Thống đốc cho biết nếu tăng lãi suất tiền gửi ngoại tệ thì người nắm giữ ngoại tệ vừa được lợi về biến động tỷ giá, vừa được lãi suất tiền gửi, gây tâm lý chuyển dịch từ VND sang ngoại tệ.
Tiếp tục phiên chất vấn sáng nay (11/11), nhiều đại biểu đặt câu hỏi với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng về vấn đề tỷ giá, lãi suất.
Vẫn có tâm lý kỳ vọng
Trong đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) chất vấn Thống đốc vì sao các ngân hàng phải vay ngoại tệ từ nước ngoài với lãi suất cao trong khi chỉ trả lãi 0% với tiền gửi USD cho người dân.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng thừa nhận thị trường tiền tệ quốc tế diễn biến phức tạp. Sau thời gian thắt chặt, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã nới lỏng chính sách tiền tệ, nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới cũng hạ lãi suất, điều chỉnh chính sách tiền tệ. Đồng USD biến động phức tạp, khi có thời điểm giảm mạnh, từ quý 3 lại tăng và hiện biến động ở mức cao. Những diễn biến này, theo bà Hồng đã tác động tới thị trường ngoại hối trong nước.
“Việc ổn định tỷ giá, ngoại hối là khó khăn do phụ thuộc cung cầu thực trên thị trường, tức lượng ngoại tệ chi ra nền kinh tế và nguồn thu có được,” Thống đốc nói.
Bên cạnh đó, theo Thống đốc, thị trường ngoại hối còn tồn tại tình trạng đô la hóa, nên chịu tác động tâm lý kỳ vọng lớn. Một số tổ chức, doanh nghiệp có ngoại tệ nhưng không bán, khi chưa cần ngoại tệ họ lại mua vào nên đây là thách thức đối với cơ quan điều hành. Dù vậy, Thống đốc cho biết Ngân hàng Nhà nước vẫn kiên định mục tiêu điều hành tỷ giá, ngoại hối linh hoạt, phù hợp tình hình diễn biến thị trường.
“Khi thị trường biến động quá lớn, Ngân hàng Nhà nước sẽ cân nhắc bán ngoại tệ để ổn định, đáp ứng nhu cầu người dân,” Thống đốc thông tin.
Đối với chính sách tiền gửi 0% với USD, người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước cho biết trước đây tỷ giá của Việt Nam biến động rất mạnh do người nắm giữ USD, cầu ngoại tệ tăng mạnh khiến tỷ giá tăng cao, gây bất ổn vĩ mô. Từ năm 2016, Ngân hàng Nhà nước áp dụng nhiều giải pháp đồng bộ để ổn định tỷ giá, trong đó có việc áp dụng chính sách lãi suất tiền gửi 0% với USD.
“Chính sách này cùng với cơ chế tỷ giá trung tâm đã làm giảm tâm lý găm giữ ngoại tệ, khiến người dân và doanh nghiệp tăng cường bán USD cho ngân hàng, giúp Ngân hàng Nhà nước tăng mạnh dự trữ ngoại hối quốc gia,” Thống đốc nhấn mạnh.
“Nếu giờ Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất tiền gửi ngoại tệ thì người nắm giữ ngoại tệ vừa được lợi về biến động tỷ giá, vừa được lãi suất tiền gửi, gây tâm lý chuyển dịch từ VND sang ngoại tệ, thị trường có nguy cơ rủi ro trở lại,” bà Hồng nói.
Còn việc vay nợ nước ngoài, theo bà Hồng, bản chất, hiện nay Việt Nam đang thiếu vốn, nên phải huy động nguồn lực từ nước ngoài, thông qua nhiều kênh như đầu tư trực tiếp, gián tiếp… nhưng vẫn phải thực hiện các giải pháp để đảm bảo cân đối vĩ mô.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng thông tin, từ năm 2016, do chính sách này, lượng dự trữ ngoại hối của Việt Nam đã tăng lên rất nhiều, ổn định thị trường ngoại hối. Về nguyên tắc là phải đảm bảo an toàn về thanh khoản. Bởi dự trữ ngoại hối để can thiệp khi đất nước gặp khó khăn. Có ba nguyên tắc về dự trữ ngoại hối là an toàn, thanh khoản và sinh lãi.
Hiện Ngân hàng Nhà nước thực hiện dự trữ ngoại hối theo hướng an toàn, thanh khoản là chủ yếu. Còn sinh lãi sẽ tính toán sao cho đầu tư ngoại hối có lợi nhất cho đất nước.
Giảm lãi suất làm tăng áp lực tỷ giá
Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương) nêu vấn đề có nên tiếp tục giảm lãi suất và có chính sách thay đổi dự trữ ngoại hối để ổn định tỷ giá.
Đối với vấn đề này Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết mục tiêu chính sách tiền tệ là góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ và ngoại hối. Còn việc có tiếp tục giảm lãi suất hay không phụ thuộc vào diễn biến kinh tế trong nước và thế giới, thanh khoản, tình trạng hệ thống ngân hàng.
Theo Thống đốc, quan điểm của Ngân hàng Nhà nước là góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định cho VND và điều hành tỷ giá vàng ngoại hối theo hướng phù hợp với diễn biến linh hoạt của thị trường với biên độ +-5%.
“Chúng tôi theo sát diễn biến, trong trường hợp tỷ giá không biến động quá lớn thì Ngân hàng Nhà nước sẽ kịp thời can thiệp, bán ngoại tệ để đáp ứng nhu cầu nhập khẩu cho người dân. Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ chú trọng công tác truyền thông để doanh nghiệp, người dân hiểu rõ chính sách,” Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nêu.
Đối với việc giảm lãi suất, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, để ổn định tỷ giá mà giảm lãi suất sẽ tác động đến tỷ giá, vì vậy, thời gian qua Ngân hàng Nhà nước phải cân bằng, thực hiện mục tiêu giảm lãi suất để hỗ trợ cho doanh nghiệp của người dân, nhưng nếu giảm lãi suất quá nhiều sẽ tác động làm tăng tỷ giá, có thể tạo tâm lý không yên tâm của nhà nhà đầu tư nước ngoài nếu tỷ giá không ổn định.
“Việc có tiếp tục giảm lãi suất hay không phụ thuộc vào diễn biến kinh tế trong nước và thế giới, thanh khoản, tình trạng hệ thống ngân hàng. Thời gian vừa qua, chúng ta đã giảm mặt bằng lãi suất khá nhiều so với các nước, cho nên chúng tôi tiếp tục theo dõi,” Thống đốc cho biết./.
