Powered by Techcity

Vũ điệu hành quang của đồng bào Sán Dìu

Trong mùa xuân, các đám hát càng sôi nổi, trai gái khắp các bản làng đi hội chơi xuân, đến với lễ đại phan (mừng cơm mới, cơm to), lễ hội lớn nhất của người Sán Dìu và để được xem vũ khúc hành quang.

Điệu múa hành quang của người Sán Dìu, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên.
Điệu múa hành quang của người Sán Dìu, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên.

Múa hành quang (người Sán Dìu phát âm là háng cong) với ý nghĩa là hành quang tiếp sứ, mở đường nghênh tiếp thần và tống thần là vũ điệu chủ đạo trong lễ hội đại phan. Múa hành quang còn thể hiện vui chơi và lao động sản xuất như: Hoàng mẫu giã gạo, xay thóc, trồng cây, chải đầu và thủy ngưu vọng nguyệt, hoàng mẫu xây đập, đào kênh…

Điệu múa trong lễ đại phan hay lễ cấp sắc kèm theo câu hát thể hiện đạo lý tưởng nhớ tổ tiên, là cầu nối tâm linh giữa đất trời và lòng người, cõi sống và cõi chết, thế hệ trước và thế hệ sau, thắp lên niềm tin, khát vọng chinh phục thiên nhiên của người dân lao động. Múa hành quang do các phan sư (thầy cúng) biểu diễn chứa đựng kho tàng văn hóa truyền thống phong phú, đa dạng, là một điểm nhấn văn hóa độc đáo, phản ánh đậm nét tín ngưỡng của đồng bào Sán Dìu.

Khi mời các vị thánh thần đến thì các thầy giúp việc và đệ tử nhảy các vũ điệu hành quang với ý nghĩa là phát quang dọn đường để nghênh tiếp các thần, thể hiện sự vui mừng chào đón và kính trọng. Đồng bào Sán Dìu tin rằng, vũ điệu hành quang phản ánh đời sống tín ngưỡng về các vị thần linh, đem lại sự bình yên, mạnh khỏe, muôn vật phát triển tốt tươi, mùa màng bội thu, bình yên hạnh phúc cho người dân bản làng. Đây được coi là điệu múa thiêng thể hiện quan niệm về ngũ hành, nhân sinh quan của người Sán Dìu. Điệu nhảy có ý nghĩa về sự khai sáng, mô phỏng thần linh ban cho chúng sinh ánh hào quang có sức mạnh thần kỳ để cho chúng sinh được bình yên, mạnh khỏe, muôn vật phát triển tốt tươi, con người có được mùa màng bội thu, bình yên hạnh phúc.

Điệu múa hành quang của người Sán Dìu, xã Bình Dân, huyện Vân Đồn.
Điệu múa hành quang của người Sán Dìu, xã Bình Dân, huyện Vân Đồn.

Tuy nhiên, do nhiều năm không tổ chức được lễ hội đại phan, đồng nghĩa với vũ điệu hành quang không có cơ hội để tổ chức thực hiện. Các loại nhạc cụ, khí cụ, cùng trang phục và các điệu dân vũ cũng ngày càng bị mai một, có nguy cơ thất truyền. Những năm gần đây, kể từ khi các lễ hội đại phan, lễ cấp sắc, lễ hội văn hóa dân tộc Sán Dìu được phục dựng ở Vân Đồn, Tiên Yên, Cẩm Phả và Hạ Long đã góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc Sán Dìu. Đồng thời, vũ điệu hành quang được chọn tham gia Liên hoan văn hoá các dân tộc Việt Nam năm 2009 đã được đánh giá là tiết mục đặc sắc, do đó được chọn là tiết mục đặc biệt tham gia vào trình diễn bản sắc các dân tộc Quảng Ninh tại Carnaval Hạ Long.

Tại các lễ hội của đồng bào Sán Dìu ở Hạ Long, Cẩm Phả, Tiên Yên, Vân Đồn hiện nay, sau vũ điệu hành quang, các phan sư sẽ thực hiện nghi thức leo dao. Thầy cúng chuẩn bị hai cây dao mô phỏng hình bông lúa, gọi là cây dương và cây âm. Tất cả các lưỡi dao được gắn vào thân cây đều quay lưỡi lên trên, chỉ có một lưỡi gắn trên cùng của cây âm là quay xuống đất. Các lưỡi dao buộc chặt vào thân cây theo dạng một chiếc thang.

Theo truyền thuyết của người Sán Dìu, xưa kia vua Cóc phải bò qua 12 nấc thang để cầu ông trời đổ mưa. Thầy cúng sẽ làm lễ leo lên các nấc thang tái hiện truyền thuyết vua Cóc. Leo qua 12 nấc đến nấc thang cao nhất, thầy cúng sẽ vẩy thóc gạo ra mọi phía cho mọi người ở dưới đón lấy, tượng trưng cho sự ban ơn của trời cho dân bản được no ấm, mùa màng bội thu. Trong suốt quá trình đó, những phan sư còn lại ở dưới thang vẫn duy trì âm thanh của các loại nhạc cụ.

Vũ điệu hành quang về mặt bản chất là diễn xướng dân gian tổng hợp sự tích hợp giữa âm nhạc, vũ đạo với các nghi lễ và nghi thức xuyên suốt phục vụ các nội dung chạy đàn, cúng tế, cầu an, cầu mùa, xua đuổi tà ma, dịch bệnh trong lễ hội.

Trong một chỉnh thể âm nhạc diễn xướng, cầu khấn hòa quyện với nhau, vũ điệu hành quang tạo nên một không gian vừa tôn vinh những giá trị nghi lễ, vừa lan tỏa lay động thổi bùng lên ngọn lửa sôi nổi, nhiệt tình cho phần hội. Vì thế, vũ điệu hành quang của người Sán Dìu, hoạt động tiêu biểu phản ánh đời sống tâm linh, văn hóa truyền thống của người Sán Dìu, cần tiếp tục được nghiên cứu, gìn giữ, phát huy để góp phần làm phong phú và đa dạng bản sắc văn hóa cộng đồng các dân tộc Việt Nam nói chung.



Nguồn

Cùng chủ đề

Bắc Then lên gặp mường trời

Người Tày Quảng Ninh có văn hóa đặc sắc là đón các bà then về làm nghi lễ then cầu bình an, cầu những điều tốt đẹp. Trong diễn xướng nghi lễ then cổ, lời then trực tiếp miêu tả đoàn quân then rầm rập mang lễ vật qua các bản mường trời để đến nơi cao nhất. Then tức là thiên nghĩa là trời, do đồng bào phát âm chệch đi mà thành then. Lời then diễn tả quãng...

Trang phục của người Dao Thanh Y ở Ba Chẽ

Trang phục dân tộc truyền thống là tri thức dân gian, yếu tố tạo nên bản sắc của mỗi dân tộc, góp phần giải mã văn hóa tộc người. Trang phục truyền thống cũng là mảnh ghép quan trọng thể hiện tinh hoa văn hóa, là “căn cước” văn hóa của người Dao Thanh Y. Tại Ba Chẽ, người Dao Thanh Y cư trú nhiều nhất ở xã Nam Sơn, xã Thanh Lâm và xã Đồn Đạc. Theo truyền thuyết...

Khai hội truyền thống Bạch Đằng năm 2024 sẽ diễn ra vào ngày 14/4

Theo kế hoạch, Lễ hội truyền thống Bạch Đằng năm 2024 sẽ diễn ra trong 4 ngày từ 14 đến 17/4, tại đền Trần Hưng Đạo - miếu Vua Bà (phường Yên Giang), TX Quảng Yên.  Lễ hội truyền thống Bạch Đằng năm nay được tổ chức nhân kỷ niệm 1086 năm (938-2024), 1043 năm (981-2024) và 736 năm (1288-2024) chiến thắng Bạch Đằng. Lễ hội Bạch Đằng có nhiều hoạt động như: Khai hội, tế yết ở đình Yên...

Hội đình giữa bản làng đồng bào dân tộc

Đình làng là không gian văn hoá các làng xã của người Kinh dưới xuôi, đặc biệt là khu vực châu thổ đồng bằng sông Hồng. Tuy nhiên, tại Quảng Ninh, có một số ngôi đình rất đặc biệt nằm trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, rất cần được quan tâm nghiên cứu. Trong số những ngôi đình đó có 2 ngôi đình liên quan đến tín ngưỡng của người Tày. Điểm đặc biệt nữa là tuy nằm...

Đặc sắc nghi lễ rước nước trong lễ hội Thái miếu nhà Trần

Lễ hội Thái miếu nhà Trần với nghi thức rước nước độc đáo, gợi lại nguồn gốc phát tích của nhà Trần gắn liền với cuộc sống mưu sinh trên sông nước. Lễ hội diễn ra tại Thái miếu nhà Trần, một trong những di tích quan trọng nằm trong quần thể Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều. Thái miếu là nơi thờ cúng tổ tiên của nhà Trần và 14 vị...

Cùng tác giả

Bế mạc Phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Sau 3,5 ngày làm việc nghiêm túc, trách nhiệm cao, chiều tối 10/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bế mạc Phiên họp thứ 42, hoàn thành nội dung chương trình đề ra. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét 27 nội dung, gồm: 16 nội dung để trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9; 2 nội dung sẽ trình Quốc hội tại Kỳ...

Gia đình một tỉ phú Việt bị ‘thổi bay’ vài ngàn tỉ sau tuyên bố từ ông Trump

Sau thông điệp từ ông Trump về thuế quan với ngành thép, thị giá cổ phiếu "quốc dân' HPG giảm mạnh. Tài sản trên thị trường chứng khoán của gia đình tỉ phú Trần Đình Long bị 'thổi bay' gần 2.500 tỉ đồng. Hôm 9/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết vào ngày 10-2 (theo giờ địa phương) sẽ công bố thuế quan 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu từ các quốc gia. Tổng thống Mỹ chưa đề...

Thúc đẩy hợp tác truyền thông Quảng Ninh (Việt Nam) – Quảng Tây (Trung Quốc)

Nhằm hiện thực hóa chủ trương hợp tác hữu nghị của 2 Đảng, 2 Nhà nước, cũng như các thỏa thuận hợp tác giữa tỉnh Quảng Ninh (Việt Nam) và Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc), thời gian qua, Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh cùng Đài PT-TH Quảng Tây, Tập đoàn Truyền thông nhật báo Quảng Tây đã thực hiện thỏa thuận hợp tác trên lĩnh vực báo chí truyền thông. Qua đó,...

Thủ tướng: Trình đề án sắp xếp, tinh gọn hệ thống cơ quan thanh tra theo 2 cấp

Chiều 10/2, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ về "tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương khoá XII về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả" chủ trì Phiên họp thứ 11 của Ban Chỉ đạo để bàn về đề án sắp xếp hệ thống cơ quan...

Cho ý kiến về chủ trương đầu tư tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý bảo đảm việc kết nối của Dự án với mạng lưới đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị, các loại hình vận tải khác, hạn chế tối đa đi qua khu dân cư và quỹ đất rừng. Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 42, chiều 10/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương đầu tư Dự án tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng...

Cùng chuyên mục

Hoa hậu Tiểu Vy gây bất ngờ trong “Bộ tứ báo thủ”

Tham gia bộ phim “Bộ tứ báo thủ” lần đầu trong vai chính, hoa hậu Tiểu Vy khiến khán giả bất ngờ khi hóa thân thành một cô gái đẹp được nuông chiều, phải tự xoay sở để cứu lấy mối tình lâu năm của mình đang đứng trước nguy cơ tan vỡ. Đây là lần đầu tiên Tiểu Vy đảm nhận một nhân vật chính, trong khi đó, đóng chung với cô hầu hết đều là các diễn viên...

Nguyễn Văn Chung quay MV 300 ca khúc thiếu nhi để Cùng con tập hát

Sau khi hoàn thành 300 clip hướng dẫn tập hát, nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung bắt tay quay MV 300 ca khúc thiếu nhi dành tặng các bạn nhỏ. Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung cho biết đến nay anh đã hoàn thành cơ bản dự án Cùng con tập hát được công bố vào tháng 5-2023. Giáo án âm nhạc sinh động Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung đã đăng tải 300 clip dạy hát trên kênh...

Tom Cruise vẫn ‘đặt cược’ sinh mạng trong Mission: Impossible 8

Siêu sao hành động Tom Cruise vẫn miệt mài "vào sinh ra tử' cùng vai diễn, suýt chết nhiều lần khi đóng phim Mission: Impossible - The Final Reckoning. Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Empire, Tom Cruise tiết lộ trải nghiệm "thập tử nhất sinh" khi anh ngất xỉu nhiều lần do thiếu oxy lúc thực hiện các cảnh quay mạo hiểm trên máy bay trong Mission: Impossible - The Final Reckoning (tạm dịch: Nhiệm vụ bất...

Phim Việt Nam: Hài, kinh dị và…

Ra mắt vào những ngày đầu năm, loạt phim kinh dị Tiệm ăn của quỷ của đạo diễn Hàm Trần hiện có tỉ suất người xem dẫn đầu trên Netflix. Có thể xem đây là một sự nối dài của loạt đề tài kinh dị trên màn ảnh Việt? Nhìn lại điện ảnh Việt Nam năm 2024 dễ dàng nhận ra các phim kinh dị chiếm ưu thế. Điều này hình thành nên xu hướng mà giới chuyên môn dự...

Dân Trung Quốc đẩy doanh thu ‘Na Tra 2’ vượt một tỷ USD

"Na Tra 2" chính thức vượt "Star Wars: Episode VII – The Force Awakens", lập kỷ lục phim có doanh thu cao nhất mọi thời chỉ từ một thị trường. Tác phẩm chuẩn bị phát hành quốc tế, dự kiến bùng nổ doanh số. Theo Deadline, doanh thu Na Tra 2 vượt 1 tỷ USD ngày 8/2. Thành tích trên giúp tác phẩm hoạt hình giữ kỷ lục phim có doanh thu cao nhất mọi thời chỉ từ một thị...

Tăng cường kiểm soát các hoạt động văn hóa và dịch vụ

Dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán, đại đa số các hoạt động lễ hội, sự kiện, dịch vụ đều bảo đảm thiết thực, lành mạnh. Tuy nhiên, vẫn còn một vài cơ sở, nhất là cơ sở dịch vụ tư nhân, hộ kinh doanh nhỏ lẻ vẫn có dấu hiệu lợi dụng khoảng thời gian này hoạt động lồng ghép, lách luật nhằm trục lợi; tiềm ẩn nhiều phức tạp về ANTT tại địa phương, đồng thời...

Anh trai say hi sẽ nhường chỗ cho Em xinh say hi?

Cuộc cạnh tranh chương trình giải trí trên màn ảnh nhỏ năm 2025 đẩy lên cao khi loạt chương trình cũ tạm dừng và thay thế bằng những chương trình mới khác. Bên cạnh đó là sự trở lại của thương hiệu lớn Gặp nhau cuối tuần, Anh trai say hi. Mạng xã hội thông tin 2 ngày 1 đêm không sản xuất nữa khiến những người yêu thích chương trình hoang mang không biết thực hư như thế nào. Những...

“Born Again” của Lisa Blackpink vừa ra mắt đã lập kỷ lục

"Born Again" của Lisa Blackpink (Feat. Doja Cat và RAYE) vừa lập kỷ lục trên YouTube. Lisa của Blackpink lại chinh phục làng nhạc một lần nữa với "Born Again". Bài hát được phát hành với sự hợp tác của Doja Cat và RAYE, hiện đứng đầu các bảng xếp hạng quốc tế. Trong vòng 24 giờ đầu tiên, bài hát đã lập kỷ lục lớn cho Lisa, Doja Cat và RAYE. Đáng chú ý, "Born Again" đã ghi nhận 10,8...

Tiên Yên tổ chức văn nghệ chào mừng thanh niên lên đường nhập ngũ

Nhằm động viên, cổ vũ tân binh chuẩn bị lên đường nhập ngũ, tối 8/2, tại phố đi bộ, UBND huyện Tiên Yên, phối hợp với Trung tâm Văn hóa tỉnh Quảng Ninh tổ chức chương trình nghệ thuật với chủ đề “Mừng Đảng, mừng Xuân Ất Tỵ 2025, chào mừng thanh niên lên đường nhập ngũ năm 2025”. Chương trình nghệ thuật gồm nhiều tiết mục ca múa nhạc đặc sắc, sôi động do các ca sĩ, diễn viên...

Bảo tồn, phát huy các giá trị truyền thống của lễ hội

Là địa phương có số lượng di tích lịch sử lớn nhất tỉnh, TX Quảng Yên hằng năm thu hút lượng lớn du khách và nhân dân tham dự các hoạt động lễ hội sau Tết Nguyên đán. Phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã phỏng vấn ông Dương Văn Hào, Phó Chủ tịch UBND TX Quảng Yên (ảnh) về việc đảm bảo tổ chức các hoạt động lễ hội an toàn, lành mạnh, tiết kiệm, thực hiện nếp sống...

Tin nổi bật

Tin mới nhất