Nghề mỏ là một trong những ngành lao động vất vả. Vượt qua nguy hiểm và gian nan trong nghề, những người thợ lò ngày đêm vào ca miệt mài khai thác đưa từng tấn “vàng đen” phục vụ sự phát triển kinh tế của đất nước. Nhiều thợ lò làm việc trong các mỏ Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam đạt mức thu nhập cao. Đó là kết quả xứng đáng cho những cống hiến sức lao động bền bỉ của những “chiến binh hầm lò” trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Thành quả lao động trong lòng đất
Công ty Than Nam Mẫu – TKV, một trong những đơn vị có sản lượng than hầm lò cao tốp đầu trong Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV). Đơn vị có nhiều chính sách đột phá nhằm nâng cao thu nhập cho người lao động. Than Nam Mẫu hiện có trên 4.200 công nhân lao động (CNLĐ). Năm 2024, Công ty ghi nhận 1.146 công nhân đạt mức thu nhập từ 300-400 triệu đồng/năm; 375 công nhân có thu nhập từ trên 400-500 triệu đồng/năm và 25 công nhân có thu nhập trên 500 triệu đồng/năm. Đây là những con số minh chứng cho sự quan tâm và cam kết của Công ty trong việc cải thiện điều kiện làm việc và chính sách tiền lương cho người lao động.
Gần 20 năm gắn bó với công việc thợ lò, anh Phạm Đức Thành, Phân xưởng Khai thác 4 (Công ty Than Nam Mẫu) là công nhân vững vàng tay nghề, có mức thu nhập cao nhất đơn vị (trung bình đạt 30 triệu đồng/tháng). Riêng năm 2024, thu nhập bình quân của anh đạt trên 500 triệu đồng (tốp thợ lò cao nhất Công ty).
Anh Thành chia sẻ: Thu nhập của tôi đã tăng đáng kể trong những năm gần đây nhờ chính sách tiền lương minh bạch và hợp lý của đơn vị. Để đảm bảo ngày công, năng suất lao động, tôi luôn học hỏi, sử dụng thành thạo các thiết bị, công nghệ mới, bố trí công việc hợp lý để có năng suất cao, chất lượng sản phẩm tốt. Ngoài điều kiện trong lò được cải thiện, đảm bảo thông thoáng, an toàn, Công ty quan tâm đến đời sống tinh thần, sức khỏe của công nhân. Đây là những động lực giúp chúng tôi cải thiện sức khỏe, tăng năng suất, thu nhập, từ đó cảm thấy yên tâm và gắn bó làm việc lâu dài.
Ông Đỗ Quang Trung, Chủ tịch Công đoàn Công ty Than Nam Mẫu, cho biết: Xuyên suốt quá trình phát triển, Công ty luôn đặt mục tiêu chăm lo tốt nhất cho người lao động, bởi họ là nhân tố quyết định sự thành công của Công ty. Công ty đang tiếp tục đầu tư công nghệ hiện đại nhằm giảm sức lao động thủ công; xây dựng môi trường làm việc an toàn, tạo điều kiện tốt nhất cho người lao động; duy trì sản xuất liên tục, tránh gián đoạn trong quá trình khai thác. Đồng thời, điều phối nhân lực linh hoạt giữa các phân xưởng để tối ưu hóa năng suất; áp dụng cơ chế tiền lương, thưởng gắn với năng suất lao động; công khai, minh bạch trong việc phân phối lương thưởng để tạo động lực làm việc. Với những chính sách đã và đang được triển khai, Công ty giúp người lao động có thu nhập ổn định, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất. Trong năm 2025, Công ty đặt mục tiêu tăng trưởng sản xuất than nguyên khai lên 2,6 triệu tấn, cải tiến công nghệ và tối ưu hóa điều hành sản xuất để nâng cao hơn nữa đời sống cho công nhân.
Trong danh sách những thợ lò xuất sắc có mức thu nhập cao (trên 400 triệu đồng/năm) của Công ty CP Than Hà Lầm, anh Lý Văn Kinh nổi bật với mức thu nhập ấn tượng gần 500 triệu đồng/năm, bình quân trên 40 triệu đồng/tháng. Hiện tại, Lý Văn Kinh là thợ lò có thu nhập cao nhất trong số những công nhân người dân tộc thiểu số làm việc tại Công ty CP Than Hà Lầm. Thanh niên thế hệ “8X” là người dân tộc Dao đến từ Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn, xuất thân từ gia đình nghèo khó. Ngay từ nhỏ, Kinh nuôi ý chí vươn lên, quyết tâm thoát nghèo. Năm 2019, Lý Văn Kinh tốt nghiệp nghề khai thác than tại Trường Cao đẳng Than – Khoáng sản Việt Nam và về làm việc tại Công trường Kiến thiết cơ bản 1 Công ty CP Than Hà Lầm gắn bó công việc cho đến bây giờ. Với sự quyết tâm và tinh thần không ngại gian lao, Lý Văn Kinh trưởng thành, trở thành một thợ lò xuất sắc. Trung bình, anh đạt từ 22-23 công/tháng, tháng cao nhất đạt 27 công.
Anh Lý Văn Kinh tâm sự: “Để đáp ứng yêu cầu công việc trong lò, yếu tố sức khỏe và an toàn lao động được đặt lên hàng đầu, trong mỗi ca sản xuất, tôi luôn giữ sự tập trung cao độ trong từng công việc được giao, dù là nhỏ nhất; đảm bảo tận dụng tối đa thời gian hữu ích cũng như chú trọng thực hiện nghiêm các quy trình, hộ chiếu, biện pháp thi công để sản phẩm làm ra đạt tiêu chuẩn, không phải làm đi, làm lại. Công việc vất vả, nhưng nhờ có thu nhập ổn định, tôi càng có động lực bám nghề”.
Tại Công ty CP Than Hà Lầm, ngoài công nhân Lý Văn Kinh, còn nhiều thợ lò, nhất là những thợ lò người dân tộc thiểu số có mức thu nhập cao, góp phần quan trọng vào hoạt động sản xuất Công ty và ngành Than nói chung.
Nâng cao năng suất, thu nhập cho người lao động
Theo thống kê của TKV, hiện nhiều thợ lò có mức thu nhập từ 25-30 triệu đồng/tháng, thậm chí có những người đạt mức 40-50 triệu đồng/tháng, tương đương khoảng 1.500-2.000 USD. Để tăng năng suất lao động, TKV thực hiện đồng bộ giải pháp như đổi mới và hiện đại hóa công nghệ theo hướng nâng cao mức độ cơ giới hóa, tự động hóa và tin học hóa. Đây được coi là giải pháp quan trọng nhằm tăng sản lượng và thu nhập cho lao động ngành Than.
Thời gian gần đây, Tập đoàn duy trì ổn định việc làm và thu nhập cho người lao động. Đặc biệt, năm 2024 sau bão số 3, các đơn vị nhanh chóng bố trí người lao động đi làm trở lại sau gần một tuần khắc phục. Những ngày ngừng sản xuất, người lao động được nghỉ phép, nghỉ việc riêng để phụ giúp gia đình khắc phục hậu quả cơn bão và trả lương ngừng việc. Một vài đơn vị gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh nhưng đã được TKV kịp thời hỗ trợ tiền lương cho người lao động. Công tác an toàn, vệ sinh lao động, cải thiện điều kiện làm việc là nhiệm vụ được TKV đặt lên hàng đầu, xuyên suốt trong quá trình sản xuất kinh doanh. Toàn Tập đoàn đã chi đầu tư cho công tác này với tổng số tiền là 1,4 nghìn tỷ đồng, bằng 101,7% kế hoạch.
Năm 2024, tiền lương bình quân toàn Tập đoàn đạt 17,95 triệu đồng/người/tháng, tăng 9,2% so với kế hoạch và tăng 1,1% so với thực hiện năm 2023; trong đó khối than hầm lò là 20,5 triệu đồng/người/tháng. Sau khi cân đối hiệu quả sản xuất kinh doanh, TKV và các đơn vị cân đối tăng thêm quỹ lương so với kế hoạch; bổ sung lương cuối năm, đây là năm thứ 3 liên tiếp TKV bổ sung tiền lương cho các đơn vị nhằm chia sẻ hài hoà lợi ích giữa người sử dụng lao động và người lao động. Đáng chú ý trong năm 2024, Tập đoàn có 7 công nhân đạt thu nhập trên 700 triệu đồng/năm, trên 11.591 thợ lò có thu nhập trên 300 triệu đồng/năm, chiếm 47% tổng số thợ lò, tăng 8% so với thực hiện năm 2023.
Tập đoàn cũng thực hiện các chế độ phúc lợi mang tính đặc thù của ngành, nhằm chăm lo tốt hơn sức khỏe, đời sống cho người lao động, trong đó, thực hiện đạt 450 ca rửa phổi/năm với chi phí 22,5 tỷ đồng; tổ chức cho người lao động đi tham quan nghỉ dưỡng, định hướng xây dựng nhà ở công nhân hầm lò; tiếp tục phát triển mô hình đưa đón công nhân ở xa đi làm hằng ngày bằng xe giường nằm, giúp các đơn vị ổn định được lực lượng lao động; thực hiện tốt chế độ bồi dưỡng bằng hiện vật, chế độ ăn ca và chế độ ăn định lượng.
Ông Ngô Hoàng Ngân, Chủ tịch HĐTV TKV, nhấn mạnh: Năm 2025, Tập đoàn phấn đấu tiền lương bình quân đạt trên 18 triệu đồng/người/tháng. Để tiếp tục nâng cao năng suất, cải thiện thu nhập thời gian tới, TKV chú trọng cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động; tiếp tục rà soát, nâng cao chất lượng trong xây dựng quy trình, quy định, biện pháp làm việc an toàn; tiếp tục nghiên cứu các chính sách thu hút và giữ chân người lao động không chỉ riêng đối với lao động làm việc trong hầm lò, mà cả cán bộ kỹ thuật, nghiệp vụ có trình độ đại học chuyên ngành mỏ. Đồng thời, tập trung chỉ đạo các đơn vị triển khai các dự án xây dựng nhà ở công nhân hầm lò, độc thân đúng định hướng. Công đoàn TKV thực hiện tốt Đề án Công đoàn tham gia chăm lo nhà ở cho người lao động giai đoạn 2024-2028; tiếp tục triển khai có hiệu quả Đề án cơ cấu lại Tập đoàn đến năm 2025 và triển khai xây dựng Đề án tái cơ cấu Tập đoàn cho giai đoạn tiếp theo với mục tiêu tinh gọn tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của Tập đoàn, trong đó lưu ý đề xuất chế độ, chính sách hỗ trợ phù hợp đối với lao động dôi dư trong quá trình sắp xếp tinh gọn bộ máy để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
Thợ lò là người trực tiếp tham gia khai thác than trong hầm mỏ, đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp khai khoáng. Việc nâng cao thu nhập cho thợ lò không chỉ mang ý nghĩa cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động mà còn góp phần quan trọng trong việc giữ chân nhân lực, nâng cao năng suất và chất lượng sản xuất. Khi thu nhập được đảm bảo, thợ lò có động lực làm việc tốt hơn, gắn bó lâu dài với nghề, từ đó giúp ngành khai thác than phát triển bền vững. Đây cũng là sự thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc chăm lo quyền lợi cho người lao động, tạo môi trường làm việc an toàn, ổn định.
Phạm Tăng
