Để có mặt bằng phục vụ thi công dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông, đoạn Vạn Ninh-Cam Lộ (cao tốc Vạn Ninh-Cam Lộ), tỉnh Quảng Trị đã đầu tư xây dựng 9 khu tái định cư cho hàng trăm hộ gia đình thuộc diện giải tỏa. Tuy nhiên, sau gần 1 năm kể từ khi dự án được khởi công, hiện tất cả các điểm tái định cư trong toàn tỉnh chưa xây dựng hoàn thành. Điều này đã gây ra nhiều khó khăn trong Nhân dân, ảnh hưởng lớn đến quá trình triển khai thi công dự án vì vướng mặt bằng.
Gia đình bà Phạm Thị Thu Linh và ông Hoàng Đức Hùng phải tiếp tục sống trong ngôi nhà tạm trên đất mượn vì chưa được cấp đất để tái định cư – Ảnh: L.T
Mong mỏi chờ đất tái định cư
Là một trong những hộ gia đình sớm đồng thuận tháo dỡ nhà cửa, chấp nhận mượn đất dựng nhà tạm sinh sống để giải phóng mặt bằng (GPMB) phục vụ dự án cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ từ tháng 12/2022, tuy nhiên, sau gần 1 năm, mặc dù dự án đã triển khai xây dựng nhưng đến nay gia đình ông Hoàng Đức Hùng và bà Phạm Thị Thu Linh ở thôn Vĩnh An, xã Cam Hiếu, huyện Cam Lộ vẫn chưa được cấp đất tái định cư.
Ông Hùng phàn nàn: “Để thực hiện chủ trương của Nhà nước, gia đình tôi đã chấp nhận di dời, làm nhà tạm để ở từ trước Tết năm ngoái. Tưởng rằng chỉ “tạm” ít tháng qua Tết, ai ngờ gần cả năm rồi mà đất tái định cư của gia đình vẫn chưa thấy đâu, nên tôi rất lo lắng. Có lẽ, sắp tới chúng tôi lại phải đón thêm một cái Tết nữa trong ngôi nhà tạm bợ này”. Tiếp lời, bà Linh bức xúc: “Nếu biết việc cấp đất tái định cư mà lâu như thế này, gia đình tôi đã tìm phương án để mua đất làm nhà cho ổn định hoặc xây dựng ngôi nhà cho kiên cố hơn để ở. Chứ sống trong căn nhà như lều tạm thế này, mỗi lần mưa gió, bão lụt hay có việc vàn gì thì gia đình rất lo lắng”.
Ngoài gia đình ông Hoàng Đức Hùng, trên địa bàn huyện Cam Lộ có 130 hộ dân thuộc diện tái định cư do ảnh hưởng dự án cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ. Để ổn định cuộc sống cho người dân, địa phương đang khẩn trương triển khai xây dựng 3 khu tái định cư tại xã Cam Thủy, Cam Tuyền và Cam Hiếu với tổng số vốn trên 140,1 tỉ đồng.
Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân hiện cả 3 khu này chưa hoàn thành để cấp đất cho các gia đình bị ảnh hưởng. Quan sát thực tế tại khu vực xây dựng khu tái định cư xã Cam Hiếu, phóng viên Báo Quảng Trị nhận thấy, ở đây chỉ mới đổ một ít đất nền rồi dừng lại, xung quanh vẫn đang là bãi đất hoang, thấp trũng, nhiều vị trí còn đọng nước.
Tương tự tại huyện Gio Linh, địa phương đang nỗ lực xây dựng 3 khu tái định cư tại xã Hải Thái, Gio An và Linh Trường với tổng mức đầu tư trên 110,1 tỉ đồng làm nơi ở cho 129 hộ dân nằm trong diện bị ảnh hưởng đủ điều kiện tái định cư. Tuy vậy, đến thời điểm này cả 3 khu tái định cư trên chưa khu nào hoàn thành để cấp đất cho người dân.
Chủ tịch UBND xã Hải Thái Hoàng Đoán cho biết, khu tái định cư xã Hải Thái có 2 vị trí xây dựng tại thôn Trường Trí và Trường Thọ. Đây là khu đầu tiên được khởi công trong toàn tỉnh, nhưng đến nay, tiến độ dự án chỉ mới đạt khoảng 45% khối lượng. Tại điểm tái định cư thôn Trường Thọ, đơn vị thi công đang khẩn trương xây dựng hệ thống thoát nước, đổ cấp phối đá dăm lớp 1 các tuyến đường, lắp đặt hệ thống điện, nước… Tuy nhiên, để kịp đúng tiến độ bàn giao đất cho người dân trong năm 2023 có lẽ rất khó.
Sớm tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ
Dự án cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ thuộc Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025 có tổng chiều dài 65,7 km. Trong đó, đoạn qua tỉnh Quảng Trị có chiều dài 32,53 km, đi qua các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh và Cam Lộ. Để ổn định cuộc sống cho khoảng 351 hộ dân thuộc diện bị ảnh hưởng bởi dự án phải di dời, tỉnh đã triển khai xây dựng 9 khu tái định cư ở 3 địa phương này với tổng diện tích trên 37,2 ha. Tính đến tháng 11/2023, chỉ mới có 7 khu tái định cư đang triển khai thi công nhưng chưa có một khu nào hoàn thành; 2 khu tái định cư ở xã Gio An và Linh Trường, huyện Gio Linh chưa thực hiện được do vướng mặt bằng.
Phó Chủ tịch UBND huyện Cam Lộ Trần Hoài Linh cho biết, khó khăn nhất trong triển khai xây dựng các khu tái định cư trên địa bàn huyện hiện nay là vấn đề thiếu đất đắp san nền và thời tiết bất lợi do thường xuyên có mưa nên việc triển khai thi công gặp khó khăn.
Hiện nay, toàn huyện Cam Lộ thiếu khoảng 200.000 m3 đất đắp phục vụ san nền các khu tái định cư. Để tháo gỡ vấn đề này, huyện đã lên phương án, xin ý kiến các cấp, ngành và UBND tỉnh cho phép sử dụng khối lượng đất từ việc hạ độ cao, làm mặt bằng tại Cụm công nghiệp Cam Hiếu và Khu dân cư Nam Hiếu, xã Cam Hiếu để phục vụ thi công các khu tái định cư.
Ngoài ra, để sớm bàn giao đất tái định cư cho người dân xây dựng nhà ở, địa phương tập trung hoàn thành việc san nền mặt bằng các khu tái định cư trước để phân lô rồi cấp cho các hộ gia đình. Song song với đó là tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Làm như vậy, vừa giúp người dân có thể sớm làm nhà, ổn định cuộc sống vừa đẩy nhanh tiến độ dự án.
Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo GPMB cao tốc đoạn Vạn Ninh – Cam Lộ tỉnh Quảng Trị, nguyên nhân của việc chậm trễ hoàn thành các khu tái định cư là một số điểm đang còn vướng mắc công tác GPMB. Như tại khu tái định cư Gio An, huyện Gio Linh đã hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ và ký kết hợp đồng thi công.
Tuy nhiên, do Công ty TNHH MTV Cao su Quảng Trị chưa thanh lý tài sản trên 6,3 ha cây cao su để bàn giao mặt bằng nên việc thi công ở đây chưa thể thực hiện. Ngoài ra, quá trình thi công gặp nhiều bất lợi do thời tiết thường xuyên có mưa kéo dài ảnh hưởng lớn đến tiến độ và chất lượng công trình.
Để tháo gỡ, Ban Chỉ đạo GPMB cao tốc đoạn Vạn Ninh – Cam Lộ tỉnh Quảng Trị đề nghị các địa phương tập trung chỉ đạo, khẩn trương giải quyết các vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ xây dựng; ưu tiên hoàn thành việc san lấp mặt bằng, phân lô các vị trí để giao đất về các hộ dân, tạo điều kiện cho người dân chủ động trong xây dựng nhà ở.
Trước mắt, UBND tỉnh thống nhất chủ trương hỗ trợ các hộ dân diện giải tỏa đã bàn giao mặt bằng 2 triệu đồng/ tháng chi phí thuê nhà trong thời gian chờ bố trí đất tái định cư. Đồng thời, các địa phương tiếp tục thực hiện phương án bố trí tạm cư, vận động người dân di dời để bàn giao mặt bằng phục vụ thi công dự án.
Riêng đối với nguồn đất đắp, ngày 13/7/2023, UBND tỉnh ban hành quyết định giao 5 mỏ đất với trữ lượng khai thác là 1,1 triệu m3 thuộc 2 huyện Gio Linh và Vĩnh Linh cho các đơn vị thi công, địa phương để phục vụ dự án cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ và san nền các khu tái định cư.
Lê Trường
