Powered by Techcity

Mùa Ra dư trĩu hạt

Niềm vui được mùa như vẫn đang hiện hữu trên nụ cười của mỗi người dân thôn A Đeng, xã A Ngo, huyện Đakrông. Đã lâu lắm rồi, cái tên lúa Ra dư – niềm tự hào của đồng bào Pa Kô nơi đây – mới được nhắc đến nhiều như thế.

Vui mùa lúa Ra dư

Bước qua tháng 11, khi chút nắng ấm cuối mùa vương đầy trên lá, bông lau nở trắng rừng, dưới chân núi, lúa bắt đầu óng vàng là lúc đồng bào Pa Kô, ở A Ngo bước vào vụ thu hoạch lúa.

Mùa Ra dư trĩu hạt

Niềm vui của người dân khi được mùa lúa Ra dư – Ảnh: DO HỘI LHPN XÃ A NGO CUNG CẤP

Lần đầu tiên sau nhiều năm bị mai một, cây lúa Ra dư – vật thiêng của Giàng – lại được mùa. Tỉ mẫn cắt từng nắm bông lúa bỏ vào gùi, chị Hồ A Ríp, thôn A Đeng hớn hở khoe: “Năm nay lúa Ra dư xanh tốt, hạt vàng mẩy, nhà nào cũng nhiều lúa nên ai cũng phấn khởi!”. Cạnh thửa ruộng của chị Ríp, nhiều đồng bào Pa Kô khác cũng đang thu hoạch lúa, tiếng nói cười vang vọng cả góc rừng.

Năm nay đã ở tuổi 80 nhưng bà Hồ Thị Hệp, thôn A Đeng, không nhớ rõ lúa Ra dư xuất hiện từ bao giờ. Trong ký ức của mình, bà chỉ nhớ rằng từ khi còn nhỏ đã theo mẹ lên rẫy trỉa lúa rồi đợi ngày vác gùi đi thu hoạch. Những mùa vàng trĩu hạt của lúa Ra dư cứ thế lớn dần theo ký ức tuổi thơ bà.

Bà Hệp kể rằng, đối với người dân A Đeng, Ra dư không đơn giản là lương thực mà còn là “ngọc trời”, là vật phẩm không thể thiếu để cúng Giàng trong dịp lễ cơm mới hoặc tiếp khách quý. Ngày trước, lúa Ra dư trồng trên rẫy nên sinh trưởng theo quy luật tự nhiên của đất trời, bà con không hề sử dụng phân bón hay thuốc bảo vệ thực vật. Hạt lúa Ra dư sau khi được gửi vào lòng đất tự nảy mầm, hút dưỡng chất, tắm nước từ những cơn mưa rừng mà vươn mầm xanh cùng trời đất. Vậy nên hạt gạo Ra dư dẻo, ngon, mang vị đặc trưng của núi rừng.

Vốc nắm lúa Ra dư no nắng sớm trên tay, bà Hệp cho hay: “Bao năm rồi, hôm nay người Pa Kô chúng tôi mới được sống trong bầu không khí rộn ràng của ngày mùa với lúa Ra dư. Vụ lúa năm nay, nhà mình trồng 2 sào, mảnh ruộng nào cũng được mùa, hạt trĩu bông. Giàng thương cho lúa được mùa, báo hiệu một năm bản làng no ấm”.

Giải đáp thêm những thắc mắc của chúng tôi về lúa Ra dư, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã A Ngo Hồ Thị Miềm, chia sẻ: “Ra dư còn được gọi là “thóc thiêng”, có hạt gạo to, dẻo, màu hồng thẫm, khi nấu lên hạt cơm rất thơm và không bị khô. Lúc ăn nhai kỹ mới thấy vị ngon thấm vào đầu lưỡi.

Từ xa xưa, người dân A Ngo đã biết chọn những chân đất màu mỡ, tầng dày để trỉa hạt Ra dư. Thời gian sinh trưởng của lúa tầm 6 tháng nên mỗi năm chỉ trồng được một vụ. Do người Pa Kô quan niệm đây là loại “thóc thiêng” nên trong quá trình trồng, trỉa và gom thóc, người dân đều phải tổ chức cúng Giàng. Khi tuốt lúa về, bà con làm lễ cơm mới để cầu cho lúa nặng hạt, chắc bông, tuốt sao cho gùi đừng cạn, đừng vơi, hạt bằng thúng, nắm bằng bồ.

Lễ cúng kéo dài từ 2-4 ngày, trong mâm cúng không thể thiếu dé lúa Ra dư nặng hạt nhất được bà con tuốt về để dâng lên các vị thần. Tuốt lúa xong, trước khi đưa về nhà, người dân làm lễ rước thần lúa về nhà với nguyện ước thần về cho no ấm, hạnh phúc, cầu cho lúa về tới nhà không bị chuột tha, chim cắp. Gạo Ra dư đưa về nhà được cất kỹ ở một nơi cao ráo hoặc giã xong thì cho vào gùi để lên tra.

Hành trình khôi phục lúa bản địa

Mặc dù là giống lúa quý, chất lượng gạo tốt nhưng lúa Ra dư kén đất, chu kỳ sinh trưởng dài nên người dân địa phương dần ít trồng hơn trước, thậm chí nhiều người còn bỏ vì năng suất thấp. Đứng trước nguy cơ mai một của giống lúa quý, là một người con của bản làng, nhiều lần chị Miềm trăn trở tìm giải pháp để khôi phục giống lúa truyền thống của địa phương. Chị Miềm chia sẻ: “Những năm trước, tôi cùng bà con trong thôn gom giống lúa Ra dư để trồng cả trên rẫy và ruộng nước ở dưới chân núi. Tuy nhiên, vụ nào lúa cũng mất mùa, hạt lép do thời tiết không thuận lợi hoặc chọn mùa vụ không phù hợp. Do Ra dư là cây “lúa thiêng” nên theo quan niệm của dân bản, lúa ưng ai thì cho hạt nhiều, không ưng thì cho hạt lép”.

Mùa Ra dư trĩu hạt

Người dân thôn A Đeng, xã A Ngo, thu hoạch lúa Ra dư – Ảnh: L.N

Đầu năm 2023, được sự hỗ trợ của LHPN tỉnh, sự quan tâm của chính quyền địa phương, cây lúa Ra dư bản địa đã được khôi phục. Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Trần Thị Thúy Nga chia sẻ: “Thực hiện Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” do Trung ương Hội LHPN Việt Nam, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng phát động, đầu năm 2023, Hội LHPN tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan hỗ trợ 100 triệu đồng để thực hiện mô hình khôi phục lúa Ra dư bản địa tại xã A Ngo.

22 hộ dân tham gia mô hình trên diện tích 1,5 ha”. Trên cơ sở kinh nghiệm sẵn có của người dân, cùng với bài học rút ra từ các vụ mùa trước đó, bà con đã có sự thay đổi phù hợp từ khâu gieo hạt đến điều chỉnh lượng phân bón, mực nước cho từng chân ruộng. Chị Hồ A Ríp cho biết thêm: “Nhờ áp dụng tốt kỹ thuật canh tác, chăm sóc nên lúa Ra dư vụ này được mùa lớn, năng suất cao hơn nhiều so với các vụ trước. Hiện nay, gia đình tôi đã giữ lại những bông tốt nhất để làm giống cho vụ tiếp theo”.

Chia sẻ thêm về kinh nghiệm trồng lúa Ra dư, chị Miềm bộc bạch: “Điều quan trọng nhất để lúa Ra dư cho năng suất cao là phải gieo trồng đúng thời vụ. Thời gian gieo phù hợp nhất là từ cuối tháng 4, đầu tháng 5, thời điểm này có mưa giông, độ ẩm vừa đủ để cây nảy mầm tốt. Để quá trình chăm sóc diễn ra thuận lợi, chúng tôi đã thành lập nhóm trồng lúa Ra dư, tổ chức họp thường xuyên để triển khai các kỹ thuật mới, hướng dẫn cách chăm sóc hiệu quả, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm hay trong quá trình sản xuất. Nhờ vậy, sau gần 6 tháng chăm sóc đã cho “quả ngọt” với mùa vàng bội thu. Bà con bản trên bản dưới rất phấn khởi vì giống lúa truyền thống của bản đã được khôi phục”.

Để lúa Ra dư vươn xa

Những ngày cuối năm, thôn A Đeng bừng nắng xuân ấm áp. Sau khi hong khô lúa cất vào bồ, kịp chọn những bông mẩy nhất giữ làm giống cho vụ sau, bà con lại háo hức chuẩn bị cho Tết ăn cơm mới.

“Từ ngày thu hoạch, hay tin lúa Ra dư được mùa, chúng tôi đã nhận được nhiều đơn đặt hàng mua gạo Ra dư với giá khá cao, từ 30.000-50.000 đồng/kg nhưng không có để bán, do mỗi hộ chỉ làm được khoảng 2 sào. Là giống lúa chống chịu sâu bệnh tốt nên quá trình chăm sóc, bà con hạn chế bón phân và tuyệt đối không dùng thuốc trừ sâu, do vậy đây là một loại gạo sạch, rất an toàn cho sức khỏe. Với sự giúp đỡ của Hội LHPN tỉnh, trong vụ tới, chúng tôi tiếp tục động viên người dân mở rộng diện tích trồng lúa Ra dư, vừa đảm bảo lương thực, vừa tạo thêm thu nhập cho người dân từ cây trồng truyền thống”, chị Miềm chia sẻ.

Mùa Ra dư trĩu hạt

Lúa Ra dư sau khi tuốt về được phơi cẩn thận trước khi cất vào bồ và chuẩn bị cho Tết ăn cơm mới – Ảnh: L.N

Lúa Ra dư không chỉ gắn với truyền thống của bà con dân tộc vùng cao A Ngo mà còn là một trong những giống lúa có phẩm cấp đứng hàng đầu các giống lúa địa phương. Là cây trồng truyền thống bị lãng quên được phục hồi lại theo hướng canh tác tự nhiên, ít rủi ro, sản phẩm gạo sạch. Đây chính là lợi thế để xây dựng thương hiệu cho giống lúa bản địa, góp phần nâng cao đời sống, đảm bảo an ninh lương thực cho người dân vùng biên giới.

Cùng với đó, địa phương cũng cần có phương án, kế hoạch dài hạn trong việc phát triển lúa Ra dư theo hướng hữu cơ sinh học, chuyển giao công nghệ kỹ thuật cho người dân trên địa bàn, đồng thời có hướng quảng bá phù hợp để sản phẩm gạo Ra dư tiếp tục vươn xa.

Lệ Như

Nguồn

Cùng chủ đề

13 tác phẩm đoạt giải cuộc thi viết về “Những tấm gương điển hình tiên tiến vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh...

Sáng nay 15/11, Báo Quảng Trị, Sở Thông tin và Truyền thông, Ban Dân tộc tỉnh tổ chức tổng kết và trao giải cuộc thi viết về chủ đề: “Những tấm gương điển hình tiên tiến vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Trị”. Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng tham dự.Các đại biểu tham dự lễ trao giải - Ảnh: Lê MinhHướng đến Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số...

Tiếp sức cho phụ nữ vùng khó thoát nghèo

Bằng nhiều hoạt động hỗ trợ thiết thực, hiệu quả, thời gian qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) huyện Đakrông đã tiếp sức cho các hội viên vượt qua nghịch cảnh, vươn lên trong cuộc sống, góp phần tích cực vào công tác giảm nghèo của địa phương.Nhờ nguồn vốn vay quay vòng, chị Xiên có điều kiện mở rộng việc chăn nuôi - Ảnh: T.PTheo cán bộ phụ nữ xã Tà Rụt, chúng tôi đến thăm gia...

Hội nghị báo cáo viên Tỉnh ủy Quảng Trị lần thứ 15 , nhiệm kỳ 2020-2025

Sáng nay 24/10, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức hội nghị báo cáo viên Tỉnh ủy lần thứ 15, nhiệm kỳ 2020-2025.Lãnh đạo Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh thông tin chuyên đề về tình hình chung về biên giới trên đất liền Việt Nam - Lào - Ảnh: S.HTại hội nghị, lãnh đạo Chi cục Dân số tỉnh thông tin chuyên đề về già hóa dân số và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi...

Hội trại chăm sóc sức khoẻ sinh sản nắm bắt hạnh phúc tương lai

Sáng nay 21/10, tại Trường Trẻ em Khuyết tật tỉnh, Sở Giáo dục & Đào tạo Quảng Trị phối hợp Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Hoà nhập (RCI) tổ chức Hội trại chăm sóc sức khoẻ sinh sản (SKSS) học sinh khuyết tật năm 2024 với chủ đề: “Chăm sóc SKSS nắm bắt hạnh phúc tương lai”. Gần 300 học sinh khuyết tật, phụ huynh, người chăm sóc học sinh khuyết tật trên địa bàn tỉnh Quảng Trị...

Trồng hoa cúc mâm xôi để không “đụng hàng”

Hơn 15 năm gắn bó với nghề trồng hoa, cây cảnh, ông Hoàng Nhật Trinh (sinh năm 1959), ở Khu phố 1, phường Đông Giang, TP. Đông Hà, tỉnh Quảng Trị không chỉ được làm công việc mình yêu thích mà còn kiếm được nguồn thu nhập khá, tạo việc làm thời vụ cho một số lao động trên địa bàn.Ông Trinh chăm sóc từng chậu cúc mâm xôi -Ảnh: T.PThời điểm này tuy chưa phải là mùa cao...

Cùng tác giả

Hơn 126 tỉ đồng cải tạo vỉa hè đường Hùng Vương, TP. Đông Hà

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Lê Đức Tiến vừa ký ban hành quyết định phê duyệt dự án “Hạ tầng cơ bản cho phát triển toàn diện các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị - Tiểu dự án tỉnh Quảng Trị, vốn vay ADB” để cải tạo vỉa hè đường Hùng Vương TP. Đông Hà (giai đoạn 1) với tổng mức đầu tư 126,5 tỉ đồng từ nguồn vốn vay ADB và vốn...

Tỉnh lộ 585C tiếp tục bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng

Từ sau khi cao tốc Cam Lộ - La Sơn được đưa vào khai thác, lưu lượng phương tiện trọng tải nặng đi qua tuyến Tỉnh lộ 585C (ĐT.585C) tại huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị tăng đột biến khiến kết cấu hạ tầng trên tuyến xuống cấp nhanh chóng, cuộc sống người dân bị ảnh hưởng. Mặc dù được sửa chữa tạm thời nhiều lần nhưng hiện trạng mặt đường trên tuyến ngày càng bị hư hỏng, tiềm...

Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh: Diễn tập chỉ huy – tham mưu 1 bên 2 cấp trên bản đồ và ngoài thực địa

Trong 2 ngày 27, 28/11, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Trị tổ chức diễn tập chỉ huy – tham mưu 1 bên 2 cấp trên bản đồ và ngoài thực địa (đợt 2) năm 2024.Cuộc diễn tập trải qua 3 giai đoạn, gồm: Chuyển lực lượng vũ trang vào các trạng thái sẵn sàng chiến đấu, chuyển địa phương vào các trạng thái quốc phòng; tổ chức chuẩn bị tác chiến phòng thủ và thực hành tác...

Thống nhất đề xuất HĐND tỉnh ban hành giá dịch vụ y tế mới

Sáng nay 28/11, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Quảng Trị làm việc với Sở Y tế về kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2024, phương hướng, nhiệm vụ năm 2025; kết quả thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh về lĩnh vực y tế và các dự thảo nghị quyết quy định giá dịch vụ khám, chữa bệnh đối với các cơ sở khám chữa bệnh, chủ trương thành lập Bệnh viện Đa khoa...

Quỹ Thiện Tâm – Báo Quảng Trị: Trao 130 suất học bổng cho học sinh nghèo vượt khó Trường THPT Chu Văn An

Sáng nay 28/11, tại thị trấn Ái Tử, huyện Triệu Phong, từ nguồn tài trợ của Quỹ Thiện Tâm (Tập đoàn Vingroup), Báo Quảng Trị tổ chức trao 130 suất học bổng cho các em học sinh Trường THPT Chu Văn An có hoàn cảnh khó khăn, vượt khó vươn lên học tập tốt.Lãnh đạo Báo Quảng Trị và UBND huyện Triệu Phong trao học bổng cho học sinh Trường THPT Chu Văn An - Ảnh: Lê TrườngTrường THPT...

Cùng chuyên mục

Tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài sản công là cơ sở nhà, đất

Thống kê đến ngày 30/7/2024, toàn tỉnh có tổng số tài sản công là cơ sở nhà, đất phục vụ hoạt động quản lý và cung cấp dịch vụ công được rà soát trong giai đoạn 2018-2024 là 2.342 cơ sở, với diện tích 8.584.366 m2 đất và 1.332.422 m2 nhà. Trong đó, cấp tỉnh quản lý 391 cơ sở, với diện tích 2.511.391 m2 đất và 452.090 m2 nhà; cấp huyện và cấp xã quản lý 1.951 cơ...

Nâng cấp hệ thống thủy lợi để thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững

Hiện nay, việc đẩy mạnh phát triển nền nông nghiệp hiệu quả, bền vững theo hướng sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn, thuận thiên, ứng dụng đồng bộ khoa học và công nghệ tiên tiến để nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng là hướng đi mà ngành nông nghiệp tỉnh đang triển khai tích cực. Để quá trình này diễn ra đúng hướng, hiệu quả, cần quan tâm đầu tư đúng mức đối với hệ thống thủy...

Đẩy mạnh kích cầu tiêu dùng hàng hóa dịp cuối năm

Năm 2024, tỉnh Quảng Trị đề ra mục tiêu phấn đấu tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng đạt 34 nghìn tỉ đồng. Để đạt mục tiêu đề ra, bên cạnh sự nỗ lực triển khai các giải pháp thúc đẩy hoạt động thương mại - dịch vụ của các sở, ngành, địa phương, thời điểm này, các doanh nghiệp, đơn vị bán lẻ hàng hóa trong tỉnh cũng đang tăng tốc thực hiện các...

Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông để hỗ trợ tỉnh Quảng Trị phát triển

Triển khai tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm trong chuyến thăm và làm việc với tỉnh Quảng Trị từ ngày 15-16/10/2024 nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện phát huy tiềm năng, lợi thế thúc đẩy phát triển KT-XH của tỉnh Quảng Trị nhanh và bền vững, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa có kết luận về các đề xuất của tỉnh Quảng Trị trong việc thực hiện các dự án đầu...

Số hóa tín dụng chính sách góp phần chuyển đổi số

Xác định chuyển đổi số là xu thế tất yếu nhằm phục vụ tốt hơn cho người nghèo và các đối tượng chính sách, thời gian qua, Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) chi nhánh tỉnh Quảng Trị đã triển khai nhiều ứng dụng, phần mềm quản lý tín dụng chính sách. Qua đó, tạo điều kiện tốt nhất để người dân tiếp cận các dịch vụ của ngân hàng một cách nhanh chóng, thuận tiện nhất.Cán bộ...

Mở ra cơ hội hợp tác từ các hoạt động xúc tiến đầu tư, thương mại

Nhờ chú trọng đổi mới phương thức hoạt động theo hướng đáp ứng nhu cầu và hỗ trợ thực chất cho doanh nghiệp, từ đầu năm đến nay, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Quảng Trị (IPA Quảng Trị) đã tổ chức nhiều chương trình, hoạt động giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường trong và ngoài nước, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa...

Tiếp sức cho lao động huyện nghèo đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng

Thời gian gần đây, số lượng người lao động đi làm việc nước ngoài theo hợp đồng ở huyện Đakrông tăng mạnh. Kết quả trên có được một phần quan trọng nhờ chính sách hỗ trợ người lao động là người dân tộc thiểu số, người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng từ nguồn lực của trung ương, địa phương.Hồ Văn Sống (thứ 2 từ trái sang) ở thôn...

Tăng cường hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng các cụm công nghiệp

Thời gian qua, tỉnh Quảng Trị đã đẩy mạnh việc đầu tư xây dựng hạ tầng, phát triển các cụm công nghiệp (CCN) nhằm thu hút các doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ở các địa phương, đặc biệt là khu vực nông thôn. Việc thành lập các CCN đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động, giải quyết việc làm tại chỗ; đồng thời khắc phục tình trạng sản...

Tích cực nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý, vận hành lưới điện

Những năm qua Công ty Điện lc Quảng Tr (PC Quảng Trị) đã tích cực nghiên cứu, xây dựng và ứng dụng khoa học kỹ thuật vào các lĩnh vực tự động hóa công tác vận hành, kiểm tra, đánh giá chất lượng mạng lưới điện, quản lý đầu tư xây dựng và kinh doanh dịch vụ khách hàng, góp phần nâng cao hoạt động sản xuất-kinh doanh của công ty.Một số hình ảnh mất an toàn lưới điện...

Góp phần để Hải Lăng đạt chuẩn huyện nông thôn mới

Thời gian qua, Sở Giao thông vận tải (GTVT) Quảng Trị đã tập trung đầu tư, nâng cấp, sửa chữa hệ thống giao thông, từ đường tỉnh đến đường huyện, đường xã giúp huyện Hải Lăng khai thác các tiềm năng, thế mạnh, thu hút đầu tư, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế; đặc biệt giúp huyện hoàn thành tiêu chí về giao thông, góp phần để Hải Lăng đạt chuẩn huyện nông thôn mới vào năm...

Tin nổi bật

Tin mới nhất