Đặt ra mục tiêu gỡ “thẻ vàng” đối với hàng thủy sản Việt Nam tại đợt thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban Châu Âu

Đó là chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại hội nghị trực tuyến với các địa phương ven biển về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) ngày 28/8. Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng dự hội nghị tại điểm cầu Quảng Trị.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng dự hội nghị tại điểm cầu Quảng Trị – Ảnh: L.A

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và PTNT, sau gần 1 năm từ đợt thanh tra lần thứ 4 của Ủy ban Châu Âu (EC) và sau gần 7 năm triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, đến nay tình hình chống khai thác IUU đã đạt được một số kết quả quan trọng.

Theo đó, đã rà soát, thống kê nắm được tổng số đội tàu cá cả nước là 85.495 chiếc; trong đó tàu cá đã được đăng ký là 70.910 chiếc. Công bố hạn ngạch giấy phép tại vùng khơi giai đoạn 2024 – 2029 là 29.552 giấy phép. Số lượng tàu cá từ 15 m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) đạt 98,5% (28.512/28.953 tàu cá), đánh dấu tàu cá đạt 98%.

Các địa phương đã lập danh sách, theo dõi, quản lý đối với các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU. Công tác theo dõi, giám sát hoạt động tàu cá trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá, ra vào cảng, xuất nhập bến tại một số địa phương đã thực hiện nghiêm túc, đầy đủ theo quy định.

Đến nay đã có 74 cảng cá, điểm lên cá trong cả nước áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp trong xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác xuất khẩu.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài tiếp tục diễn biến phức tạp, gia tăng hơn so với trước.

Tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ngày càng tinh vi bằng nhiều thủ đoạn như sử dụng tàu cá có chiều dài dưới 15 m không lắp thiết bị VMS; cố tình ngắt VMS khi hoạt động gần khu vực vùng biển giáp ranh hoặc cố tình gửi, vận chuyển thiết bị VMS trên tàu cá khác.

Việc thực hiện quy định về đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản đến nay vẫn chưa hoàn thành.

Cụ thể, đăng ký tàu cá được cập nhật trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia mới đạt khoảng 82,9%; cả nước vẫn còn 14.585 tàu “3 không”; tình trạng mua bán, chuyển nhượng, sang tên đổi chủ tàu cá không thực hiện thủ tục xóa đăng ký, đăng ký lại tàu cá trong tỉnh và giữa các tỉnh vẫn diễn ra thường xuyên…

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, tháo gỡ “thẻ vàng” của EC không chỉ góp phần thúc đẩy phát triển KT – XH, nâng cao thu nhập cho ngư dân mà còn khẳng định hình ảnh, vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Do vậy, phải đặt ra mục tiêu gỡ “thẻ vàng” đối với hàng thủy sản Việt Nam tại đợt thanh tra lần thứ 5 của EC dự kiến vào tháng 10/2024.

Trên cơ sở các ý kiến thảo luận tại hội nghị, Thủ tướng yêu cầu các ban, bộ, ngành, địa phương có liên quan cần tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52/NQ-CP của Chính phủ; áp dụng triệt để quy định tại Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản để xử lý nghiêm các hành vi liên quan khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, ngắt, gửi, vận chuyển thiết bị VMS trái quy định của pháp luật.

Tập trung cao điểm nguồn lực ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân để xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; điều tra, xử phạt nghiêm các vụ việc vi phạm.

Khẩn trương hoàn thành công tác quản lý đội tàu, đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, đánh dấu tàu cá; xử lý dứt điểm tàu cá “3 không”. Kiểm soát chặt chẽ từ sớm, từ xa, kiên quyết xử lý nghiêm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân, lực lượng chức năng có liên quan không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao trong thi hành công vụ; bao che, dung túng, tiếp tay cho hành vi khai thác IUU, để tàu cá vi phạm khai thác IUU ra vào cảng, xuất nhập bến tham gia hoạt động khai thác thủy sản. Chuẩn bị kỹ các phương án đảm bảo tốt nhất, không để bị động, bất ngờ ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của cả nước.

Lê An