Để đảm bảo các mục tiêu phát triển chiến lược, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) luôn chú trọng đầu tư thiết bị, công nghệ, nâng cao chất lượng công tác thăm dò khảo sát tài nguyên than – khoáng sản. Công tác thăm dò khảo sát ngày càng đảm bảo độ tin cậy và luôn đi trước một bước đã và sẽ giúp TKV đầu tư, phát triển các dự án mới một cách hiệu quả.
Công ty CP Địa chất Mỏ – TKV là đơn vị được Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam giao nhiệm vụ tổ chức thăm dò khảo sát địa chất, tài nguyên than – khoáng sản, chủ yếu ở vùng Quảng Ninh. Đây là đơn vị có bề dày lịch sử truyền thống 65 năm xây dựng và phát triển trong ngành địa chất và hiện nay đang sở hữu hạ tầng công nghệ, thiết bị, nhân lực đảm bảo năng lực thăm dò khảo sát trong và ngoài TKV.
Với một dự án xây dựng mỏ, công tác thăm dò địa chất là khâu đầu tiên, không thể thiếu, cung cấp những tài liệu tin cậy cho việc thiết kế các công trình khai thác và luôn đảm bảo phải đi trước một bước. Dựa trên các yếu tố tự nhiên, địa hình, địa mạo, địa kiến tạo, các dấu hiệu, các điểm mỏ, điểm quặng, các biểu hiện quặng hóa, các nhà thăm dò địa chất có thể phán đoán các thành tạo địa chất phù hợp trong vùng khoáng sản. Những định hướng này sẽ là căn cứ để triển khai công tác điều tra cơ bản về tiềm năng khoáng sản.
Hiện nay, Công ty CP Địa chất Mỏ – TKV đã hoàn thành Đề án điều tra, đánh giá tiềm năng than dưới mức – 300m bể than Quảng Ninh, một công trình lớn làm cơ sở để thiết kế các đề án thăm dò phát triển mỏ dưới mức – 300m bể than Đông bắc.
Trong lĩnh vực trắc địa, Công ty CP Địa chất mỏ – TKV đã làm tốt nhiệm vụ quản trị tài nguyên, khảo sát đo đạc địa hình trên mặt, dưới nước và trong hầm lò; đồng thời mở rộng sang lĩnh vực đo đạc lập bản đồ quy hoạch xây dựng, giao thông, quan trắc công trình. Các thiết bị tân tiến, như: Máy toàn đạc điện tử, thiết bị khảo sát địa hình bằng máy bay không người lái UAV, thiết bị laze định hướng, và thiết bị định vị GPS đã được Công ty đầu tư, đưa vào sử dụng, nâng cao độ tin cậy trong quá trình khảo sát trắc địa.
Theo ông Lê Tiến Quảng, Trưởng phòng Trắc địa, Công ty CP Địa chất mỏ, nhờ được đầu tư thiết bị trắc địa hiện đại, công tác khảo sát trắc địa hàng năm của đơn vị đều vượt kế hoạch đề ra. Năm 2022, đơn vị đã thực hiện khảo sát địa chất trên 18.000 ha, vượt 5% so với kế hoạch năm.
Đặc biệt, trong lĩnh vực khoan thăm dò, Công ty CP Địa chất Mỏ – TKV đã đổi mới cả về thiết bị và kỹ thuật khoan, đáp ứng yêu cầu thi công những công trình có chiều sâu lớn, ở những vùng có địa chất phức tạp, dễ sập lở.
Ông Nguyễn Xuân Huệ, Phó Giám đốc Công ty Công ty CP Địa chất mỏ cho biết, hiện nay đơn vị đang áp dụng thiết bị công nghệ khoan kim cương và hợp kim đường kính nhỏ, khoan phá mẫu. Các tổ khoan đã đưa tốc độ cơ học phá đá trong một giờ khoan tăng lên 15 – 20% so với công nghệ khoan bi. Quá trình khoan thăm dò tại các vùng bãi thải, lò cũ, Công ty đã khắc phục nguy cơ sập lở công trình bằng các giải pháp mới, như: Sử dụng hệ dung dịch chất lượng cao, bơm trám xi măng, khoan thổi khí áp dụng khoan với thiết bị bơm tia và khoan đập bằng thủy lực.
Nhờ chủ động ứng dụng công nghệ khoan hiện đại, hàng năm đơn vị đều hoàn thành tốt kế hoạch khoan thăm dò. 7 tháng đầu năm 2023, Công ty đã thực hiện trên 32.800m khoan, bằng 60,7% kế hoạch năm. Những kỷ lục mới trong lĩnh vực này cũng đã được xác lập. Ngày 16/2/2023, tại bể than Quảng Ninh, Công ty Cổ phần Địa chất mỏ – TKV đã hoàn thành lỗ khoan MK1227 với chiều sâu kỷ lục của ngành than là 1.320m. Lỗ khoan MK1227 thuộc Đề án Thăm dò mỏ than Mạo Khê, được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép thăm dò năm 2020. Đề án có nhiệm vụ thăm dò 25 vỉa than từ vỉa 1D đến vỉa 12; thiết kế một số lỗ khoan sâu đến dưới -1.000m nhằm phân định, tìm kiếm đánh giá tiềm năng trữ lượng tài nguyên dưới mức -600m đến đáy tầng than.
Công tác thành lập các báo cáo địa chất, báo cáo chuyên đề hiện cũng được ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai trên hệ thống phần mềm nên rút ngắn được thời gian và nâng cao chất lượng các báo cáo phản ánh khách quan hơn. Các phần mềm này cũng liên thông phương pháp và tài liệu địa chất với nhau để góp phần nâng cao độ tin cậy của tài liệu.
Trong ngành than – khoáng sản, việc thăm dò khảo sát nhằm phát triển tài nguyên, nâng cấp trữ lượng, lập các dự án mỏ và thường phải đi trước 10 năm để phục vụ việc gối đầu khi một dự án mỏ dần kết thúc. Tuy nhiên, thời gian qua, việc thăm dò khảo sát trữ lượng than của TKV gặp không ít khó khăn liên quan đến việc chồng lấn với các quy hoạch đất rừng. Vướng mắc nhất hiện nay là các đề án thăm dò phục vụ một số dự án xuống sâu, như: Mỏ Suối Lại, mỏ Hà Ráng, mỏ Đồng Vông, mỏ Uông Thượng, mỏ Vàng Danh… Đây là những khu vực có nhiều diện tích bị chồng lấn với quy hoạch rừng phòng hộ, gây ảnh hưởng không nhỏ tới công tác nâng cấp trữ lượng, lập dự án đầu tư cho các dự án mỏ. Trong khi tổng trữ lượng của các mỏ này được xác định vào khoảng 817 triệu tấn, tổng công suất 7,9 triệu tấn/năm, tương đương với 20% sản lượng hiện nay của TKV.
Bên cạnh việc đầu tư, nâng cấp hạ tầng công nghệ, thiết bị thăm dò khảo sát địa chất và tài nguyên khoáng sản nhằm đẩy nhanh tiến độ công tác thăm dò khảo sát trữ lượng than các dự án mỏ ở mức sâu, TKV cũng đang tích cực làm việc với các bộ, ngành liên quan, tập trung giải quyết, tháo gỡ khó khăn đối với các đề án thăm dò vùng Quảng Ninh.