Vân Đồn là vùng biển đảo, được xem như thiên đường du lịch mùa hè. Tuy nhiên, nơi đây vẫn tương đối giàu tiềm năng cho phát triển du lịch 4 mùa, từng bước cho thấy có sự phát triển nhất định trong những năm gần đây.
Mùa xuân là mùa của du xuân, lễ hội với dòng khách nội khu vực phía Bắc. Ở Vân Đồn, thời gian qua địa phương cũng đã tổ chức khá tốt các tuyến du lịch tâm linh gắn với cụm di tích đền Cửa Ông – Cặp Tiên, chùa Cái Bầu – Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm, cụm di tích đình – chùa – miếu – nghè Quan Lạn, đền Lý Anh Tông. Các di tích thu hút cả chục nghìn du khách mỗi mùa hội xuân hằng năm.
Trong số các di tích này, ngoại trừ cụm di tích đình – chùa – miếu – nghè Quan Lạn nằm ở đảo xa, còn lại đều thuộc đảo lớn Cái Bầu. Những năm gần đây, việc khách du xuân nối tour từ đền Cửa Ông (TP Cẩm Phả) sang tham quan, dâng hương tại đền Cặp Tiên, chùa Cái Bầu, đền Lý Anh Tông của Vân Đồn tương đối phổ biến. Với cung đường không quá xa, ôm theo bờ biển của vịnh Bái Tử Long xanh biếc như càng thơ mộng hơn trong tiết xuân se lạnh, du khách có thể vừa thong thả đi lễ, tham quan, vừa có thể thoả thích ngắm nhìn hay dừng lại check-in với những vườn đào phai Vân Đồn là thương hiệu của vùng đất này, suốt dọc hai bên đường.
Các di tích chùa Cái Bầu, đền Cặp Tiên, đền thờ Vua Lý Anh Tông những năm gần đây đều đã được đầu tư tôn tạo lại khang trang. Trong đó, có quy mô lớn hơn cả là quần thể di tích đền, chùa Cái Bầu – Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm Vân Đồn. Qua tìm hiểu cho thấy, công trình được khởi công xây dựng vào cuối năm 2007 trên tổng diện tích 20ha tại xã Hạ Long, với tổng mức đầu tư trên 24 tỷ đồng từ nguồn vốn huy động xã hội hoá. Chùa được xây dựng trên nền chùa Phúc Linh tự cũ cùng với Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm có quy mô to lớn, nội thất công phu, rất đẹp.
Đền Cái Bầu thờ Đông hải Đại Vương Đoàn Thượng, tương truyền là một chí sĩ trung kiên, giàu lòng nhân ái, đã từng đem hết gia sản riêng phát chẩn cho dân làng nghèo đói, được vua nhà Lý ban cho tước hiệu Đại Vương. Sau khi tuẫn nạn, các tướng sĩ và nhân dân thương tiếc lập đền thờ ở nhiều nơi, từ Hưng Yên, Hải Dương tới Quảng Ninh vào thời nhà Trần.
Với vị thế nằm trên lưng núi, quần thể di tích hướng ra vịnh Bái Tử Long mênh mông, quanh năm sóng vỗ. Không gian trong lành, yên tĩnh, hệ thống cây xanh đẹp mắt, các công trình xây dựng được bố trí khá hài hoà với cảnh trí xung quanh cũng tạo ấn tượng dễ chịu cho du khách. Chính vì thế, không chỉ vào mùa hội xuân mà nếu khai thác tốt thì việc thu hút khách tham quan vào các mùa khác trong năm tại đây cũng là điều hoàn toàn có thể.
Vào mùa du lịch hè, Vân Đồn sở hữu lợi thế cực kỳ lớn khi có những bãi biển đẹp không chỉ ở khu vực đảo lớn Cái Bầu mà ở các đảo như Quan Lạn, Minh Châu cũng có nhiều bãi biển vào hàng cực phẩm. Cùng với đó, hàng trăm đảo đá khác trên vịnh Bái Tử Long cũng có không ít những bãi biển nhỏ hoang sơ, trong xanh là tiềm năng cho khai thác du lịch trên vùng vịnh này trong thời gian tới.
Cuối tháng 4 vừa qua, Khu nghỉ dưỡng Wyndham Garden Sonasea Vân Đồn của Công ty CP Đầu tư và Phát triển du lịch Vân Đồn (CEO Vân Đồn) đã đi vào khánh thành, với 182 phòng khách sạn tiêu chuẩn 5 sao và 180 căn biệt thự nghỉ dưỡng. Dự kiến vào tháng 6 tới đây, khu nghỉ dưỡng Angsana Quan Lạn của Công ty CP Viglacera – Vân Hải cũng sẽ đi vào vận hành. Dự kiến, khu nghỉ dưỡng sẽ có khoảng 160 phòng, trên 135 căn biệt thự nghỉ dưỡng trên đảo Quan Lạn.
Việc các doanh nghiệp lớn đầu tư, đưa các khu nghỉ dưỡng cao cấp vào vận hành khẳng định sức hút của du lịch biển đảo Vân Đồn, hứa hẹn tạo sự bứt phá cho du lịch địa phương. Chỉ riêng 2 khu nghỉ dưỡng lớn này dự kiến sẽ phát triển 6 trong tổng số 16 sản phẩm du lịch mới trong năm nay của Vân Đồn. Trong đó, khu nghỉ dưỡng Wyndham Garden Sonasea Vân Đồn có 4 sản phẩm nghỉ dưỡng và chăm sóc sức khoẻ, thể thao ngoài trời và bãi biển, khu cắm trại, tiệc cưới ngoài trời, du lịch MICE. Khu nghỉ dưỡng Angsana Quan Lạn dự kiến phát triển 2 sản phẩm du lịch MICE và du lịch biển – nghỉ dưỡng tại đảo.
Vào mùa đông, Vân Đồn tập trung phát triển sản phẩm du lịch trải nghiệm tại các vườn cam trên địa bàn. Xã Vạn Yên là vùng trồng cam tập trung lớn nhất của huyện với tổng diện tích gần 170ha, tập trung ở các thôn: Đài Chuối, Đài Làng, Cái Bầu và thôn 10/10. Cam ở đây được trồng thành từng vườn lớn, với thương hiệu cam Vạn Yên nổi tiếng của huyện Vân Đồn, được người dân, du khách nhiều nơi biết tiếng với hương vị thơm ngon. Những vườn cam lớn bạt ngàn, vào mùa quả chín tạo một màu vàng quyến rũ ở khắp các sườn đồi, thung lũng, ven suối, thu hút đông đảo khách tham quan, trải nghiệm, nhất là vào những ngày cuối tuần.
Với sức hút của du lịch vườn cam, nhiều nhà vườn gần đây đã sửa chữa, tôn tạo khuôn viên, tạo cảnh quan đẹp, các điểm check-in hấp dẫn phục vụ nhu cầu du khách. Năm 2023 vừa qua cũng là năm đầu tiên, huyện đã chỉ đạo xã Vạn Yên tổ chức Tuần lễ Cam Vân Đồn với chủ đề “Mùa vàng” vào dịp đầu tháng 12.
Chương trình có nhiều hoạt động hấp dẫn, như: Cuộc thi người hái cam nhanh và kỹ thuật; Cuộc thi bình chọn vườn cam xanh sạch đẹp và ấn tượng nhất… Ngoài ra, còn có các hoạt động văn hóa, văn nghệ quần chúng, giao lưu thể thao, trò chơi dân gian… Qua đây nhằm tôn vinh các hộ trồng cam, quảng bá hình ảnh, tiềm năng lợi thế của xã Vạn Yên trong việc phát triển cây cam gắn với du lịch cộng đồng trải nghiệm tham quan vườn cam, thu hút khách du lịch, nâng cao thu nhập cho nhân dân.
Cùng với đó, vào những thời điểm giao mùa, Vân Đồn cũng có những sản phẩm du lịch hấp dẫn du khách. Đơn cử như vào khoảng tháng 4 hằng năm, du khách đến với Vân Đồn có thể tham quan, trải nghiệm hái thanh mai tại các nhà vườn ở thôn Khe Mai (xã Đoàn Kết), thôn Đài Mỏ (xã Vạn Yên)…
Các điểm du lịch trải nghiệm, du lịch sinh thái tại nhiều xã như Bản Sen, Minh Châu, Quan Lạn, Vạn Yên, Hạ Long, Đông Xá, Đoàn Kết cũng không chỉ hấp dẫn du khách một mùa mà khá đa năng với các loại hình từ câu cá, camping, teambuilding… Nếu như vào mùa hè, du khách có thể vui chơi, bơi lội, câu cá, check-in, tham gia các khoá học về ý nghĩa cuộc sống thì mùa đông – xuân khi thời tiết mát mẻ, du khách còn có thể trải nghiệm thêm các hoạt động như đốt lửa trại, tiệc nướng BBQ…
Điểm qua như vậy để thấy, bên cạnh lợi thế phát triển du lịch biển đảo vào mùa hè, Vân Đồn hội tụ nhiều điều kiện để phát triển du lịch 4 mùa với nhiều tiềm năng, cơ hội ngày càng rộng mở hơn.
