Việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Vietcombank là cần thiết

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB) nhằm đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo quy định; giúp VCB có tiềm lực để thực thi các chính sách của Nhà nước và hỗ trợ nền kinh tế…

Tiếp theo chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB).

Cần thiết bổ sung vốn

Trình bày Báo cáo tóm tắt về việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại Vietcombank thông qua hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB từ nguồn lợi nhuận còn lại năm 2021 là rất cần thiết nhằm hiện thực hóa các chủ trương của Đảng, Quốc hội về việc nâng cao hiệu quả, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước để làm tốt vai trò dẫn dắt, trụ cột trong một số lĩnh vực quan trọng, góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội và quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Bên cạnh đó, việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB cũng phù hợp với Chiến lược phát triển ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025 và vai trò sếu đầu đàn trong ngành tài chính ngân hàng theo định hướng của Đảng, Chính phủ.

Việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB cũng nhằm tạo điều kiện để VCB đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo quy định hiện nay; đồng thời giúp cho VCB có tiềm lực để tiếp tục phát huy trong việc thực thi các chính sách của Nhà nước và hỗ trợ nền kinh tế.

Ngoài ra, việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước là cơ sở để VCB nâng cao năng lực tài chính, có nguồn lực để cấp tín dụng cho nhiều dự án quan trọng Quốc gia với nhu cầu vốn đặc biệt lớn. Đây cũng là điều kiện cần thiết để VCB có đủ nguồn lực hỗ trợ tái cơ cấu tổ chức tín dụng yếu kém được Chính phủ, Ngân hàng nhà nước giao, bảo đảm an toàn hệ thống, góp phần vào sự phát triển lành mạnh và ổn định của ngành ngân hàng, nền kinh tế…

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cũng báo cáo Quốc hội phương án đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB, thực trạng tài chính, kết quả kinh doanh của VCB, thực trạng vốn tự có và nhu cầu vốn tự có của VCB, kế hoạch tăng vốn của VCB và nguồn đầu tư bổ sung của Nhà nước. Theo đó, từ nhu cầu cấp thiết về vốn tự có nêu trên, VCB đã nghiên cứu các nguồn bổ sung vốn tự có như phát hành cổ phiếu cho nhà đầu tư riêng lẻ, phát hành trái phiếu và phát hành cổ phiếu trả cổ tức.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, việc phát hành cổ phiếu cho nhà đầu tư riêng lẻ và phát hành trái phiếu tăng vốn không khả thi. Vì vậy, ở thời điểm này, VCB đề xuất cho phép được sử dụng lợi nhuận còn lại sau thuế, sau trích lập để tăng vốn điều lệ thông qua hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu.

Về mức vốn nhà nước đầu tư bổ sung tại VCB, VCB đề xuất được tăng vốn điều lệ từ nguồn lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2018 và lợi nhuận còn lại năm 2021 số tiền 27.666 tỷ đồng để bảo đảm tỷ lệ làm tròn 49,5%, trong đó phần vốn bổ sung của cổ đông Nhà nước là 20.695 tỷ đồng (làm tròn). Số liệu này đã được kiểm toán thực hiện kiểm toán Báo cáo tài chính năm 2023 của VCB xác nhận.

“Do vậy, Chính phủ thống nhất mức vốn nhà nước đầu tư bổ sung tại VCB là 20.695 tỷ đồng (số chi tiết tuyệt đối là 20.695.100.980.000 đồng). Phần lợi nhuận còn lại 36 tỷ đồng được giữ lại tại VCB (tương tự như lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2018) để VCB tiếp tục thực hiện các thủ tục chia cổ tức để tăng vốn điều lệ cùng với nguồn lợi nhuận còn lại của các năm sau. Việc giữ lại 36 tỷ đồng này là phù hợp với quy định của khoản 1 Điều 13 và khoản 1 Điều 35 Luật Ngân sách nhà nước và các quy định của pháp luật hiện hành”, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc nêu.

Về kế hoạch sử dụng nguồn vốn điều lệ tăng thêm, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, toàn bộ vốn điều lệ được bổ sung sẽ tiếp tục sử dụng làm nguồn vốn hoạt động kinh doanh của VCB, đầu tư phát triển và chuyển đổi số; hướng tới mục tiêu chung là để nâng cao năng lực tài chính, phấn đấu bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn CAR theo Basel III; mở rộng quy mô hoạt động, hiện đại hóa ngân hàng; hoàn thành các mục tiêu theo Chiến lược phát triển ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025”; thực hiện các chủ trương của Đảng, Nhà nước và Chính phủ trong hỗ trợ nền kinh tế và doanh nghiệp.

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ, căn cứ các nội dung nêu trên, căn cứ Luật 69/2014/QH13 của Quốc hội, Chính phủ kính đề nghị Ủy Ban Thường vụ Quốc hội xem xét, trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB và đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đối với nội dung: Chấp thuận chủ trương đầu tư bổ sung vốn nhà nước để duy trì tỷ lệ vốn góp nhà nước tại VCB với số tiền 20.695 tỷ đồng từ cổ tức bằng cổ phiếu được chia của cổ đông nhà nước từ nguồn lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2018 và lợi nhuận còn lại năm 2021 của VCB.

Nhất trí với chủ trương bổ sung thêm vốn

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế nhất trí với sự cần thiết đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB với lý do như đã nêu.

Ông Vũ Hồng Thanh cho rằng VCB là một trong các ngân hàng thương mại có quy mô lớn do Nhà nước nắm giữ hơn 50% vốn điều lệ, uy tín, tiên phong trong thực hiện các chính sách của Nhà nước, đóng góp hiệu quả đối với ngân sách nhà nước và sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB sẽ giúp ngân hàng này nâng cao năng lực tài chính, bảo đảm các tỷ lệ an toàn và hướng tới chuẩn mực quốc tế theo Hiệp ước Basel III, nâng cao khả năng chống chịu rủi ro trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động và tiềm ẩn rủi ro tài chính; mở rộng hoạt động tín dụng, trong đó có các dự án quan trọng quốc gia có nhu cầu vốn lớn; tiếp tục phát huy vai trò chủ đạo trong thực hiện các chính sách của Nhà nước, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội và tăng cường năng lực cạnh tranh, tăng uy tín trong nước và quốc tế, vươn tầm khu vực theo mục tiêu đã đặt ra tại Chiến lược phát triển ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Đồng thời, có đủ nguồn lực tham gia hỗ trợ cơ cấu lại tổ chức tín dụng yếu kém theo Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025, bảo đảm an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, cụ thể là nhận chuyển giao bắt buộc 1 ngân hàng thương mại yếu kém trong tháng 10/2024.

Cũng theo ông Vũ Hồng Thanh, đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế đề nghị làm rõ hơn cơ cấu sử dụng vốn được đầu tư bổ sung tại VCB trên cơ sở bảo đảm phù hợp, thống nhất với mục đích đầu tư bổ sung vốn nhà nước, trong đó, trọng tâm là mở rộng hoạt động kinh doanh, cung ứng tín dụng đối với các ngành, lĩnh vực ưu tiên, các dự án quan trọng quốc gia có quy mô lớn, thực thi các chính sách của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước trong định hướng giảm mặt bằng lãi suất huy động, lãi suất cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân trong sản xuất, kinh doanh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế; đồng thời, tiếp tục đổi mới mô hình quản trị hiện đại, đầu tư công nghệ số, cải thiện hạ tầng kỹ thuật, nâng cao chất lượng dịch vụ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.