TP Cẩm Phả gặp rất nhiều khó khăn trong thu ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2024 khi khoản thu tiền sử dụng đất không đạt mục tiêu đề ra, ảnh hưởng nhiều đến đầu tư phát triển. Tuy nhiên, bằng biện pháp điều hành linh hoạt, sáng tạo, đột phá trong việc điều tiết giảm nguồn chi thường xuyên, sử dụng nguồn kết dư ngân sách nên đã không phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản (XDCB).
Theo Nghị quyết số 177/NQ-HĐND ngày 19/12/2023 của HĐND TP Cẩm Phả về “Dự toán thu NSNN, chi ngân sách địa phương, phân bổ dự toán chi ngân sách cấp thành phố và một số biện pháp điều hành ngân sách địa phương năm 2024”, xác định tổng dự toán thu NSNN năm 2024 trên địa bàn TP Cẩm Phả là 12.771 tỷ đồng, bằng 100,2% dự toán tỉnh giao; tổng chi cân đối ngân sách địa phương là 1.541,5 tỷ đồng, trong đó chi đầu tư phát triển là 441,9 tỷ đồng.
Xác định việc khai thác, sử dụng hiệu quả các nguồn thu, đặc biệt là nguồn thu từ đất đai có vai trò quan trọng trong nhiệm vụ phát triển KT-XH của địa phương, trong năm 2024, UBND TP Cẩm Phả đã lãnh đạo, chỉ đạo các phòng, ban, UBND các phường, xã quán triệt, tổ chức triển khai thu NSNN với tinh thần chủ động, quyết liệt; sử dụng hợp lý các nguồn lực tài chính thúc đẩy phát triển KT-XH. Tuy nhiên, trong quá trình điều hành, TP Cẩm Phả gặp nhiều khó khăn, bất lợi do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế, thị trường bất động sản trầm lắng, sự thay đổi về cơ chế, chính sách (Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024) làm giảm số thu tiền sử dụng đất của thành phố.
Thời điểm giữa năm 2024, TP Cẩm Phả mới chỉ thu được 53,1 tỷ đồng từ nguồn thu tiền sử dụng đất, bằng 5,31% dự toán; dự kiến cả năm thu đạt 70 tỷ đồng, đạt 7% dự toán năm. Trong bối cảnh khó khăn đó, UBND TP Cẩm Phả đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn rà soát quy hoạch, lập chủ trương đầu tư đối với các vị trí đủ điều kiện triển khai đấu giá, đấu thầu. Song trên cơ sở đánh giá, phân tích thị trường, quỹ đất của các khu đô thị trên địa bàn thành phố chưa được lấp đầy, nhu cầu thị trường trầm lắng, giá cả biến động nên thành phố quyết định dừng việc xem xét các quỹ đất sử dụng cho đấu thầu, đấu giá.
Sau khi xem xét, tính toán, quan điểm chỉ đạo của thành phố là không chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần mà phải đảm bảo phát huy hiệu quả quỹ đất và giữ gìn cảnh quan chung gắn với bảo vệ môi trường, làm tiền đề để triển khai thu hút đầu tư trong những năm tiếp theo.
Trước thực trạng đó, UBND TP Cẩm Phả đã kịp thời triển khai các giải pháp đảm bảo nguồn vốn cân đối cho chi đầu tư phát triển. Trong đó, đã tổ chức rà soát, cắt giảm các khoản chi thường xuyên chưa thực sự cần thiết; rà soát các nguồn vốn từ kết dư ngân sách để báo cáo HĐND thành phố để bổ sung vốn đầu tư công; đồng thời, chỉ đạo việc phân bổ vốn đúng quy định, tập trung thu hồi vốn tạm ứng.
Từ đó, UBND TP Cẩm Phả đã trình HĐND thành phố ban hành Nghị quyết số 206/NQ-HĐND ngày 19/7/2024 và Nghị quyết số 222/NQ-HĐND ngày 13/11/2024 về điều chỉnh dự toán chi ngân sách thành phố, trong đó điều chỉnh giảm dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp thành phố để bổ sung tăng dự toán chi đầu tư phát triển; Nghị quyết số 224/NQ-HĐND ngày 13/11/2024 về bổ sung từ nguồn kết dư ngân sách năm 2023 để bù đắp hụt thu ngân sách các khoản để cân đối chi đầu tư.
Theo đó, tổng nguồn lực tiết kiệm, cắt giảm chi thường xuyên và sử dụng nguồn lực hợp pháp khác để bổ sung cho chi đầu tư phát triển của TP Cẩm Phả trong năm 2024 trên 131 tỷ đồng, cao nhất từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Đặc biệt, nguồn vốn này chỉ để bố trí cho các dự án hoàn thành, chuyển tiếp và không khởi công mới các dự án trong năm 2024.
Ông Phạm Lê Hưng, Chủ tịch UBND TP Cẩm Phả, cho biết: Năm 2024, được coi là khó khăn nhất của TP Cẩm Phả trong việc đảm bảo nguồn vốn chi đầu tư phát triển. Mặc dù gặp nhiều thiệt hại do cơn bão số 3 (Yagi) nhưng địa phương vẫn thực hiện tiết kiệm tối đa nguồn chi thường xuyên không thực sự cần thiết, cấp bách khác để dành cho đầu tư phát triển. Từ đó, trong năm 2024, TP Cẩm Phả không phát sinh nợ đọng XDCB cũng như đảm bảo nguồn lực chi lương, đảm bảo an sinh phúc lợi xã hội trên địa bàn.
Hiện nay, TP Cẩm Phả đang tích cực triển khai các giải pháp điều hành NSNN năm 2025 gắn với chủ đề công tác năm được Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố xác định “Tập trung tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực; bứt phá trong phát triển kinh tế, tạo đà cho nhiệm kỳ mới” nhằm đạt được mục tiêu thu NSNN trên địa bàn năm 2025 đạt gần 11.000 tỷ đồng, tạo động lực, nền tảng bước vào giai đoạn phát triển mới được bền vững hơn.
