Vịnh Hạ Long có vô số các loài thực vật đặc hữu, các loài hoa đẹp, được cơ quan chủ quản quan tâm bảo tồn, gìn giữ, nhân giống nhằm tạo không gian đẹp, cảnh quan du lịch hấp dẫn.
Theo nghiên cứu và đánh giá của các nhà khoa học thì Vịnh Hạ Long là một trong những mẫu hình tốt nhất về sự tập trung cao của các hệ sinh thái đảo đá vôi nhiệt đới, hệ sinh thái biển. Cũng theo thống kê, Vịnh Hạ Long là một trong các khu vực có mức độ tập trung nhiều loài sinh vật nhất Việt Nam với trên 3.000 loài động thực vật. Trong đó, có nhiều loài quý hiếm và đặc biệt là các loài đặc hữu chỉ có duy nhất tại Vịnh Hạ Long. Không ít trong số đó là nhiều loài thực vật, loài hoa có giá trị thẩm mỹ cao, có tiềm năng lớn trong tô điểm cảnh quan, phục vụ du lịch.
Tham gia trong các chuyến khảo sát, nghiên cứu, các chuyên gia đều đánh giá cao sự đa dạng, phong phú và giá trị của thảm thực vật Vịnh Hạ Long. TS. Lê Hồng Trường, Viện trưởng Viện Sinh thái học miền Nam (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), từng nhận định: Vịnh Hạ Long đang sở hữu một “kho báu” thực sự với hệ sinh thái đa dạng. Những giá trị này có thể được bảo tồn, phát huy, không chỉ tăng cường giá trị mà còn phục vụ khai thác du lịch, tạo sức hấp dẫn riêng có từ chính giá trị tự nhiên vốn có của Vịnh Hạ Long.
Thời gian qua, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã có nhiều đề tài nghiên cứu, nhân giống và trồng các loại thực vật nhằm bảo tồn và phát huy giá trị gắn với cảnh quan các điểm đến trên Vịnh Hạ Long. Theo đó, nhiều loại thực vật đặc hữu, các loài hoa đẹp đã được nghiên cứu ươm giống ban đầu tại Trung tâm Khoa học và Sản xuất lâm nông nghiệp tỉnh (phường Minh Thành, TX Quảng Yên), rồi sau đó nhân giống, trồng đại trà.
Đầu tiên là dự án bảo tồn, trồng thực vật đặc hữu cọ Hạ Long năm 2009. Cọ Hạ Long đã được nhân giống thành công bằng hạt và trồng 100 cây con bảo tồn tại Cát Lán. Đến nay, cây cọ vẫn phát triển tốt, thích ứng với môi trường tự nhiên. Gần đây, đơn vị liên tục quan tâm thực hiện khoanh vùng bảo tồn và giám sát thường xuyên các khu vực trồng nhiều nhất, như: Tam Cung, Hang Trống, Trinh Nữ, Cát Lán…
Từ tháng 5/2016, lan hài đốm – nguồn gen quý, có hoa đẹp cũng được quan tâm nhân giống thành công bằng cách tách chiết. Theo đó, loài hoa đẹp này được trồng ở Cống Đầm, Cửa Vạn. Đồng thời, Ban cũng quan tâm bảo tồn, chăm sóc, bảo vệ loài hoa này ở các điểm có phân bố trên Vịnh. Nhờ đó cho tới nay, nhiều địa điểm lan hài vẫn sinh trưởng tốt, cho hoa đẹp rực rỡ khi vào mùa.
Là loài cây có chùm quả lớn, màu sắc đẹp, tô điểm tốt cho cảnh quan, bông mộc đã được quan tâm nhân giống thành công từ hạt năm 2012. Nhờ tạo được nguồn cây giống chủ động, đơn vị đã nhân rộng khoảng 2.000 cây thông qua các dự án, các đợt trồng cây đầu xuân.
Hầu hết các cây phát triển tốt, thích nghi được với điều kiện tự nhiên. Các điểm được trồng nhiều như: Thiên Cung, Đầu Gỗ, Ti Tốp, Sửng Sốt, Mê Cung, Tiên Ông, hang Cỏ, Núi Lướt… và về sau tiếp tục được trồng bổ sung ở: Bái Đông, Mê Cung, Vạn Bội. Hầu hết các cây phát triển tốt, nhiều nơi như ở Bái Đông, Ti Tốp, Đầu Gỗ… cây trổ hoa, tạo quả nhiều và đẹp.
Không chỉ vậy, hiện Ban Quản lý Vịnh Hạ Long còn quan tâm bảo tồn, phát huy giá trị với Thiên tuế, san hô và nhiều thực vật có giá trị thẩm mỹ khác. Dự kiến, tháng 11/2025 sẽ đưa vào nhân giống và trồng thử nghiệm thực vật đặc hữu Thiên tuế Hạ Long; khảo sát, đánh giá chi tiết tại 18 điểm rạn san hô trên Vịnh Hạ Long…
Với những nỗ lực đó, cảnh quan không ít các điểm đến, tuyến du lịch được tô đẹp, thêm phần rực rỡ. Khi du lịch tới Vịnh Hạ Long dịp hè, du khách sẽ được ngắm những chùm hoa cọ lớn, màu vàng bung nở trên các đảo, chiêm ngưỡng những chùm hoa bông mộc vươn lên từ sườn núi có màu trắng, quả đỏ phồng to rất đẹp mắt. Khi chèo kayak ven các đảo đá, du khách sẽ được chiêm ngưỡng hoa lan hài màu vàng tuyệt đẹp trổ hoa trên vách đá…
