Chủ trì Hội nghị lần thứ 5, Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ, với chủ đề “Tăng trưởng kinh tế 2 con số vùng Đông Nam Bộ năm 2025: Thách thức, cơ hội và giải pháp” vào chiều 2/12 tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng đề nghị vùng Đông Nam Bộ phấn đấu tăng trưởng 2 con số trong năm 2025 và thời gian tới để cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Tốc độ tăng trưởng GRDP đang có xu hướng chậm lại
Hội nghị đánh giá, năm 2024, tốc độ phát triển GRDP vùng Đông Nam Bộ ước đạt 6,38%, thấp hơn mức bình quân chung cả nước, đứng thứ 4 so với 6 vùng kinh tế. Quy mô GRDP của vùng năm 2024 đạt 3.565,94 nghìn tỷ đồng; thu nhập bình quân đầu người ước đạt 187,38 triệu đồng/năm, đứng đầu các vùng kinh tế và cao hơn bình quân chung cả nước.
Tỷ trọng khu vực dịch vụ chiếm khoảng 41-42% trong GRDP; khu vực công nghiệp và xây dựng 45-46% (riêng công nghiệp chế biến, chế tạo khoảng 33%); khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 2-3%.
Tổng thu ngân sách nhà nước năm 2024 ước đạt 733,1 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 42,2% tổng thu ngân sách Nhà nước của cả nước, tăng 3,6% so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao, với 5/6 địa phương tăng thu. Giá trị xuất khẩu đạt ước đạt 115,7 tỷ USD, chiếm 31% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước; kim ngạch nhập khẩu của các tỉnh đều tăng so cùng kỳ, cả vùng tăng 11%.
Vùng Đông Nam Bộ tiếp tục dẫn đầu cả nước về cả số dự án và tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện. Tính đến hết ngày 31/10/2024, tương ứng 21.174 dự án và 189,011 tỷ USD, trong đó, Thành phố Hồ Chí Minh đứng đầu cả nước với số dự án chiếm gần 32,2% số dự án và gần 12% tổng số vốn đăng ký.
Năm 2024, vùng Đông Nam Bộ có số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động lớn nhất trong 6 vùng kinh tế – xã hội, ước tăng 9,8% so cùng kỳ. Về công tác giải ngân đầu tư công, đến hết 30/11/2024, giải ngân của cả vùng đạt 54.060 tỷ đồng/147.650 tỷ đồng kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, đạt 36,61%, thấp hơn so bình quân chung cả nước.
Hiện nay, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân của vùng đang có xu hướng chậm lại, thấp hơn tốc độ tăng trưởng bình quân của cả nước. Để phát huy sứ mệnh là một vùng động lực, một cực tăng trưởng của cả nước, cần phải sớm đánh giá nguyên nhân và có các giải pháp khắc phục kịp thời.
Khu vực Đông Nam Bộ hiện phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như tình trạng ùn tắc giao thông, thiếu cơ sở hạ tầng, ngập úng, ứng phó với biến đổi khí hậu,… trong khi tiềm năng dư địa, lợi thế còn nhiều nhưng chưa khai thác hết. Hạ tầng giao thông chưa theo kịp tốc độ phát triển kinh tế, giao thông kết nối giữa các địa phương với Thành phố Hồ Chí Minh chưa hoàn chỉnh, thiếu đồng bộ; giải ngân đầu tư công chưa đạt tiến độ yêu cầu, các vướng mắc về giải ngân đầu tư công còn chậm tháo gỡ.
Công nghiệp là một trong 3 trụ cột quan trọng của vùng nhưng phát triển còn thiếu bền vững, giá trị gia tăng thấp, phân bổ chưa hợp lý, phụ thuộc nhiều vào doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Hạ tầng giao thông kết nối cảng đang là điểm nghẽn; chưa hình thành được hệ sinh thái dịch vụ logistics đa dạng tại vùng Đông Nam Bộ nhằm đáp ứng nhu cầu lưu chuyển hàng hóa của cả vùng gồm: Trung tâm phân phối, các depot cho xe tải, cảng cạn,…; dịch vụ hải quan, kiểm tra chuyên ngành, hạ tầng kỹ thuật, công nghệ thông tin, nguồn nhân lực…
Cùng với đánh giá tình hình kinh tế – xã hội vùng Đông Nam Bộ năm 2024, giải pháp phát triển năm 2025, Hội đồng vùng dành nhiều thời gian đánh giá tình hình triển khai các dự án động lực vùng Đông Nam Bộ; cơ chế và việc huy động nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, các dự án liên vùng kết nối giao thông khu vực Đông Nam Bộ; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ cao vùng Đông Nam Bộ; đặc biệt là giải pháp tháo gỡ những vướng mắc trong việc triển khai các chương trình, dự án trọng điểm.
Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá, năm 2024, trong bối cảnh tình hình quốc tế, trong nước gặp nhiều khó khăn, thách thức, cùng với cả nước, tình hình kinh tế – xã hội vùng Đông Nam Bộ tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực, đạt nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực, cao hơn cùng kỳ năm 2023, trong bối cảnh chịu hậu quả nặng nề của dịch COVID-19.
Các nhiệm vụ, dự án trọng điểm, liên vùng được các bộ, ngành địa phương đã vào cuộc tích cực và đạt được những kết quả quan trọng. Trong đó, hoàn thành rà soát trình cấp có thẩm quyền sửa đổi các quy định pháp luật, trong đó có Luật Đầu tư công, Luật sửa đổi 4 luật; hoàn thiện trình Bộ Chính trị đồng ý chủ trương xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh; thúc đẩy thực hiện Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu; nhiều dự án trọng điểm khác trong Vùng đang khẩn trương hoàn thành như cao tốc Bến Lức – Long Thành, Dự án xây dựng Nhà ga Hành khách T3 – Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất…
Cùng với ghi nhận, đánh giá cao, biểu dương sự nỗ lực và những kết quả quan trọng của vùng Đông Nam Bộ và các địa phương trong Vùng thời gian qua, đóng góp quan trọng cho thành tựu chung của đất nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng thẳng thắn nhìn nhận, vùng Đông Nam Bộ còn những hạn chế như tốc độ tăng trưởng GRDP có xu hướng chậm lại, giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu, công nghiệp phát triển chưa thực sự bền vững, hạ tầng giao thông kết nối còn những điểm nghẽn, chưa hình thành được hệ sinh thái dịch vụ logistics đáp ứng nhu cầu lưu chuyển hàng hóa.
Thủ tướng lưu ý, tiến độ triển khai các nhiệm vụ của Hội đồng điều phối vùng còn chậm, nhiều đề án còn chưa triển khai. Trong 29 nhiệm vụ giao thực hiện trong năm 2024, dự kiến hoàn thành 7 nhiệm vụ; còn lại 22 nhiệm vụ đề xuất tiếp tục thực hiện trong năm 2025…
Phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế 2 con số
Phân tích tình hình quốc tế, trong nước thời gian tới có những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Hội đồng vùng và từng thành viên, các Bộ, cơ quan, địa phương trong Vùng phấn đấu năm 2025 và thời gian tới toàn vùng đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế 2 con số.
Để thực hiện mục tiêu trên, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục hoàn thiện thể chế, tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông cho phát triển; làm mới 3 động lực tăng trưởng truyền thống là đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng; thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, kinh tế ban đêm; tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là các ngành mới nổi; thay đổi, cơ cấu lại công tác quản trị theo hướng thông minh, sử dụng công nghệ số; tăng cường quản lý an ninh, trật tự, chống tiêu cực, lãng phí; nghiên cứu, đề xuất các cơ chế chính sách, tháo gỡ khó khăn cho phát triển.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo cụ thể giải quyết các vướng mắc, thúc đẩy các dự án trọng điểm trong Vùng. Theo đó, dự án đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh do UBND Thành phố Hồ Chí Minh là chủ quản dầu tư, quyết định chia tách các dự án thành phần cho các địa phương và có cơ chế chính sách phù hợp để triển khai, hoàn thành thủ tục trong quý 1/2025. Dự án cảng trung chuyển Quốc tế Cần Giờ giao Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thiện thủ tục trong tháng 12/2024. Cùng với đó, tập trung thực hiện dứt điểm Dự án chống ngập tại Thành phố Hồ Chí Minh; khẩn trương hoàn thành đề án xây dựng Trung tâm tài chính Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh, cơ bản hình thành Trung tâm trong quý I/2025.
Về việc xây dựng khu thương mại tự do và Trung tâm công nghiệp điện gió ngoài khơi tại Bà Rịa – Vũng Tàu, giao Bộ Công Thương và UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu phối hợp thúc đẩy triển khai.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chỉ đạo các bộ, ngành liên quan phối hợp với các địa phương rà soát, thúc đẩy các dự án liên kết nối vùng và kết nối Cảng hàng không Quốc tế Long Thành, trong đó có dự án kết nối Cảng hàng không Quốc tế Tân Sơn Nhất và Cảng hàng không Quốc tế Long Thành; khẩn trương hoàn thành thủ tục trong quý I/2025 để khởi công xây dựng đường bộ cao tốc Bình Phước – Đắk Nông; Thành phố Hồ Chí Minh – Tây Ninh; nghiên cứu xây dựng tuyến đường sắt Thành phố Hồ Chí Minh – Biên Hoà, kết nối với Cảng Thị Vải – Cái Mép, Cảng Cần Giờ; nhất trí xây dựng cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Mỹ Thuận theo hình thức hợp tác công tư, triển khai xây dựng quy mô 8 làn đường…
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương chủ động triển khai các nhiệm vụ theo chức năng, nhiệm vụ, tránh đùn đẩy; những vấn đề vượt thẩm quyền thì kịp thời trình cấp có thẩm quyền xem xét. Trong đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường kịp thời xử lý các vấn đề liên quan đất đai, môi trường; Bộ Khoa học và Công nghệ xử lý các vấn đề liên quan phát triển khu công nghệ cao; đối với vấn đề vật liệu san lấp, Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phụ trách, xem xét nhập khẩu, đồng thời sử dụng cát biển vào san lấp.
Thủ tướng kêu gọi các thành viên Hội đồng tích cực, chủ động hơn nữa triển khai các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy mạnh mẽ, hiệu quả các hoạt động điều phối vùng, đặc biệt là các dự án vùng và liên vùng; trong đó, tập trung chỉ đạo, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để hoàn thành các dự án đúng tiến độ; khắc phục các điểm nghẽn phát triển.
Yêu cầu các tỉnh, thành phố rà soát, nếu có những vướng mắc thì tổng hợp, nêu rõ vướng mắc gì, ở đâu, ai làm, bao giờ… gửi Văn phòng Chính phủ trình Thủ tướng trước 10/12/2024 để xem xét, giải quyết, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tin tưởng, với quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền, hệ thống chính trị và nhân dân các tỉnh sẽ thực hiện thành công mục tiêu đề ra; cùng cả nước bước sang kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, giàu mạnh và thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.
