Tiêu chí môi trường trong chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) có ý nghĩa quan trọng để bảo vệ môi trường sinh thái và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Thời gian qua, huyện miền núi Đakrông đã từng bước khắc phục khó khăn, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, triển khai nhiều mô hình nhằm bảo vệ môi trường, từ đó góp phần quan trọng vào thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn.
Người dân tập kết vật liệu làm tuyến đường hoa tại thôn Phú Thành, xã Mò Ó, huyện Đakrông – Ảnh:T.L
Thôn Phú Thành, xã Mò Ó hiện có 139 hộ gia đình với trên 508 nhân khẩu. Đến thời điểm này, Phú Thành đang hoàn thành thủ tục để được công nhận thôn NTM. Xác định môi trường là một trong những tiêu chí khó thực hiện nên ngay từ khi triển khai xây dựng NTM, thôn Phú Thành đã chú trọng vào tiêu chí môi trường với nhiều cách làm hay, sáng tạo, từ đó tạo được sự đồng thuận hưởng ứng tích cực trong cộng đồng dân cư, góp phần tạo nên sự đổi thay lớn trong môi trường sống tại địa phương.
Bí thư Chi bộ thôn Phú Thành Mai Thanh Hồng cho biết: “Thực hiện tiêu chí môi trường, thôn đã chú trọng công tác tuyên truyền, vận động người dân chung tay bảo vệ môi trường sống, thực hiện nghiêm túc việc thu gom rác thải sinh hoạt. Nhờ vậy, ý thức của người dân về bảo vệ môi trường đã có sự thay đổi rõ nét, các hộ gia đình thực hiện nghiêm túc việc thu gom rác thải; tích cực ra quân vệ sinh môi trường vào Ngày NTM hằng tháng”.
Cùng với đó, để hoàn thành chương trình xây dựng thôn NTM, thôn Phú Thành đã phát động mô hình thôn sáng- xanh- sạchđẹp- an toàn; xây dựng tuyến đường hoa; xây dựng xóm xanh- sạch- đẹp- an toàn; xây dựng tuyến điện chiếu sáng…
Nhờ vậy, bộ mặt nông thôn tại thôn Phú Thành đã có nhiều khởi sắc, đổi mới kể từ sau khi thực hiện chương trình xây dựng NTM. Người dân rất phấn khởi và tin tưởng vào những kết quả đạt được, sẵn sàng chung tay, góp sức hướng tới xây dựng NTM bền vững.
Là một xã vùng khó của huyện Đakrông, đến thời điểm này, xã Đakrông đạt 10/19 tiêu chí trong xây dựng NTM. Cùng với thực hiện các tiêu chí khác, thời gian qua, xã Đakrông luôn chú trọng tiêu chí môi trường.
“Trong quá trình thực hiện tiêu chí môi trường, địa phương rất quan tâm đến công tác tuyên truyền, vận động, từ đó nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường sống cho chính bản thân và cộng đồng. Và kết quả rõ nét nhất sau khi triển khai chương trình xây dựng NTM đó là ý thức của người dân đã được nâng lên đáng kể, tình trạng vứt rác thải bừa bãi trên nương rẫy, sông suối giảm rõ rệt.
Việc sử dụng túi nilon được hạn chế, nhiều hộ gia đình đã có ý thức tự giác trong việc thu gom rác thải sinh hoạt, rác thải từ thuốc bảo vệ thực vật để bỏ đúng nơi quy định…Là một tiêu chí khó thực hiện nên trong thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục công tác tuyên truyền, vận động người dân, đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ của cấp trên để góp phần hoàn thành chương trình NTM theo kế hoạch đề ra”, Chủ tịch UBND xã Đakrông Hồ Thanh cho hay.
Thời gian qua, huyện Đakrông đã tăng cường chỉ đạo các địa phương tập trung triển khai thực hiện, phát huy vai trò, trách nhiệm và sự đóng góp của người dân trong thực hiện tiêu chí môi trường. Nhờ vậy, công tác thu gom rác thải được người dân và các đơn vị nỗ lực thực hiện. Các xã lân cận trung tâm huyện đã hợp đồng với Trung tâm Quản lý chợ, môi trường và đô thị để thu gom và xử lý đảm bảo quy định.
Huyện đã chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND các xã tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân tích cực phân loại rác thải tại hộ gia đình. Một số mô hình thu gom, phân loại rác thải tái chế do hội phụ nữ phát động đã phát huy hiệu quả vừa giảm rác thải ra môi trường vừa có nguồn quỹ hoạt động cho các hội.
Cùng với đó, các phong trào ra quân làm vệ sinh trụ sở cơ quan và khu dân cư được duy trì đều đặn ở một số xã như Triệu Nguyên, A Bung, Hướng Hiệp, Mò Ó…Mô hình “Đường tự quản” của các hội, đoàn thể tiếp tục được duy trì và mở rộng thêm ở các khu dân cư, các thôn, xã. Qua đó, đã tạo chuyển biến mới về nhận thức và các hành động bảo vệ môi trường của người dân địa phương.
Bên cạnh những kết quả đạt được, do đặc thù của một huyện miền núi, điều kiện KT-XH còn nhiều khó khăn nên việc thực hiện tiêu chí môi trường tại huyện Đakrông vẫn còn một số hạn chế. Đó là hạ tầng bảo vệ môi trường của huyện chưa được đầu tư đồng bộ. Hầu hết các cơ sở hạ tầng môi trường như hệ thống thoát nước và xử lý nước thải; hệ thống thu gom và xử lý chất thải; nghĩa trang; hệ thống cấp nước chưa được đầu tư xây dựng quy cũ, chưa đạt chuẩn…
Ý thức và thu nhập của người dân còn thấp, chưa có điều kiện để đầu tư các công trình xử lý chất thải, bảo vệ môi trường. Công tác xã hội hóa để xây dựng nghĩa trang, hệ thống xử lý thoát nước các tuyến đường giao thông chưa được thực hiện.
Tại một số xã vẫn còn tình trạng xả rác bừa bãi ra đường, sông suối; việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng nguyên tắc, bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng không được thu gom và xử lý theo quy định.
Mặt khác, tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của Nhà nước và cộng đồng của một bộ phận người dân trong huyện vẫn còn. Thu nhập của người dân địa phương còn thấp, do đó rất khó khăn để vận động người dân xây dựng nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa và các công trình xử lý môi trường trong chăn nuôi.
Thị trường ngành chăn nuôi thường biến động, giá cả bấp bênh, dịch bệnh nên các hộ gia đình chưa mạnh dạn đầu tư các công trình xử lý chất thải. Chăn nuôi gia súc phần lớn còn mang tính tập quán, lạc hậu chủ yếu là chăn thả và ít chú ý đến công tác phòng trừ dịch bệnh nên việc xây dựng chuồng trại và kiểm soát dịch bệnh chưa đảm bảo.
Nguồn kinh phí được phân bổ thực hiện tiêu chí môi trường chưa tương xứng với nhu cầu thực hiện. Ngân sách bố trí để thực hiện tiêu chí môi trường trong chương trình xây dựng NTM còn hạn chế trong khi tiêu chí về môi trường đặt ra quá cao, đòi hỏi sự đầu tư lớn.
Để khắc phục những khó khăn trên, huyện Đakrông tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân. Khuyến khích, vận động người dân tham gia vào chương trình xây dựng NTM của địa phương. Đồng thời chỉ đạo các xã công khai kết quả thực hiện cũng như kế hoạch, giao chỉ tiêu thực hiện về từng thôn, từng hộ gia đình để duy trì kết quả đạt được và tiếp tục triển khai có hiệu quả các chỉ tiêu chưa đạt.
Cùng với đó, địa phương cân đối bố trí kinh phí để hỗ trợ thực hiện tiêu chí môi trường, đặc biệt là đầu tư xây dựng các nghĩa trang, thu gom và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường nhằm đa dạng hóa nguồn lực để thực hiện.
Thực hiện thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt; xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, nhà tắm, bể chứa nước đảm bảo quy định; xây dựng nghĩa trang, chỉnh trang đường làng ngõ xóm, trồng hoa các đường liên thôn, liên xã; trồng và chăm sóc, bảo vệ cây xanh…, từ đó góp phần tạo nên những “miền quê đáng sống”.
Thanh Lê
