Nhằm góp phần thực hiện đề án tái canh cây cà phê của tỉnh, từ năm 2020 -2022 Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị đã xây dựng mô hình “Tái canh cây cà phê chè trên địa bàn huyện Hướng Hóa”. Đến nay, kết quả cho thấy các giống cà phê mới thích nghi tốt, mô hình đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.
Kiểm tra mô hình trồng cây cà phê THA1 ở Hướng Hóa -Ảnh: P.V.T
Gia đình ông Trần Xuân Hải, ở thôn Bụt Việt, xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa được Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ xây dựng mô hình tái canh cây cà phê với diện tích 0,8 ha, giống đưa vào mô hình là giống cà phê THA1. Sau hơn 3 năm triển khai, đến nay cho thấy cây thích nghi, sinh trưởng tốt, không có sâu bệnh gì đáng kể. Vừa qua, vườn cà phê gia đình ông Hải đã thu hoạch, năng suất đạt 25 tấn/ha, cà phê THA1 hạt nhân trên sàng cao, các doanh nghiệp đã đặt hàng và thu mua với giá bán 15.000 đồng/kg. Sau khi trừ toàn bộ chi phí, ông Hải thu lãi 150 triệu/ha.
Ông Hải cho biết: “Chưa năm nào năng suất cà phê lại cao như vụ này. Tôi thấy giống THA1 phù hợp với chất đất ở đây. Từ sự hỗ trợ, hướng dẫn của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, đây là vụ cà phê cho năng suất cao nhất, hiệu quả mang lại gấp 1,5 lần so với các vườn cà phê khác. Thấy giống cà phê THA1 triển vọng nên gia đình tôi cũng trồng mới thêm 0,5 ha giống THA1 này nữa”.
Cà phê là một trong 3 cây công nghiệp dài ngày chủ lực của tỉnh Quảng Trị được trồng tập trung tại huyện Hướng Hóa. Diện tích cà phê đến cuối năm 2023 có trên 3.700 ha, năng suất cà phê nhân ước đạt 11 tạ/ha, sản lượng ước đạt 4.274 tấn/ha. Năng suất cà phê chưa cao nguyên nhân là do diện tích cây cà phê già cỗi đang còn nhiều, chiếm khoảng 50% diện tích. Vì vậy việc tái canh cà phê được xem là một trong những mục tiêu quan trọng để thực hiện thành công cơ cấu lại ngành nông nghiệp.
Trong 3 năm triển khai (từ 2020 -2022), Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị xây dựng 3 mô hình tái canh cà phê chè trên địa bàn các xã của huyện Hướng Hóa, với giống đưa vào là cà phê Catimor và THA1, tổng diện tích 30 ha, tại xã Hướng Phùng triển khai 6 ha. Đối với vườn cà phê THA1, hạt giống được mua từ Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên, gieo ươm và chọn lọc đảm bảo độ đồng đều để làm giống. Cây giống trước khi đem trồng được các cơ quan chuyên môn của ngành kiểm tra đảm bảo tiêu chuẩn sản xuất. Sau khi trồng cho thấy cây phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu của Hướng Hóa.
Quá trình triển khai mô hình, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã áp dụng phương pháp “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn tận tình các kỹ thuật trồng, chăm sóc cho hộ dân, cách ủ phân hữu cơ vi sinh từ vỏ cà phê sau khi chế biến và rác thải nông nghiệp. Qua đó, vừa giải quyết được tình trạng ô nhiễm môi trường vừa tạo ra nguồn phân hữu cơ tại chỗ giúp giảm chi phí đầu tư trong sản xuất và nâng cao chất lượng cà phê. Sau 3 năm thực hiện tái canh cây cà phê, đến nay mô hình đạt được những kết quả rất khả quan.
Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Trần Cẩn cho biết, từ kết quả này, trung tâm mong muốn các địa phương mở rộng diện tích trồng các giống cà phê mới, đặc biệt như giống THA1 trên địa bàn. Hiện nay trung tâm cũng đang thực hiện đề tài khoa học cấp tỉnh một số giống cà phê mới TN6, TN7, TN9 và THA1. Qua đánh giá, các giống cà phê này sinh trưởng tốt, cho năng suất cao và ổn định. Thời gian tới, trung tâm sẽ tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT xây dựng các mô hình trình diễn, chuyển giao, nhân rộng các giống cây cà phê mới trên địa bàn.
Việc triển khai mô hình tái canh cây cà phê trên địa bàn huyện Hướng Hóa sử dụng các giống cà phê chè mới có năng suất, chất lượng cao thay thế diện tích cây cà phê già cỗi góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm cà phê Quảng Trị; xây dựng và khôi phục thương hiệu cà phê Khe Sanh; thực hiện thành công cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
Phan Việt Toàn
