Trên quan điểm phát triển kinh tế dựa vào 3 trụ cột thiên nhiên – văn hóa – con người, TP Hạ Long tăng cường lãnh đạo, đẩy mạnh tuyên truyền, huy động sức mạnh nhân dân trong công tác bảo tồn và phát huy các vốn quý về văn hóa, coi đây là nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh, động lực cho du lịch phát triển.
Để nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), miền núi, nhất là phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, TP Hạ Long đã phê duyệt Đề án phát triển du lịch TP Hạ Long đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Một trong các nhiệm vụ của Đề án là tăng cường kết nối du lịch với các xã vùng cao, khai thác tối đa lợi thế tự nhiên, giá trị bản sắc văn hoá dân tộc, trong đó, chú trọng khai thác tiềm năng Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn – Kỳ Thượng, Di tích lịch sử cấp quốc gia Núi Mằn, Khu bảo tồn Văn hóa người Dao Thanh Y tại xã Bằng Cả…
TP Hạ Long đã phối hợp với Hiệp hội Du lịch Quảng Ninh tổ chức các đoàn famtrip bao gồm các doanh nghiệp lữ hành, quỹ đầu tư thực hiện khảo sát một số điểm, sản phẩm du lịch mới, có tiềm năng trên địa bàn các xã Bằng Cả, Quảng La, Tân Dân, Kỳ Thượng. Nổi bật là hành trình khảo sát núi Đá Chồng, Trung tâm bảo tồn văn hóa người Dao Thanh Y – xã Bằng Cả, Vườn Lim già làng Triệu Tài Cao – xã Tân Dân. Đồng thời, chỉ đạo các xã thành lập, duy trì hoạt động các CLB Thể dục thể thao, CLB Văn nghệ dân gian, CLB Văn nghệ quần chúng… nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, hưởng thụ văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao của nhân dân.
Với cách làm sáng tạo trong phát triển du lịch, khu vực vùng cao của TP Hạ Long đang thu hút đông du khách đến tham quan, khám phá. Anh Mạc Công Thành (du khách Hải Dương) cho biết: Trước đây, đến Quảng Ninh, chúng tôi thường quan tâm đến Vịnh Hạ Long, đến những địa điểm du lịch biển đảo, tuy nhiên những năm gần đây, gia đình tôi lại có xu hướng du lịch cộng đồng, tìm hiểu văn hóa vùng miền. Khi đến Hoành Bồ của TP Hạ Long, chúng tôi được tìm hiểu những nét văn hóa đặc trưng, các lễ hội, phong tục của người Dao, được hòa mình vào thiên nhiên núi rừng, mang đến cho tôi cảm giác thư thái…
Tại Hạ Long, nhiều khách quốc tế thích thú khi khám phá những sản phẩm du lịch mới của địa phương. Riêng năm 2023, xã Bằng Cả đón 2 đoàn khách du lịch nước ngoài với 70 khách quốc tế về tham quan mô hình trồng cây trà hoa vàng, mô hình nấu rượu Bâu truyền thống, nếp nhà truyền thống của người Dao, ngâm chân bằng bài thuốc dược liệu và thưởng thức các tiết mục văn nghệ đặc sắc và của dân tộc Dao. Đặc biệt, đầu năm 2024, đoàn khách quốc tế tham gia Cuộc đua thuyền buồm vòng quanh thế giới Clipper Race mùa giải 2023-2024 đã có những trải nghiệm thú vị tại Hạ Long. Chị Ella Hebron, Thuyền phó Đội Washington DC, chia sẻ: Chúng tôi bắt đầu với trải nghiệm tìm hiểu về nghệ thuật thêu của phụ nữ Dao, đi xe đạp tham quan bản Dao tại xã Kỳ Thượng (TP Hạ Long). Chúng tôi cũng cùng người dân trồng cây, đi hái măng trúc trong rừng, sau đó nướng măng và thưởng thức món măng mà chính tay chúng tôi hái, cùng rất nhiều món ăn truyền thống của người dân địa phương… Thật tuyệt vời khi được trải nghiệm những điều thú vị và khác biệt như vậy. Với tôi, Hạ Long không chỉ có những núi đá trên Vịnh mà vùng núi của thành phố cũng rất đáng để khám phá.
Thực hiện chủ trương của tỉnh, đặc biệt là gắn với Nghị quyết số 17-NQ/TU (ngày 30/10/2023) của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững”, TP Hạ Long đã chủ động biến lợi thế về điều kiện cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên, văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số thành các sản phẩm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng theo hướng bền vững, hiệu quả.