Chiều 28/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng.
Mở đầu, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc trình bày tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (VAT).
Cần tiếp tục giảm thuế VAT 2% nhằm phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay
Theo Phó Thủ tướng Chính phủ, trong năm 2024, Chính phủ tiếp tục chủ động nghiên cứu, đề xuất trình cấp có thẩm quyền cũng như ban hành theo thẩm quyền các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân gắn với công tác xây dựng, giao dự toán ngân sách nhà nước hằng năm để bảo đảm khả năng cân đối của ngân sách nhà nước cũng như để các địa phương chủ động trong việc thực hiện dự toán cân đối ngân sách địa phương.
Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố tích cực thì cũng tồn tại không ít thách thức, rủi ro có thể ảnh hưởng tới việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế của năm 2025. Do đó, đòi hỏi cần có thêm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế để có thể tiếp tục duy trì đà phục hồi và tăng trưởng.
“Từ thông lệ và kinh nghiệm triển khai các giải pháp về thuế thường được các nước áp dụng; tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện các giải pháp hỗ trợ thời gian qua và từ kết quả đạt được từ chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% cho thấy, cần tiếp tục thực hiện chính sách này nhằm kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay”, tờ trình nêu.
Việc áp dụng chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% cũng sẽ giúp thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế để thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025, Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội hằng năm, Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025.
Nghị quyết này điều chỉnh đối với nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10%, trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: Viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản…
Thời gian áp dụng Nghị quyết là từ ngày 1/1/2025 đến hết 30/6/2025.
Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Lê Quang Mạnh khẳng định: Ủy ban Tài chính-Ngân sách nhất trí với phạm vi áp dụng chính sách theo đề xuất của Chính phủ.
Cần có các giải pháp đồng bộ, dài hạn và tối ưu hóa nguồn thu ngân sách
Tại Phiên họp, các đại biểu đồng thuận với Tờ trình của Chính phủ đề xuất về tiếp tục thực hiện chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng nhằm góp phần giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn sau đại dịch Covid-19 để ổn định và thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, kích cầu tiêu dùng. Tuy nhiên, theo các đại biểu, bên cạnh việc giảm thuế thì cần có sự đánh giá tác động đối với chính sách cũng như các giải pháp bền vững khác.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn tỉnh Quảng Trị) nhấn mạnh: Việc giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng nhằm thúc đẩy sự phục hồi và tăng trưởng kinh tế bền vững cho nền kinh tế là một chủ trương đúng đắn và kịp thời kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy sản xuất kinh doanh, đồng thời giảm bớt gánh nặng chi phí cho người dân doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức. Chính sách giảm thuế giá trị gia tăng không chỉ hỗ trợ sản xuất kinh doanh mà còn góp phần kiểm soát lạm phát.
Tuy nhiên, chính sách này sẽ tác động đến ngân sách Nhà nước. Việc giảm thuế giá trị gia tăng trong 6 tháng đầu năm 2025 dự kiến làm giảm thu ngân sách khoảng 26,1 nghìn tỷ đồng trong ngắn hạn. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng cân đối ngân sách, đặc biệt là đối với ngân sách địa phương.
Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, mặc dù giảm thuế giá trị gia tăng là giải pháp ngắn hạn, hiệu quả nhưng cần có các giải pháp đồng bộ, dài hạn nhằm cải thiện năng lực sản xuất trong nước, nâng cao chất lượng hàng hóa và đặc biệt là tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Song song với việc giảm thuế, theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, cần tối ưu hóa nguồn thu ngân sách và Chính phủ cũng cần xây dựng và triển khai các biện pháp nhằm tăng cường thu ngân sách từ các nguồn thu khác ngoài thuế giá trị gia tăng để bù đắp phần hụt thu này. Ngoài ra, cần tăng cường kiểm tra, giám sát thuế; phối hợp liên ngành, cơ quan thuế, hải quan và các cơ quan chức năng khác trong việc kiểm sát các hành vi trốn thuế, hành vi chuyển giá, đặc biệt là từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Đồng thuận với quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (Đoàn tỉnh Bến Tre) cho rằng: Việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng sẽ kích thích quá trình sản xuất, tái đầu tư doanh nghiệp và kích cầu tiêu dùng.
Tuy nhiên, chính sách giảm thuế phải bền vững, không nên ngắt quãng để doanh nghiệp nắm bắt kịp trong kế hoạch đầu tư, sản xuất, kinh doanh của mình. Do vậy, khi Chính phủ ban hành chính sách thì nên kéo dài thời gian hơn. Ngoài ra, Chính phủ cần có sự đánh giá đối với các mặt hàng không được giảm thuế giảm giá trị gia tăng để bảo đảm sự công bằng cho các doanh nghiệp sản xuất.
Giải trình, làm rõ những ý kiến đóng góp của các đại biểu, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc nhấn mạnh: Việc thực hiện chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng tác động đối với doanh nghiệp đã góp phần tăng trưởng GDP nhưng vẫn đóng góp vào thu thuế của Nhà nước. Điều này cho thấy, chính sách của Chính phủ ban hành đã có tác động lớn đến tăng trưởng kinh tế và là sự động viên lớn để doanh nghiệp vượt qua khó khăn nhằm tiếp tục ổn định và thúc đẩy sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc, việc giải quyết những khó khăn cho doanh nghiệp không nên chỉ về giảm thuế giá trị gia tăng, mà còn cần giải quyết các vướng mắc vấn đề về thủ tục cấp phép hoạt động, thủ tục về đầu tư, đất đai, hỗ trợ tín dụng, nguồn nhân lực, công nghệ…
