Powered by Techcity

Vũ điệu hành quang của đồng bào Sán Dìu

Trong mùa xuân, các đám hát càng sôi nổi, trai gái khắp các bản làng đi hội chơi xuân, đến với lễ đại phan (mừng cơm mới, cơm to), lễ hội lớn nhất của người Sán Dìu và để được xem vũ khúc hành quang.

Điệu múa hành quang của người Sán Dìu, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên.
Điệu múa hành quang của người Sán Dìu, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên.

Múa hành quang (người Sán Dìu phát âm là háng cong) với ý nghĩa là hành quang tiếp sứ, mở đường nghênh tiếp thần và tống thần là vũ điệu chủ đạo trong lễ hội đại phan. Múa hành quang còn thể hiện vui chơi và lao động sản xuất như: Hoàng mẫu giã gạo, xay thóc, trồng cây, chải đầu và thủy ngưu vọng nguyệt, hoàng mẫu xây đập, đào kênh…

Điệu múa trong lễ đại phan hay lễ cấp sắc kèm theo câu hát thể hiện đạo lý tưởng nhớ tổ tiên, là cầu nối tâm linh giữa đất trời và lòng người, cõi sống và cõi chết, thế hệ trước và thế hệ sau, thắp lên niềm tin, khát vọng chinh phục thiên nhiên của người dân lao động. Múa hành quang do các phan sư (thầy cúng) biểu diễn chứa đựng kho tàng văn hóa truyền thống phong phú, đa dạng, là một điểm nhấn văn hóa độc đáo, phản ánh đậm nét tín ngưỡng của đồng bào Sán Dìu.

Khi mời các vị thánh thần đến thì các thầy giúp việc và đệ tử nhảy các vũ điệu hành quang với ý nghĩa là phát quang dọn đường để nghênh tiếp các thần, thể hiện sự vui mừng chào đón và kính trọng. Đồng bào Sán Dìu tin rằng, vũ điệu hành quang phản ánh đời sống tín ngưỡng về các vị thần linh, đem lại sự bình yên, mạnh khỏe, muôn vật phát triển tốt tươi, mùa màng bội thu, bình yên hạnh phúc cho người dân bản làng. Đây được coi là điệu múa thiêng thể hiện quan niệm về ngũ hành, nhân sinh quan của người Sán Dìu. Điệu nhảy có ý nghĩa về sự khai sáng, mô phỏng thần linh ban cho chúng sinh ánh hào quang có sức mạnh thần kỳ để cho chúng sinh được bình yên, mạnh khỏe, muôn vật phát triển tốt tươi, con người có được mùa màng bội thu, bình yên hạnh phúc.

Điệu múa hành quang của người Sán Dìu, xã Bình Dân, huyện Vân Đồn.
Điệu múa hành quang của người Sán Dìu, xã Bình Dân, huyện Vân Đồn.

Tuy nhiên, do nhiều năm không tổ chức được lễ hội đại phan, đồng nghĩa với vũ điệu hành quang không có cơ hội để tổ chức thực hiện. Các loại nhạc cụ, khí cụ, cùng trang phục và các điệu dân vũ cũng ngày càng bị mai một, có nguy cơ thất truyền. Những năm gần đây, kể từ khi các lễ hội đại phan, lễ cấp sắc, lễ hội văn hóa dân tộc Sán Dìu được phục dựng ở Vân Đồn, Tiên Yên, Cẩm Phả và Hạ Long đã góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc Sán Dìu. Đồng thời, vũ điệu hành quang được chọn tham gia Liên hoan văn hoá các dân tộc Việt Nam năm 2009 đã được đánh giá là tiết mục đặc sắc, do đó được chọn là tiết mục đặc biệt tham gia vào trình diễn bản sắc các dân tộc Quảng Ninh tại Carnaval Hạ Long.

Tại các lễ hội của đồng bào Sán Dìu ở Hạ Long, Cẩm Phả, Tiên Yên, Vân Đồn hiện nay, sau vũ điệu hành quang, các phan sư sẽ thực hiện nghi thức leo dao. Thầy cúng chuẩn bị hai cây dao mô phỏng hình bông lúa, gọi là cây dương và cây âm. Tất cả các lưỡi dao được gắn vào thân cây đều quay lưỡi lên trên, chỉ có một lưỡi gắn trên cùng của cây âm là quay xuống đất. Các lưỡi dao buộc chặt vào thân cây theo dạng một chiếc thang.

Theo truyền thuyết của người Sán Dìu, xưa kia vua Cóc phải bò qua 12 nấc thang để cầu ông trời đổ mưa. Thầy cúng sẽ làm lễ leo lên các nấc thang tái hiện truyền thuyết vua Cóc. Leo qua 12 nấc đến nấc thang cao nhất, thầy cúng sẽ vẩy thóc gạo ra mọi phía cho mọi người ở dưới đón lấy, tượng trưng cho sự ban ơn của trời cho dân bản được no ấm, mùa màng bội thu. Trong suốt quá trình đó, những phan sư còn lại ở dưới thang vẫn duy trì âm thanh của các loại nhạc cụ.

Vũ điệu hành quang về mặt bản chất là diễn xướng dân gian tổng hợp sự tích hợp giữa âm nhạc, vũ đạo với các nghi lễ và nghi thức xuyên suốt phục vụ các nội dung chạy đàn, cúng tế, cầu an, cầu mùa, xua đuổi tà ma, dịch bệnh trong lễ hội.

Trong một chỉnh thể âm nhạc diễn xướng, cầu khấn hòa quyện với nhau, vũ điệu hành quang tạo nên một không gian vừa tôn vinh những giá trị nghi lễ, vừa lan tỏa lay động thổi bùng lên ngọn lửa sôi nổi, nhiệt tình cho phần hội. Vì thế, vũ điệu hành quang của người Sán Dìu, hoạt động tiêu biểu phản ánh đời sống tâm linh, văn hóa truyền thống của người Sán Dìu, cần tiếp tục được nghiên cứu, gìn giữ, phát huy để góp phần làm phong phú và đa dạng bản sắc văn hóa cộng đồng các dân tộc Việt Nam nói chung.



Nguồn

Cùng chủ đề

Bắc Then lên gặp mường trời

Người Tày Quảng Ninh có văn hóa đặc sắc là đón các bà then về làm nghi lễ then cầu bình an, cầu những điều tốt đẹp. Trong diễn xướng nghi lễ then cổ, lời then trực tiếp miêu tả đoàn quân then rầm rập mang lễ vật qua các bản mường trời để đến nơi cao nhất. Then tức là thiên nghĩa là trời, do đồng bào phát âm chệch đi mà thành then. Lời then diễn tả quãng...

Trang phục của người Dao Thanh Y ở Ba Chẽ

Trang phục dân tộc truyền thống là tri thức dân gian, yếu tố tạo nên bản sắc của mỗi dân tộc, góp phần giải mã văn hóa tộc người. Trang phục truyền thống cũng là mảnh ghép quan trọng thể hiện tinh hoa văn hóa, là “căn cước” văn hóa của người Dao Thanh Y. Tại Ba Chẽ, người Dao Thanh Y cư trú nhiều nhất ở xã Nam Sơn, xã Thanh Lâm và xã Đồn Đạc. Theo truyền thuyết...

Khai hội truyền thống Bạch Đằng năm 2024 sẽ diễn ra vào ngày 14/4

Theo kế hoạch, Lễ hội truyền thống Bạch Đằng năm 2024 sẽ diễn ra trong 4 ngày từ 14 đến 17/4, tại đền Trần Hưng Đạo - miếu Vua Bà (phường Yên Giang), TX Quảng Yên.  Lễ hội truyền thống Bạch Đằng năm nay được tổ chức nhân kỷ niệm 1086 năm (938-2024), 1043 năm (981-2024) và 736 năm (1288-2024) chiến thắng Bạch Đằng. Lễ hội Bạch Đằng có nhiều hoạt động như: Khai hội, tế yết ở đình Yên...

Hội đình giữa bản làng đồng bào dân tộc

Đình làng là không gian văn hoá các làng xã của người Kinh dưới xuôi, đặc biệt là khu vực châu thổ đồng bằng sông Hồng. Tuy nhiên, tại Quảng Ninh, có một số ngôi đình rất đặc biệt nằm trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, rất cần được quan tâm nghiên cứu. Trong số những ngôi đình đó có 2 ngôi đình liên quan đến tín ngưỡng của người Tày. Điểm đặc biệt nữa là tuy nằm...

Đặc sắc nghi lễ rước nước trong lễ hội Thái miếu nhà Trần

Lễ hội Thái miếu nhà Trần với nghi thức rước nước độc đáo, gợi lại nguồn gốc phát tích của nhà Trần gắn liền với cuộc sống mưu sinh trên sông nước. Lễ hội diễn ra tại Thái miếu nhà Trần, một trong những di tích quan trọng nằm trong quần thể Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều. Thái miếu là nơi thờ cúng tổ tiên của nhà Trần và 14 vị...

Cùng tác giả

Tổng Bí thư và Phu nhân lên đường về nước, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Malaysia

Chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư và Phu nhân là dấu mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam-Malaysia, góp phần củng cố nền tảng tin cậy chính trị giữa hai nước ở mức độ cao. Theo đặc phái viên TTXVN, trưa 23/11 (theo giờ địa phương), Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã rời Sân bay Quốc tế Kuala Lumpur, thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia lên...

Tăng cường quản lý hóa chất nguy hiểm để bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Các loại hóa chất đặc biệt, chất cấm, hóa chất nguy hiểm trong quá trình nghiên cứu thử nghiệm sản xuất, sử dụng có nguy cơ gây mất an toàn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người nếu để xảy ra sự cố, do đó, đại biểu Quốc hội đề nghị cần rà soát, xem xét lại các loại hóa chất này để đưa vào danh mục kiểm soát chặt chẽ. Cần siết chặt quản lý hóa chất nguy hiểm Chiều...

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV: Thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi)

Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) được Quốc hội thông qua chiều 23/11, với 413/422 đại biểu tán thành, gồm 9 chương, 95 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, chiều 23/11, Quốc hội thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) với 413/422 đại biểu tán thành. Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) gồm 9 chương, 95 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Luật Di...

Tuấn Ngọc là á vương 1 trong tiếc nuối, Puerto Rico đoạt Nam vương Thế giới Mr World 2024

Đêm chung kết cuộc thi Nam vương Thế giới khép lại với ngôi vị cao nhất thuộc về Danny Mejía Romero đến từ Puerto Rico. Tối 23/11, đêm chung kết cuộc thi Mr World 2024 (Nam vương Thế giới) diễn ra tại NowaWard Phan Thiết, với sự tranh tài của hơn 60 nam vương đến từ các quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Nam vương Thế giới 2024 gọi tên Puerto Rico Các nam vương trải qua những phần thi:...

Thông cáo báo chí số 24, kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV

Thứ bảy, ngày 23/11/2024, Quốc hội tiếp tục ngày làm việc thứ 24 (Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV) tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội. Thứ bảy, ngày 23/11/2024, Quốc hội tiếp tục ngày làm việc thứ 24 (Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV) tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội. Buổi sáng, nội dung 1: Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội họp phiên toàn...

Cùng chuyên mục

Tuấn Ngọc là á vương 1 trong tiếc nuối, Puerto Rico đoạt Nam vương Thế giới Mr World 2024

Đêm chung kết cuộc thi Nam vương Thế giới khép lại với ngôi vị cao nhất thuộc về Danny Mejía Romero đến từ Puerto Rico. Tối 23/11, đêm chung kết cuộc thi Mr World 2024 (Nam vương Thế giới) diễn ra tại NowaWard Phan Thiết, với sự tranh tài của hơn 60 nam vương đến từ các quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Nam vương Thế giới 2024 gọi tên Puerto Rico Các nam vương trải qua những phần thi:...

MAMA 2024 bị chỉ trích, khán giả bảo ‘đây như một vụ lừa đảo, tôi cảm thấy bị phản bội!’

Khán giả la ó vì thất vọng khi mong đợi thưởng thức màn hát live APT. của Rosé BlackPink và Bruno Mars. MAMA 2024 thực sự đã làm người hâm mộ phẫn nộ. Ngày 22-11 (theo giờ Việt Nam), lễ trao giải MAMA 2024 (Mnet Asian Music Awards) tổ chức tại Log Angeles, Mỹ vào buổi sáng và Nhật Bản vào buổi chiều với sự quy tụ của nhiều sao K-pop nổi tiếng, đặc biệt là Rosé (BlackPink) và "anh...

Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vì tương lai bền vững

Tính đến giữa năm 2024, cả nước có hơn 40.000 di tích, trong đó có 8 Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới, 130 Di tích Quốc gia Đặc biệt, 3.621 Di tích Quốc gia, hơn 10.000 di tích cấp tỉnh. Hơn 4000 năm lịch sử đã để lại cho dân tộc Việt Nam những di sản văn hóa rất phong phú và đa dạng. Nó không chỉ là tài sản vô giá của dân tộc mà còn...

Chương trình nghệ thuật “Bài ca người chiến sĩ công an nhân dân”

Tối 22/11, tại TP Hạ Long, Hội VHNT Quảng Ninh và Công an tỉnh phối hợp tổ chức chương trình nghệ thuật công bố tác phẩm về đề tài người chiến sĩ công an nhân dân với chủ đề "Bài ca người chiến sĩ công an nhân dân". Đồng chí Đặng Xuân Phương, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, đến dự chương trình. Chương trình giới thiệu 14 tác phẩm thơ, nhạc nội dung...

Hoài Lâm đổi nghệ danh do Hoài Linh đặt

Ca sĩ Hoài Lâm gây chú ý khi dùng tên thật đi hát thay vì nghệ danh do NSƯT Hoài Linh đặt cho. Hoài Lâm vừa chia sẻ hình ảnh đêm diễn mới với khán giả. Đáng chú ý, anh lấy tên Tuấn Lộc để đi diễn. Đây cũng chính là tên thật của nam ca sĩ. Trước sự thay đổi này, giọng ca Hoa nở không màu chỉ nói ngắn gọn: "Tôi vẫn đi hát bình thường, chỉ là...

Multiverse – ‘vũ trụ’ âm nhạc của Tùng Dương

Trong album "Multiverse", Tùng Dương miêu tả hành trình khám phá bản thân của mỗi con người và khát khao vượt lên những quy luật về không gian, thời gian. Album được Tùng Dương ấp ủ hai năm, ra mắt cuối tháng 11. Multiverse mang tinh thần artpop, thể loại ra đời những năm 1960 ở Anh với nhiều nét phá cách, pha trộn nhiều yếu tố như pop, rock và một số thể loại khác. Nối tiếp mạch cảm hứng...

Hồ Ngọc Hà hứa hẹn “chữa lành” những trái tim tổn thương vì yêu

Sau nhiều lần "hứa hẹn", "Cây đèn thần" của Hồ Ngọc Hà cũng chính thức ra mắt khán giả. "Cây đèn thần" là một ca khúc có giai điệu catchy, cuốn hút, do Trid Minh sáng tác, còn Wokeup làm sản xuất âm nhạc. MV do đạo diễn Đinh Hà Uyên Thư thực hiện, với sự hỗ trợ của giám đốc sáng tạo Alex Fox, giám đốc thời trang Lâm Gia Khang. Với MV "Cây đèn thần", hiệu ứng thay đổi...

Phim kinh dị 18+ có Hồng Đào, Thùy Tiên còn hạn chế

"Linh miêu: Quỷ nhập tràng" có nỗ lực khai thác yếu tố kinh dị dân gian Việt Nam, từ đó lồng ghép nhiều thông điệp về nhân quả trong xã hội phong kiến. Song, phim vẫn còn hạn chế về kỹ xảo, kịch bản và diễn xuất. Phim kinh dị Linh miêu: Quỷ nhập tràng gây chú ý khi quy tụ các gương mặt quen thuộc như Hồng Đào, hoa hậu Thùy Tiên, Samuel An, Thiên An… Đứng sau dự...

Hoành Mô quan tâm xây dựng đời sống văn hóa

Trong quá trình xây dựng NTM, thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xã Hoành Mô đặc biệt quan tâm và triển khai có hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Nhờ đó, mức hưởng thụ văn hóa, đời sống tinh thần của người dân không ngừng được nâng lên. Các buổi sinh hoạt của CLB hát then, đàn tính ở xã Hoành Mô luôn đông đủ các...

Tăng Duy Tân, Da LAB, HIEUTHUHAI… nhưng Trúc Nhân mới đứng đầu cuộc đua top trending YouTube

Những ngày cuối năm là dịp để nghệ sĩ Việt đua nhau tung sản phẩm mới. HIEUTHUHAI mặc dù "đỉnh nóc, kịch trần' vẫn bị Trúc Nhân soán ngôi. Đây là cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa những cái tên như HIEUTHUHAI, Trúc Nhân, Hoàng Dũng, Da LAB… Một số ca khúc nhanh chóng dẫn đầu các bảng xếp hạng. Vài người khác gặp khó khăn khi leo hạng. HIEUTHUHAI bị Trúc Nhân soán ngôi Cái tên dẫn đầu bảng xếp hạng...

Tin nổi bật

Tin mới nhất