Ngọc Xuân – diễn viên phim chuyển thể truyện Nguyễn Nhật Ánh – được đạo diễn chọn đóng chính bởi nét đẹp mộc mạc, đôi mắt giàu cảm xúc.
Êkíp tiết lộ hậu trường diễn viên đóng vai Miền – cô gái quê miền Trung trong truyện dài ăn khách của nhà văn xứ Quảng. Đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh cho biết chú ý đến diễn viên 25 tuổi từ vòng casting. Khi đó, anh ấn tượng với nét trong trẻo, cách thể hiện cảm xúc qua ánh mắt của cô. “Dù vậy, tôi phân vân vì Ngọc Xuân ít kinh nghiệm đóng phim, chưa từng góp mặt trên màn ảnh rộng. Sau khi phim khởi quay, tôi mới thở phào, tin lựa chọn của bản thân là đúng”, đạo diễn nói.
Trong nguyên tác, Miền có tuổi thơ bất hạnh, gia đình đổ vỡ. Cha Miền thường say xỉn, anh trai đi gây sự khắp nơi, mẹ cô chỉ biết khóc lóc, van xin. Cao trào là khi một ngày Phúc – người bạn thời niên thiếu – lập kế hoạch cùng Miền trốn khỏi ngôi làng để bắt đầu cuộc sống mới.
Đôi nhân vật có cảnh gần gũi khi Phúc và Miền yêu nhau, sau đó nữ chính mang thai và phải làm mẹ đơn thân. Biên kịch Nhi Bùi cho biết lối nhập vai tự nhiên của Ngọc Xuân khiến anh và êkíp an tâm, đặc biệt ở những phân cảnh khắc họa bi kịch chuyện tình.
Diễn viên quê tại Tiền Giang, từng góp mặt trong phim Giấc mơ của mẹ (2022), MV Vì sao sáng của ca sĩ Lam Trường. Ở vòng chọn diễn viên của Ngày xưa có một chuyện tình, Ngọc Xuân được khán giả yêu mến qua video đăng tải trên nền tảng TikTok. Từ đó, diễn viên lọt vào các vòng tiếp theo, trở thành gương mặt chính của dự án.
Phim xoay quanh Vinh (Avin Lu), Miền (Ngọc Xuân), Phúc (Đỗ Nhật Hoàng) – nhóm bạn thân gắn bó suốt thời niên thiếu thập niên 1990 ở quê nghèo Phú Yên. Lớn lên, Vinh lẫn Phúc cùng rung động trước Miền, mối tình tay ba là mấu chốt dẫn đến biến cố cuộc đời các nhân vật chính.
Êkíp đầu tư khâu mỹ thuật để khắc họa cuộc sống nông thôn. Cảnh học sinh đạp xe đi học trong mùa lũ ghi hình tại xã Hòa Tân Tây, huyện Tây Hòa, Phú Yên. Đạo diễn chọn những ngôi làng đồng nhất về mặt kiến trúc, khắc họa đại cảnh nhóm nhân vật vui đùa bên ruộng lúa chín, dưới ánh hoàng hôn. Trường tiểu học An Ninh Ðông (huyện Tuy An) là nơi diễn ra câu chuyện thời niên thiếu của bộ ba Vinh (Thanh Tú đóng), Miền (Mona Bảo Tiên), Phúc (Hạo Khang).
Truyện Ngày xưa có một chuyện tình phát hành năm 2016, từng bán hơn 100.000 bản, lọt vào top 10 tác phẩm best-seller của Nguyễn Nhật Ánh. So với nhiều sách cùng đề tài như Mắt biếc, Hạ đỏ, Đi qua hoa cúc, nhà văn đi vào các tình tiết khốc liệt hơn. Những vụng dại đầu đời được phát triển thành quan hệ yêu đương sâu sắc, trong đó có việc “ăn cơm trước kẻng”. Nhà xuất bản ban đầu dự tính gắn mác 16+ cho truyện, sau đó quyết định không giới hạn độ tuổi vì nhận định tác phẩm mang tính giáo dục cao.