, Mặt trận Liên Việt tỉnh Quảng Trị, rồi Liên khu ủy 4 (1949), Trưởng ban biên tập các báo Sinh hoạt văn hóa, Thống nhất (1958-1972), Phó trưởng ty Văn hóa Quảng Trị (1973), Ủy viên thường trực Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật tỉnh Bình Trị Thiên (1983) cho đến lúc nghỉ hưu (1984).

Có người cho rằng: “Trước Cách mạng tháng Tám vào khoảng năm 1941, ông làm công chức hành chính, và bắt đầu làm thơ, nhưng không mấy kết quả” (Trần Mạnh Thường, Các tác gia văn chương Việt Nam, tập 1, Nxb Văn hóa thông tin, 2008, tr.1045). Thực ra, Lương An đến với thơ từ những ngày mới rời xa quê nhà vào học trường Quốc học và bắt đầu công bố những bài thơ đầu tay trên báo Tràng An (Xuân quê nhà, Bên dòng Hương, Thuở trước, Đan áo…).

Tất nhiên, trong trào lưu chung của phong trào thơ mới lúc bấy giờ, thơ của một chàng trai mới mười chín, đôi mươi như ông cũng hòa chung cùng một giọng điệu với thơ ca lãng mạng: “Xuân ở quê nhà như kết hoa/Đường quanh quanh rộn bóng người qua / Giăng mành sương mỏng vương chân ấm/Cành lá điềm nhiên đợi nắng nhòa” (Xuân quê nhà, sáng tác tại Huế, 1939).

Học hết bậc Thành chung, ông học tiếp ban tú tài được mấy tháng, nhưng do nhà nghèo, em đông, không có tiền học tiếp, “Lương An bèn dự cuộc thi tuyển công chức bên Nam triều vào năm 1941, được bổ làm “thừa phái”-một chân thư ký hàng ngày vào sổ sách công văn ở Bộ Lại.

Chính trong những năm này, nhờ được sống ở vùng đất hội tụ nhiều nhà thơ tài danh của đất nước, cũng do công việc rỗi rãi, Lương An đã công bố những bài thơ đầu tiên trên báo Tràng An là tờ báo ông thường xuyên cộng tác với chức danh là “phóng viên thể thao” (Nguyễn Khắc Phê, Thay lời bạt, sách Tuyển tập Lương An, Nxb Thuận Hóa, 2004, tr.568-569). Và, cũng chính ở cương vị này, ông cung cấp những thông tin có lợi cho Việt Minh, thông qua người bạn đồng hương, học cùng lớp, đó là nhà báo Hồng Chương.

Sinh thời, nhà thơ Lương An có bài thơ Làng, với lời đề tặng “Gửi những làng quê Quảng Trị”, trong đó ông đã từng nhận ra sự hồi sinh: “Cây lúa hồi sinh đất hố bom/ Dây khoai che kín lớp tro mùn / Và như tất cả cùng xanh lại/ Với tiếng cười ran mát xóm làng/Trong tôi, làng bỗng trẻ trung sao/ Mỗi cái tên nghe rất tự hào/ Như chẳng có gì mất mát cả/ Như còn lớn đẹp với mai sau”.

Ngoài truyện thơ Giọt máu chung, dài hơn nghìn câu (in lần đầu trong Tuyển tập Lương An, 2004), viết về cuộc chiến đấu của đồng bào KinhThượng ở Tây Nguyên, có thể nói cả cuộc đời cầm bút hơn sáu mươi năm của Lương An, đều cắm sâu ngòi bút của mình vào mảnh đất và con người Bình Trị Thiên, nơi ông sinh ra và gắn bó trên bước đường công tác, kể cả ở ba loại thể văn chương mà ông có can dự vào: thơ, nghiên cứu và chân dung. Đó là vùng thẩm mỹ đậm đặc, nơi nảy sinh cảm thức và nội dung mỹ cảm, là miền quê sáng tạo của tác giả.

Chỉ cần lướt qua tựa đề các tác phẩm cũng có thể nhận ra điều này. Với thơ, thì lấp lánh Nắng Hiền Lương, Về với Hiền Lương, Đôi bờ Hiền Lương, Đường về Vĩnh Kim, Sóng Cửa Tùng, Nhớ về Cửa Việt quê hương, Trên dòng Sa Lung, Nghe kể truyền thuyết dòng sông Đakrông, Tiếng hát về dòng sông Thạch Hãn, Đêm Hải Lăng, Tam Giang, Bên dòng Hương, Ôi Huế 16 năm xa…rồi đến con người – những con người một thời hy sinh cho kháng chiến, chân chất hiền lành như củ khoai hạt lúa, lao động cần cù nhưng rất thông minh, kiên cường quanh vùng giới tuyến, chỉ cần đọc tựa đề có thể hình dung ra đó là những con người ngời sáng trong khói lửa đạn bom: Cô lái đò, Bác lính già, Ông lão vùng nước ngược, Ông lão bên sông, Người con gái bên dòng sông, Gửi em vượt tuyến, Trên xe gặp cô y sĩ trẻ miền núi, Mười một em gái Huế…

Thơ ông có tính chất tự sự, là những câu chuyện về con người và đất trời, sông nước, thể hiện khát vọng về hòa bình, thống nhất, là tâm tư của người dân ở miền quê nghèo khó, đầy đau thương và uất hận vì nỗi chia cắt và đạn bom giày xéo: “Nói về quê hương miền Nam, Lương An không có cái quằn quại xót xa, anh cũng không có cái hô hào, căm thù một cách trống rỗng. Anh cố gắng lắng nghe và chọn những sự việc đi vào tâm tư người đọc” (Hoàng Minh Châu, Những bài thơ về đấu tranh thống nhất, tạp chí Văn học, 207).

Về văn xuôi, những công trình sưu tầm và nghiên cứu công phu, cẩn trọng, có giá trị học thuật, mang ý nghĩa tiên phong của ông cũng xoay quanh vùng đất và con người mà ông yêu quý như Vè chống Pháp (cũng chủ yếu sưu tầm ở khu vực Bình Trị Thiên và khu 4 cũ), Tùng Thiện Vương Miên Thẩm, Thơ Mai Am và Huệ Phố, là những công trình không thua kém bất kỳ những nhà nghiên cứu chuyên nghiệp, có học vị học hàm nào.

Bên cạnh đó, ông còn có những khắc họa chân dung một cách đậm nét, như những ký sự nhân vật về những danh nhân, các tác giả và những người có công với đất nước, mang đầy tính phát hiện gắn liền với lịch sử-văn hóa vùng đất quê nhà, như Dương Văn An, Nguyễn Hàm Ninh, Lê Thanh Phán, Dương Tường, Trần Xuân Hòa, Nguyễn Đức Đôn…

Thậm chí, ông có cả một cái nhìn tương đối đầy đủ và xuyên suốt dọc theo chiều dài lịch sử về những tác giả trước năm 1945 quê tỉnh Quảng Trị, như Đặng Dung, Bùi Dục Tài, Nguyễn Hữu Thận, Nguyễn Công Tiệp, Nguyễn Văn Hiển, Nguyễn Cửu Trường, Trần Đình Túc, Phan Văn Huy, Hoàng Hữu Xứng, Nguyễn Như Khuê, Nguyễn Trừng, Lê Đăng Trinh, Nguyễn Hữu Bài, Hoàng Hữu Kiệt, Lê Thế Tiết, Phan Văn Hy, Phan Văn Dật, với niềm trăn trở khôn nguôi đầy tinh thần trách nhiệm của một trí thức đối với quê hương: “Chỉ kể thời nhà Nguyễn, Quảng Trị ta có đến 4 vị hoàng giáp, 11 vị tiến sĩ, 10 vị phó bảng, cùng trên 165 vị cử nhân Hán học, nhưng cho đến nay con số tác giả nắm chắc được lại thấy chưa tương xứng. Chắc rằng, ngoài sự mất mát qua thiên tai, hỏa hoạn, chiến tranh, việc tìm tòi chưa đến nơi đến chốn của chúng ta cũng là một nguyên nhân” (Tuyển tập Lương An, sđd, tr.375).

Bên cạnh đó, với tư cách là người trong cuộc, ông còn giới thiệu các tổ chức văn nghệ thời kháng chiến ở Quảng Trị như nhóm Nguồn Hàn (Không trong cũng nước nguồn Hàn), có ý kiến hoặc tranh luận về một số vấn đề văn học mang tính thời sự, như Vài ý kiến qua công tác biên soạn và phiên dịch trong một số sách ra đời gần đây có nội dung liên quan đến Thừa Thiên Huế, Bàn thêm về vấn đề tác giả bài “Răng cắn lưỡi”, Nhân đọc bài trao đổi với ông “Nam Chi…”; hoặc ở một hướng khác, ông đi sâu nghiên cứu địa chí về đất đai, sông núi quê nhà, như Truyền thuyết sông Đakrông, Văn chương Xuân Mỵ, Non Mai sông Hãn, Chảy mãi một dòng sông…

Những công trình nghiên cứu và ký sự chân dung của ông đầy ắp sự kiện, tư liệu đáng tin cậy, giàu tính phát hiện và phản biện, được lập luận chặt chẽ và lấp lánh hình tượng nên có sức thuyết phục người đọc. Nhất là, phía sau trang sách, có thể lắng nghe được hơi thở của từng con chữ, bên dưới bề dày những trầm tích văn hóa giàu tính nhân văn của miền quê Quảng Trị, rộng hơn là những sinh thể tinh thần nhấp nhô trải dài từ Đèo Ngang đến Hải Vân.

Gặp những cô gái xinh tươi, trẻ trung, là cháu chắt của cô lái đò “lên xuống Ba Lòng” ngày xưa, trong những ngày nắng xuân rực rỡ, lòng tôi bỗng bùi ngùi, và ước mơ một điều không bao giờ có thật, rằng giá như Lương An còn sống đến ngày nay để được tận mắt nhìn thấy quê hương yêu dấu của ông ngày mỗi đổi thay. Quả là Quảng Trị bây giờ rực rỡ như mùa xuân, to đẹp hơn rất nhiều lần, với đường xuyên Á, các khu công nghiệp, cảng biển… và cả dự án xây dựng sân bay. Cả Quảng Trị đang hân hoan đón xuân với mai vàng rực rỡ.

Phạm Phú Phong

Nguồn

Cùng chủ đề

Tái khởi động công trình đường Hùng Vương kết nối Hành lang kinh tế Đông

Sáng nay 23/2, thông tin từ Ban Quản lý dự án (QLDA) Đầu tư và Xây dựng tỉnh Quảng Trị cho biết, sau thời gian dài tạm dừng thi công, trong sáng qua 22/2, Dự án đường Hùng Vương kết nối Hành lang kinh tế Đông-Tây và Khu kinh tế Đông Nam đoạn qua huyện Triệu Phong thuộc Dự án Hạ tầng cơ bản cho phát triển toàn diện các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng...

Thu hồi 5.657,7 m 2  đất trồng lúa để xây dựng vùng trồng hoa chậu tập trung

UBND TP. Đông Hà, tỉnh Quảng Trị vừa ban hành quyết định về việc thu hồi đất để xây dựng công trình vùng trồng hoa chậu tập trung tại phường Đông Giang.Một cơ sở trồng hoa chậu của nông dân phường Đông Giang, TP. Đông Hà - Ảnh: T.TTheo đó, UBND TP. Đông Hà thu hồi 5.657,7 m2 đất chuyên trồng lúa của 8 hộ dân ở Khu phố 2, phường Đông Giang để đầu tư xây dựng vùng...

Hai người tôi yêu quý nhất!

Trời trở lạnh! Khi những cơn gió lạnh mùa đông rít vào kh e cửa làm tê buốt những đồ vật xung quanh, đâu đây lời bài hát “ Tình cha ấm áp như vầng thái dương...” làm lòng tôi cảm thấy lạnh, cái lạnh không phải vì mùa đông rét buốt mà cái lạnh khi nhớ về ba tôi và thầy giáo chủ nhiệm, hai con người đáng kính đối với cuộc đời tôi. Minh họa: LÊ DUYTôi...

Hải Lăng đất của những dòng sông sử thi

Không hiểu sao, mỗi lần chạm đất Hải Lăng, trong lòng tôi lại vấn vương câu văn đẹp như một bức tranh của nhà văn Nga Ilya Ehrenburg nói về lòng yêu nước mà tôi đã đọc từ thời trẻ tuổi: “Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất: yêu cái cây trồng ở trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông, yêu vị thơm chua mát của trái lê mùa thu...

Quá trình đào sông Vĩnh Định của Triều Nguyễn

Vĩnh Định là một trong 8 con sông đào lớn được khơi thông dưới Triều Nguyễn. Sông Vĩnh Định nối liền giữa sông Thạch Hãn ở ngã ba Cổ thành đến sông Lương Điền, đi qua các xã của hai huyện Triệu Phong và Hải Lăng của tỉnh Quảng Trị, thông vào phá Tam Giang của tỉnh Thừa Thiên - Huế. Đây là con đường thủy nội địa huyết mạch quan trọng dưới Triều Nguyễn. Qua chính sử Triều...

Cùng tác giả

Kịp thời hỗ trợ các hộ gia đình ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn sửa chữa, xây mới nhà ở

Đó là chỉ đạo của Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh Quảng Trị Nguyễn Long Hải tại buổi làm việc của Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh với Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát huyện Hướng Hóa về tình hình thực hiện công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn huyện vào sáng...

Triển khai kế hoạch giám sát của Ban Thường vụ Tỉnh ủy

Chiều nay 24/2, Ban Thường vụ (BTV) Tỉnh ủy Quảng Trị tổ chức hội nghị triển khai các quyết định, kế hoạch giám sát của BTV Tỉnh ủy đối với các huyện, thị, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy. Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Long Hải; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Đăng Quang; Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng; các ủy...

2 dự án khắc phục hậu quả bom mìn ở Quảng Trị hoạt động trở lại từ ngày 24/2

Sở Ngoại vụ Quảng Trị thông tin, 2 dự án rà phá, khắc phục hậu quả bon mìn tại Quảng Trị gồm: Viện trợ Nhân dân Na Uy (NPA), Cây Hòa bình Việt Nam (PeaceTrees Vietnam - PTVN) hoạt động trở lại từ ngày 24/2 sau thời gian gián đoạn do lệnh tạm dừng chính sách viện trợ quốc tế của Chính phủ Hoa Kỳ.Đội xử lý bom mìn lưu động EOD1/PTVN đo đạc, kiểm tra quả bom trước...

Kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam và Đại hội Thi đua yêu nước ngành y tế Quảng Trị

Sáng nay 24/2, Sở Y tế Quảng Trị long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2 (1955-2025) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành y tế Quảng Trị giai đoạn 2025-2030. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Đăng Quang; Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng: Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Chiến Thắng đến dự.Các đại biểu dự lễ - Ảnh:...

Nhiều chuyển biến tích cực trong hoạt động thương mại biên giới

Những năm gần đây, nhờ được quan tâm đầu tư, nâng cấp, khuyến khích phát triển các loại hình thương mại nên hoạt động thương mại biên giới của tỉnh Quảng Trị có nhiều chuyển biến tích cực, đáp ứng nhu cầu đi lại, mua sắm của người dân. Qua đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương biên giới, vun đắp và phát triển mối quan hệ hữu nghị đặc...

Cùng chuyên mục

Quan tâm nâng cao chất lượng hoạt động nghệ thuật biểu diễn chuyên nghiệp

Dưới sự quan tâm chỉ đạo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, những năm qua, Đoàn Nghệ thuật truyền thống tỉnh Quảng Trị tích cực triển khai thực hiện các hoạt động nghệ thuật biểu diễn chuyên nghiệp, phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ chính trị, các ngày lễ, kỷ niệm trọng đại của quê hương, đất nước cũng như các ngày lễ, kỷ niệm, các sự kiện chính trị - văn hóa tại địa...

Góp phần lan tỏa hình ảnh thể thao Quảng Trị

Với mong muốn lan tỏa nhiều hình ảnh đẹp của thể thao đến với cộng đồng, anh Ngô Đình Tuấn (sinh năm 1980) ở Khu phố 8, thị trấn Gio Linh, huyện Gio Linh, đã xây dựng kênh truyền thông “Xóm làng TV” chuyên tổ chức sự kiện thể thao - văn hóa; sản xuất hình ảnh, video cho các giải thể thao; livestream và tư vấn tổ chức các giải đấu. Kênh hiện có hàng chục ngàn lượt...

Người đàn ông đi qua hai cuộc chiến

Đã mấy năm nay, cứ vào cữ cuối tháng Bảy dương lịch, tức tháng Sáu ta, tôi cùng với một người bạn lại đi thăm những Bà mẹ Việt Nam anh hùng hiện còn sống trên địa bàn tỉnh. Thường thì tôi chạy chiếc ô tô cà tàng của mình, men theo các con đường làng xinh đẹp, ngóc ngách trong những xóm nhỏ yên bình để đến với các Mẹ. Trời tháng Sáu ở xứ mình nắng như...

Chùm thơ mới của nhà thơ Võ Văn Luyến

Võ Văn Luyến là một cây bút sống và viết vắt qua hai thế kỷ. Càng về sau, thơ Võ Văn Luyến càng “lót ổ” chắc chắn trong lòng bạn đọc. Anh là tác giả của gần 10 cuốn sách. Điều đáng nói là người viết đã giành 16 giải thưởng văn học trung ương và địa phương cùng với chính thức đứng trong đội ngũ những nhà văn Việt Nam hiện đại. Nhân kỷ niệm 50 năm ngày...

Bền bỉ cống hiến cho thể thao phong trào

Từ lâu, anh Nguyễn Văn Tý (sinh năm 1984) ở Khu phố 4, Phường 5, TP. Đông Hà được nhiều người trong giới thể thao biết đến. Với tình yêu và vốn kiến thức, am hiểu về thể thao, anh luôn có mặt ở nhiều giải đấu để cổ vũ cho các vận động viên (VĐV); thường xuyên viết bài phân tích, bình luận các giải đấu, nhất là giải thích tình huống gây tranh cãi trên các trang...

Hội vật truyền thống các thôn Trung An, Thâm Khê

Chiều nay 12/2, các thôn Trung An, Thâm Khê, xã Hải Khê, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị tổ chức hội vật truyền thống.Hồi trống bắt đầu hội vật truyền thống thôn Trung An, xã Hải Khê - Ảnh: ĐVHội vật các thôn Trung An, Thâm Khê là hoạt động văn hóa truyền thống vào dịp đầu xuân hằng năm, được người dân rất mong chờ; là nơi tranh tài hấp dẫn, gay cấn của trai tráng làng biển....

Quảng Trị khát vọng bay lên cùng đất nước

Lại một mùa xuân mới - mùa xuân Ất Tỵ đã về mang theo niềm vui, hy vọng và những ước mơ tốt đẹp nhất đến với mọi miền, mọi nhà và mọi người.Năm 2024 đi qua, đất nước và quê hương Quảng Trị đã trải qua, những thử thách vô cùng cam go, nhưng cũng là năm gặt hái được rất nhiều thành tựu rất đáng tự hào. Trong muôn vàn khó khăn, thử thách, tinh thần đoàn...

Mùi hương trong rương gỗ

Trong ký ức tôi về buổi chiều cuối cùng của một năm, thường hiện lên chiếc rương gỗ cũ kỹ. Như một chiếc hộp bí mật được bật mở mỗi dịp Tết đến, khi lề khóa lách cách, nắp rương he hé, lập tức một mùi hương nồng nàn thoảng bay ra. Ngày Tết có bao nhiêu mùi hương kỳ lạ mà ngày thường ta không thể ngửi thấy.Xúng xính tà áo mới du xuân - Ảnh: H.C.D1.Ngày trước...

Khởi tranh Đại hội Thể dục thể thao cấp cơ sở

Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh về tổ chức Đại hội Thể dục thể thao (TDTT) các cấp và Đại hội TDTT tỉnh Quảng Trị lần thứ IX, năm 2025 - 2026, ngay từ những ngày đầu xuân Ất Tỵ - 2025, các địa phương trong tỉnh đã tổ chức sôi nổi nhiều giải thể thao nằm trong chương trình thi đấu chính thức của đại hội; tạo sân chơi bổ ích, hấp dẫn ngày Tết, thu hút...

Xách vợt đi tập pickleball

Pickleball là môn thể thao thi đấu trong nhà hoặc ngoài trời, đánh đơn hoặc đôi trên sân hình chữ nhật (13,4 m x 6,1 m). Người chơi dùng một chiếc vợt mặt nhẵn để đánh một quả bóng nhựa rỗng, đục lỗ, qua lưới cao 0,86 m cho đến khi một bên không thể trả bóng hoặc phạm luật. Môn thể thao được phát minh vào năm 1965 tại Mỹ, trở thành cơn sốt thể thao ở Mỹ...

Tin nổi bật

Tin mới nhất